---------- Forwarded message ----------
From: Blogger <no-reply@blogger.com>
Date: 2013/1/18
Subject: [လူဗိုလ္ဟူသည္ ...] သမိုင္းတေကြ႕မွ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ အိမ္ေရွ႕စံ ေဝလမင္းသား
To: lubo601@gmail.com
By သန္းဝင္းလႈိင္
၁၉၂၁ ခု ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ မွ ၂၄ရက္ထိ မႏၲေလးျမိဳ႕တြင္ နဝမအၾကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ေခၚ ျမန္မာအသင္းမ်ား၏ အသင္းခ်ဳပ္ၾကီး ညီလာခံက်င္းပေနစဥ္မွာပင္ ျဗိတိသွ် ပဥၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္၏သားေတာ္ၾကီး အိမ္ေရွ႕စံ ေဝလမင္းသား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ရက္ေန႕တြင္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရန္ ေရာက္ရွိလာ မည့္သတင္းေရာက္ရွိလာရာ ...
ညီလာခံ ဒုတိယေန႕ ညေနပိုင္းတြင္ ျပည္သူလူထုတို႕ လိုလားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို စီမံ၍ မေပးေသာ ျဗိတိသွ်ဘုရင္၏ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ အိမ္ေရွ႕စံေဝလမင္းသား ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရန္ ေရာက္ရွိလာလွ်င္ ခရီးဦးၾကိဳမျပဳဘဲ သပိတ္ေမွာက္ရန္ႏွင့္ ၾကိဳဆိုဧည့္ခံသူမ်ားကိုလည္း သပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ၾကေလသည္။
ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေဝလမင္းသားအားၾကိဳဆိုျခင္း မျပဳရန္ မႏၲေလးျမိဳ႕တြင္ တရားေဟာ ဆရာ ဦးေငြေသာ္က တရားေဟာခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တရားေဟာရာတြင္ အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစေသာ စကားလံုးမ်ားပါသည္ဟူ၍ အစိုးရက တရားစြဲျပီး အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႕ေနာက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ဥကၠ႒ၾကီးဦးခ်စ္လွဳိင္အား ေတာင္ၾကီးသို႕လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယဥကၠ႒ ဝတ္လံု ဦးဘစီအား ေကာ့ေသာင္းသို႕လည္းေကာင္း၊ ဝတ္လံု ဦးကြန္းအားလားရႈိးသို႕လည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးျပီးလွ်င္ ဒီဇင္ဘာလ အတြင္းကပင္ နယ္ႏွင္ဒဏ္ ပို႕ထားေလသည္။
နယူးဘားမား (New Burma)၊ ဘားမားေအာ့ဇာဗား (Burma Observer) သတင္းစာ၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ျမန္မာ့ဝန္ထမ္း သတင္းစာ တို႕ကလည္း ေဝလမင္းသားအား ဆန္႕က်င္ေသာ သတင္းမ်ားေရးသားေဖာ္ျပခဲ့မွဳေၾကာင့္ နယူးဘားမား သတင္းစာ အယ္ဒီတာလြယ္အိတ္ၾကီး ဥၤီးဘလွဳိင္၊ အားေမာ္လိုက္သို႕လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာအယ္ဒီတာ ဦးစိန္းအား ပုမၼလင္းသို႕လည္း ေကာင္း၊ ျမန္မာ့ဝန္ထမ္း သတင္းစာ ရမ္းျဗဲဦးေမာင္ေမာင္တို႕အား ေမျမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)သို႕ လည္းေကာင္း၊ မႏၲေလးဗဟိုရ္စည္သတင္းစာတိုက္အယ္ဒီတာ ဦးဘဦး အား သံတြဲသို႕လည္းေကာင္း၊ မႏၲေလးျမိဳ႕မွ စီပီခင္ေမာင္အား ျမစ္ၾကီးနားသို႕လည္းေကာင္း၊ ေအာ့ဇာဗားသတင္းစာ အယ္ဒီ တာ ဦးခင္ ေမာင္ႏွင့္ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ မစၥတာထရပ္ဂ်ီအား အမည္မသိျမိဳ႕သို႕လည္းေကာင္း အမိန္႕ထုတ္ဆင့္၍ နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့သည္။
ယင္းျပဳမူခ်က္ကို သတင္းစာမ်ားကလည္း ျပင္းထန္စြာ ကန္႕ကြက္ေရးသားၾက၍ တစ္ျပည္လံုးကလည္း စည္းေဝး ကန္႕ကြက္ၾကေလသည္။
သို႕ကလို ဝံသာႏုသတင္းစာတိုက္မ်ားက ေဝလမင္းသားအား သပိတ္ေမွာက္ရန္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကေသာ္လည္း၊ မေထာက္ခံသည့္ သတင္းစာ တိုက္ တစ္တိုက္လည္းရွိခဲ့သည္။ အဆိုပါ သတင္းစာတိုက္မွာ အဂၤလိပ္အလိုေတာ္ရိ သတင္းစာတိုက္ျဖစ္သည့္ 'ပညာ့အလင္း' သတင္းစာ တိုက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသတင္းစာတိုက္သည္ အဂၤလိပ္အစိုးရ ဘာလုပ္လုပ္ သေဘာတူသေဘာက်ေထာက္ ခံရုံသာမက အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဝါဒျဖန္႕ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ယင္းသတင္းစာသည္ ေထာက္ခံခဲ့သည့္အျပင္၊ ေဝလမင္းသားလာေရာက္သည့္အခါ ဧည့္ခံပြဲမ်ား ေဘာလ္ဒန္႕စ္ ပါတီပြဲမ်ား၌ ျမန္မာလူၾကီးလူေကာင္းသားသမီး၏ သမီးပ်ဳိသားပ်ဳိမ်ားလည္း တက္ဖို႕သင့္ေၾကာင္းကိုပင္ ေထာက္ခံေရးသားခဲ့ေသးသည္။
ထို႕ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္ မွ ၁၀ ရက္ေန႕အထိ ေနထိုင္ရန္ ျဗိတိသွ် အိမ္ေရွ႕စံေဝလမင္းသားဆိုက္ေရာက္လာေသာအခါ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ခမ္းနားစြာ ၾကိဳဆို၍ ကန္ေတာ္ၾကီးတြင္ ျခိမ့္ျခိမ့္သဲမွ် မီးေရာင္စံုထြန္းညွိျခင္း၊ မီးပန္းစံုလႊတ္ျခင္း၊ ေလွျပိဳင္ပြဲမ်ားက်င္းပျခင္းတို႕ကို ျပဳၾကေလသည္။ ေဝလမင္းသား ေရာက္စဥ္အတြင္းမွာပင္ ဝံသာႏုအဂၤလိပ္ေန႕စဥ္သတင္းစာ၌ ျမန္မာျပည္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ေခတ္မမီေၾကာင္း၊ ေက်းရြာသူၾကီးက မိမိဆင့္ေခၚသည္ကို အခ်ိန္ေနာက္က်သည္ဟု သာယာဝတီခရုိင္ (ျဖဴကေလးကြင္းမွ ေဆးဆရာ ဦးေအာင္ၾကီးအား တစ္ေပါက္ေက်ာ္ ထိပ္တံုးခတ္၍ ေနပူၾကဲၾကဲမွာ ေနလွန္းထားေသာ ဓါတ္ပံုႏွင့္တကြ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၏ ေခတ္မမီပံု ဆိုးဝါးပံုမ်ားကို သရုပ္ေဖာ္၍ အက်ယ္တဝင့္ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။ တဖန္ ေထာင္မ်ားအတြင္းရွိ အက်ဥ္းသားတို႕အား ေလးလံေသာ ခဲတံုးတံဆိပ္ၾကီးမ်ားကို သံကြင္းႏွင့္လည္ပင္းမွာ ဆြဲထားေစ သျဖင့္ ရင္ဘတ္တြင္ အေရျပားမ်ား အလႊားအလႊားကြာျပီး အနာမ်ားျဖစ္ရပံုမ်ားကိုလည္း အက်ယ္တဝံ့ေရးသားခဲ့သည္။ ထို႕ဝံသာႏုအဂၤလိပ္သတင္းစာကိုလည္း ေဝလမင္းသားျပန္သြား၍ မၾကာမီပင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေက်းရြာမ်ားတြင္ ထိပ္တံုးခတ္ေသာအျပစ္ဒဏ္ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ႏွင့္ ေထာင္က်ေသာ အက်ဥ္းသားတို႕အားခဲတံုးသံကြင္းအစား နံပါတ္ျပား ငယ္မ်ားကို အကႌ်တြင္ ဆြဲခ်ိတ္အသံုးျပဳရန္ ျပဳျပင္လိုက္သည္။
သို႔ကလို သတင္းစာတိုက္မ်ားႏွင့္ လူထု၏ကန္႕ကြက္သပိတ္ေမွာက္ခံရသည့္ ေဝလမင္းသားသည္ ျဗိတိသွ် ပဥၥမေျမာက္ဦးအနက္ အၾကီးဆံုးသားေတာ္ျဖစ္ျပီး၊ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၃ ရက္ေန႕တြင္ လန္ဒန္ျမိဳ႕ ရစ္မြန္ပန္းျခံ ဝႈိက္ေလာ့ခ်္ဒ္၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူ၏ နာမည္အျပည့္အစံုမွာ Edward Albert Christian George Andrew Patrick David ျဖစ္သည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန႕ ေဝလမင္းသားဘြဲ႕ကို မင္းခမ္းမင္းနားျဖင့္ ခံယူခဲ့သည္။
မင္းသားဘဝက ေအာ့စဗြန္း (Osborne)ႏွင့္ ဒါတ္ေမာက္(Darkmouth) ေတာ္ဝင္ေရေၾကာင္းေကာလိပ္ သို႕ တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၁၂ တြင္ ေရေၾကာင္းအတက္သင္ေကာလိပ္မွ ထြက္၍ ေအာက္စဖို႕တကၠသိုလ္ ေမာ့ဒလင္းေကာလိပ္တြင္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႕ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားခဲ့ျပန္သည္။ သို႕ေသာ္ ေကာလိပ္မွ ဘာဘြဲ႕မွ မရခဲ့ေခ်။
ေဝလမင္းသားသည္ အဘိုးေတာ္စပ္သူ သတၱမေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံတကာသို႕ ခရီးလွည့္လည္ လိုသူ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ပထမကမာၻစစ္ၾကီးျပီးဆံုးသည့္ေနာက္ ကမာၻ႕ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ျဗိတိသွ်တို႕၏ ကုန္သြယ္ေရးကို ေရွးရႈကာ ကေနဒါႏိုင္ငံ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေတာင္အေမရိကန္တိုက္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံႏွင့္ နယူးဇီလန္ကြ်န္းမ်ားသို႕ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။
အေပါင္းအသင္းဆံ့သူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ မင္းသားသည္ လူခ်စ္လူခင္ေပါမ်ားသည္။ သာမန္ အရပ္သားတို႕ႏွင့္ ပြန္းပြန္းတီးတီး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတတ္သူလည္း ျဖစ္သျဖင့္ လူတိုင္းခ်စ္ခင္ ၾကည္ညိဳျခင္း လိုခံခဲ့ရသည္။ သူသည္ အထူးသျဖင့္ စစ္ျပန္ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအေရးတြင္ ပိုမိုစိတ္ဝင္စားခဲ့သည္။
၁၉၃၁ ေဆာင္းရာသီတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အေမရိကန္သူ မစၥစ္ေဝါလစ္ဝါဖီးဆင္မဆင္ (Ms.Wallis Warfiekd Simpson)ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ျပီး ေမတၱာသက္ဝင္ခဲ့သည္။
သို႕ရာတြင္ ျဗိတိသွ်အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တကြ ဒိုမီနီယန္ႏိုင္ငံမ်ားကပါ ဘုရင္၏အလိုကို မလိုက္ေလ်ာႏိုင္ခဲ့ေခ်။ မစၥစ္ ဆင္မဆင္မွာ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္ရွိခဲ့ဖူးရုံမွ်သာမက ဒုတိယအိမ္ေထာင္သည္ ခင္ပြန္းႏွင့္လည္း တရားဝင္ မျပတ္ဆဲ ရေသးသျဖင့္ ျဗိတိသွ်ထီးနန္းက်က္သေရႏွင့္ အဂၤလန္ေက်ာင္းေတာ္ (Church of England)၏ ထံုးထမ္းစဥ္လာကို ငဲ့ကြက္ကာ ဘုရင့္အလိုသို႕ မလိုက္ေလ်ာႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ စတင္လီေဘာ္ဒြင္ (Stanley Baldwin) က တလင္ကြာ မိန္းမကို မိဖုရားအျဖစ္တင္ေျမွာက္ပါက နန္းရင္းဝန္ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
ျဗိတိသွ်ဘုရင္ႏွင့္ ဘုရင္မတို႕၏အိမ္ေတာ္ေရး (ဝါ) ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၁၇၇၂ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းအတည္ျပဳခဲ့ေသာ ေတာ္ဝင္တို႕၏ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေရးအက္ဥပေဒ (Royal Marriages Art) ႏွင့္လည္း အက်ဳံးဝင္ေနေလရာ၊ ဘုရင့္သားေတာ္၊ သမီးေတာ္မ်ား အိမ္ေထာင္ျပဳသည့္အခါ ဘုရင္ၾကီးႏွင့္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တို႕က သေဘာတူမွသာ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုထားေလသည္။
အက္ဒဝပ္ဘုရင္ႏွင့္ မစၥစ္ဆင္မဆင္တို႕အား သေဘာတူရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အဓိကအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုမွာ မစၥစ္ဆင္မဆင္သည္ မလြတ္လပ္ေသာ (အိမ္ေထာင္ရွင္) အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍ ဆ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္လိုလွ်င္ မစၥစ္ဆင္မဆင္အေနျဖင့္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ မစၥတာအားနက္ဆင္မဆင္ (Ernest Simpson)ႏွင့္ တရားဝင္ကြာရွင္းျပတ္စဲရမည္ျဖစ္၍ ထိုသို႕ လင္မယားကြာရွင္းျပတ္စဲျခင္းကို ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏ အဂၤလန္ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းဂုိဏ္းက အသိအမွတ္မျပဳေခ်။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ ထံုးထမ္းစဥ္လာ ဥပေဒအရ ဘုရင္သည္ သာသနာေရးဆိုင္ရာ အၾကီးအကဲအထြဋ္အထိပ္လည္း ျဖစ္ေလရာ လင္ကြာမယားကြာကိစၥတြင္ တင္းမာျပတ္သားရန္ ဘုရင္လုပ္သူအေနျဖင့္ တိုက္ရုိက္တာဝန္ရွိေလသည္။
အ႒မေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္၏ ဘိုးေတာ္သတၱမေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္ၾကီးလက္ထက္ကဆိုလွ်င္ လင္ႏွင့္ ကြာထားသူတစ္ခုလပ္မိန္းမ မ်ား၊ မယားႏွင့္ကြာရွင္းျပတ္စဲထားသူေယာက်္ားမ်ားသည္ မင္းခမ္းမင္းနားအခမ္းအနားသို႕ တက္ေရာက္ရန္ပင္ ခြင့္မျပဳဘဲ တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ထားသည္။
သို႕ေသာ္ ထိုစဥ္က အ႒မေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္ဘက္မွ ေထာက္ခံသူမ်ားလည္း တစ္ေန႕တစ္ျခား တိုးပြား လာခဲ့သည္။ လူငယ္ေပါင္း ၃၀၀ခန္႕သည္ ဘက္ကင္ဟမ္နန္းေတာ္သို႕လာ၍ ဘုရင့္ဘက္မွ အားေပးေထာက္ခံၾကသည္။ နန္းတြင္းဝန္(ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္) စတင္လီေဘာ္လ္ဒြင္ကိုလည္း ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ၾကသည္။
အတိုက္အခံေပါင္းစံုသမဂၢအဖြဲ႕မ်ားကလည္း ဘုရင့္ဘက္မွ မားမားမတ္မတ္ရပ္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ သတင္းစာမ်ားကလည္း ဘုရင္ဘက္မွ ေထာက္ခံေရးသားၾကသည္။ ကမာၻေက်ာ္ျပဇာတ္ဆရာၾကီး ေဂ်ာ့ဘားနတ္ေဂွာ ပင္လွ်င္ စိတ္ကူးယဥ္ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ကို ေရးသားက 'ဘုရင္အဖြဲ႕'ကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္လုပ္ခဲ့သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ ပါလီမန္အမတ္ မစၥတာဂလက္ခ်ာက -
"ဘုရင္ဟာ သူခ်စ္တဲ့သူကို ယူပါေစ။ သူတို႕ခ်စ္ျခင္းကို မေႏွာင့္ယွက္ၾကပါနဲ႕" ဟု ေၾကညာခဲ့ျပန္သည္။ "ဘုရင္သည္ ယခုကဲ့သို႕ အလြန္အမင္းစိတ္လႈပ္ရွား၊ မတည္မျငိမ္းျဖစ္ေနခ်ိန္၌ အလြန္ခဲယဥ္းၾကီးမားေသာ ဆံုးျဖတ္တရပ္ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က အတင္းအက်ပ္ မေတာင္းခံသင့္ေၾကာင္း"
ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီက သတင္းစာမွတဆင့္ ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႕ျပင္ ၎ကပင္ -
"အခ်ိန္ေပးရန္ႏွင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံၾကဖို႕ ကြ်ႏု္ပ္အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ ဘုရင္ႏွင့္ပါလီမန္သည္ အမွန္ဆိုရလွ်င္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနျခင္းကို လံုးဝမရွိသင့္ပါ။ အဓိကအခ်က္မွာ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ သူ၏ လက္ေအာက္ခံ အစိုးရႏွင့္ ဝန္ၾကီးမ်ားက 'နန္းစြန္႕ပါ'ဟူ၍ အၾကံေပးရရုိးထံုးစံမရွိရွံသာမက ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက မိမိဘုရင္အား 'နန္းစြန္႕ပါ'ဟူ၍ အၾကံေပးႏိုင္သည့္အခြင့္အာဏာလည္း လံုးဝမရွိပါ။"
"အစိုးရဝန္ၾကီးမ်ားက ေပးေသာအၾကံဥာဏ္ကိုဘုရင္က လိုက္နာရန္ ျငင္းပယ္လိုက္လွ်င္ အစိုးရတဖြဲ႕လံုး ႏႈတ္ထြက္သြားရုံသာရွိပါသည္။ မည္သို႕ျဖစ္ေစ…… အခ်ိန္ေပးရန္ႏွင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံၾကရန္ကိုသာ ကြ်ႏု္ပ္က ေမတၱာရပ္ခံေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။" ဟူ၍ ေဆာင္းပါးရွည္ၾကီးေရးသား၍ သတင္းစာ၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏အတုိက္အခံေလဘာပါတီ ပါလီမန္အမတ္တစ္ဦးကလည္း "ဘုရင္ကို မညွင္းဆဲပါႏွင့္။ ဘုရင္ နန္းစြန္႕ေရးကို ကြ်ႏု္ပ္တို႕က အစြမ္းကုန္ကာကြယ္ရမည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္ကို လူတိုင္းခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကသည္။ တိုင္းျပည္ကို ႏွစ္ျခမ္းမခြဲပါႏွင့္" ဟူ၍ သတင္းစာထဲ၌ပင္ ေရးသားလာခဲ့ေလသည္။
အေၾကြပန္းဖို႕ ေရႊနန္းႏွင့္ လံုးဝမထိုက္တန္သည့္ မိန္းမကို ယူ၍ မိဖုရားအရာသြင္းလွ်င္ နန္းစြန္႕ရမည္ဟု ဝိုင္းဝန္းအက်ပ္ကိုင္သူမ်ားကလည္း မနည္းလွေခ်။ သို႕ေသာ္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ မတုန္လႈပ္ခဲ့ေခ်။ သူ႕ရင္ခြင္နန္းေတာ္၌ စိုးမိုးႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္ႏွင့္အတူသာ ေရႊဘံုေပၚ၌ စံျမန္းလို၍ လံုးဝလမ္းမခြဲႏိုင္ဟု အ႒မအက္ဒဝပ္က ျပတ္ျပတ္သားသား ဆိုခဲ့သည္။ ကာယကံရွင္ခ်င္းသာ နားလည္ခံစားႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို သရုပ္ေဖာ္ ေပၚေအာင္ ခ်စ္သက္ေသျပခဲ့ေလသည္။
သို႕ျဖင့္ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ အေမရိကန္ မစၥတာဆင္မဆင္ကို မစြန္႕ႏိုင္သျဖင့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႕တြင္ ျဗိတိသွ်ထီးနန္းကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ေလသည္။ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္၏ 'နန္းစြန္႕သည့္စာခ်ဳပ္' (Instrument of Abdication) ၌ ညီေတာ္ သံုးပါးျဖစ္သည့္ အဲလ္ဘတ္၊ ဟင္နရီ၊ ေဂ်ာ့ခ်္တို႕က အသိသက္ေသလက္မွတ္မ်ား ေရးထိုးေပးခဲ့ၾကသည္။
နန္းစြန္႕သည့္စာခ်ဳပ္၌ -
"ဂရိျဗိတိန္၊ အိုင္ယာလန္ႏွင္ပင္လယ္ရပ္ျခားရွိ ျဗိတိသွ်ဒိုမီနီယန္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ဘုရင္ဧကရာဇ္မင္းျမတ္၊ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ျဖစ္ေသာ ကြ်ႏု္ပ္သည္ မိမိအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိမွ ထြန္းကားလာမည့္ သားစဥ္ေျမးဆက္မ်ားအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ထီးနန္းကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘယ္ေသာအခါမွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္း၍ မရႏိုင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္တကြ ဤစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ခ်က္ခ်င္းပင္ အတည္ျဖစ္ေစရန္ ဆႏၵရွိပါေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ေလသည္။"
ဤသို႕ျပဳေၾကာင္း ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႕၌ ေအာက္ပါလက္မွတ္ႏွင့္ သက္ေသမ်ား ေရွ႕ေမွာက္၌ ကိုယ္တိုင္လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ပါသည္။
အဆိုပါစာခ်ဳပ္ကို 'အက္ဒြပ္၊ အာရ္၊ အိုင္' (Edward R.I) ဟူ၍ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္သည္။ လက္တင္ဘာသာစကား 'အာရ္ အိုင္' (R.I) ဆိုသည္မွာ Rexet Imperator) ျဖစ္ျပီး 'ဘုရင္ဧကရာဇ္မင္း' ဟူေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ရေလသည္။
ထိုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးလိုက္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ကမာၻေပၚရွိ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၁၃ သန္း ဧရိယာရွိ လူသန္းေပါင္း ၅၀၀ ကို စိုးစံေနသည့္မင္းအျဖစ္မွ ရပ္စဲသြားေလေတာ့သည္။
အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ လက္ႏိုပ္စက္ရုိက္ျပီးေသာ စာခ်ဳပ္ခုႏွစ္ေစာင္ကို ထိုးျပီးေနာက္ ညီေတာ္သံုးပါးကိုပါ အသိသက္ေသလက္မွတ္ေရးထိုးေစရန္ ျပံဳးျပီးေနရာမွ ထေပးလိုက္သည္။ ညီေတာ္မ်ားလက္မွတ္ ထိုးေနၾကစဥ္ သူသည္ ျခံထဲ၌ လမ္းေလွ်ာက္ေနပါေတာ့သည္။
အဆိုပါစာခ်ဳပ္မ်ားကို ဘုရင့္အၾကံေပးအရာရွိေဝါတာေမာ့တင္ (Walter Monckton) ထိပ္တန္းလွ်ဳိ႕ဝွတ္ ေသတၱာ နီထဲတြင္ ထည့္သြင္း၍ ဘုရင့္ကိုယ္ေရးအတြင္းဝန္ဗိုလ္မွဴးဟာဒင္အား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ထံ သြားေရာက္ေပးပို႔ေစသည္။
ေနာက္တေန႕ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ ေသာၾကာေန႕တြင္ ပါလီမန္၌ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ဘုရင္ နန္းစြန္႕သြားသည့္အထိ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ် အကုန္အစင္ကို မိန္႕ခြန္းေျပာၾကားျပီးပါလီမန္တြင္ တင္ျပခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ေယာင္လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလံုးပါဝင္ေသာ ေတာ္ဝင္ေကာမရွင္အဖြဲ႕ဝင္တို႕က အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီးေသာအခါ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ျဗိတိသွ်အင္ပါယာ၏ ရာဇပလႅင္ထက္၌ ၃၅၂ ရက္၊ ၁၃ နာရီႏွင့္ ၅၇ မိနစ္တိတိ သာစိုးစံခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းဝင္သြားခဲ့ေလသည္။ ထီးနန္းစြန္႕လႊတ္ျပီးေနာက္ ေနာက္တေန႕တြင္ အက္ဒဝပ္ ဘုရင္ေဟာင္းက -
"ကြ်ႏု္ပ္၏ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးလွေသာ အမ်ဳိးသမီးရဲ႕အကူအညီမပါဘဲ ဤမွ်ၾကီးမားလွတဲ့ ဘုရင္တပါးရဲ႕တာဝန္နဲ႕ ဝတၱရားေတြကို ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ ဟု ဆိုလွ်င္ သင္တို႕ ယံုၾကည္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။"
ဟူ၍ ေျပာၾကားလိုက္ရာ ျဗိတိန္ျပည္သူတရပ္လံုးႏွင့္ ကမာၻတဝွမ္းမွ လူထုတရပ္လံုးက အံ့ၾသတုန္လႈပ္ သြားၾကသည္။
ထိုစဥ္က ဒုတိယကမာၻစစ္မျဖစ္မီကာလျဖစ္ျပီး ျဗိတိသွ်တို႕သည္ ကိုလိုနီေပါင္းမ်ားစြာကို သိမ္းပိုက္ ေအာင္ျမင္ျပီး၊ ေနမဝင္အင္ပါယာ ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ၊ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ဟုန္းမီး ေန လ ေတာက္ပေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ လူသားတို႕အတြက္ အျမင့္ဆံုးႏွင့္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ထီးနန္းစည္းစိမ္ကိုပင္ စြန္႕လႊတ္လ်က္ အခ်စ္သရဖူကို ရဲရဲဝံ့ဝ့ံသစၥာရွိစြာ ေဆာင္းျပခဲ့သည့္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ႏွင့္ သူ၏ခ်စ္သူကို တကမာၻလံုးက သိခ်င္ၾက၊ စိတ္ဝင္စားခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က မစၥစ္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္မွာ အသက္ ၃၉ ႏွစ္သာရွိျပီး အက္ဒြပ္ဘုရင္မွာ ၄၂ ႏွစ္ရွိျပီ ျဖစ္သည္။ မစၥစ္ ဆင္မဆင္ကို ၁၈၉၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ပင္ဆီဗန္နီးယားျပည္နယ္ Blue Ridge Summit တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူသည္ အေမရိကန္ ေဆြၾကီး မ်ဳိးၾကီးထဲမွ ေပါက္ဖြားလာသူျဖစ္ျပီး၊ ငယ္စဥ္ကပင္ ဖခင္ကြယ္လြန္ခဲ့၍ အေဒၚသူေ႒းမၾကီးႏွင့္အတူ တင့္တင့္တယ္တယ္ေနခဲ့ရသည္။ ေဝါလစ္မွာ ပိတုန္းေကသာေရာင္ရွိ၍ မ်က္လံုးအျပာ၊ ကိုယ္ဟန္ကိုယ္ထည္ လွပေက်ာ့ရွင္းသည္။ စကားအေျပာအဆိုဟန္ပန္အမူအရာညက္ေညာသူ ျဖစ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ အေမရိကန္ေရတပ္မွ ေရေၾကာင္းလမ္းျပ အားလ္ဝင္ဖီးလ္စပင္ဆာ အငယ္ (Earl Winfield Spencer Jr.) ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမတၱာမွ်၍ ၁၉၁၆ ႏိုဝင္ဘာလ ၈ ရက္တြင္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ ထိုသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္သက္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပသျဖင့္ ၁၉၂၇ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႕ တရားဝင္ကြာရွင္း ျပတ္စဲခဲ့သည္။
ထို႕ေနာက္ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေန႕တြင္ အေမရိကန္ဇာတိ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး တစ္ခုလပ္ အားနက္စ္ဆင္မဆင္ (Ernest Aldrich Simpson)ဆိုသူႏွင့္ ဒုတိယအိမ္ေထာင္ထူခဲ့သည္။ ဆင္မဆင္မွာ သေဘာၤကုမၸဏီတစ္ု၏ အမႈေဆာင္အရာရွိတစ္ဦးျဖစ္ျပီး ေအးေဆးတည္ျငိမ္သူ ျဖစ္သည္။ စာေပ ဝါသနာထံု၍ အႏုပညာဝါသနာပါသည္။ ဆင္မဆင္တို႕ စံုတြဲသည္ မင္းခမ္းမင္းနားသဘင္မ်ားသို႕ တတူတကြသြားေရာက္ရာမွ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ငယ္နာမည္ ေဒးဗစ္ ေခၚေသာ ေဝလမင္းသားႏွင့္ ဆံုဆည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဝလမင္းသားသည္ ေဝါလစ္ကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ခ်စ္ခင္စြဲမက္ကာ ေနရာတကာ၌ သူတို႕သံုးဦးကို အတူေတြ႕ရေလသည္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားတိတ္တိတ္ပုန္းတြဲခုတ္ၾကျပီးေနာက္ ေဝါလစ္ႏွစ္ ေဝလမင္းသားတို႕သည္ တစ္ဦးအေပၚ တစ္ဦး မခြဲခြာရက္ေလာက္ေအာင္ ခ်စ္ခင္စံုမက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေနာက္ မစၥစ္ဆင္မဆင္ႏွင့္ သူ႕ခင္ပြန္းထံ ကြာရွင္းခြင့္ ေတာင္းခံသည့္အထိ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ထို႕အခ်ိန္၌ပင္ခမည္းေတာ္နတ္ျပည္စံျပီးေနာက္ ဘုရင္အရုိက္အရာကို မိဖုရားမရွိဘဲႏွင့္ ဆက္ခံခဲ့သည္။ ဘုရင္တစ္ပါးအျဖစ္ ေျမထဲပင္လယ္သို႕ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရာတြင္ ေဝါလစ္ကိုပါ တပါးတည္းေခၚသြားခဲ့သျဖင့္ နန္းတြင္းရွိ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္တုိ႕က မခံမရပ္ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႕ ျဗိတိသွ်နန္းတြင္းအေရးေတာ္ပံုတမွ် ၾကီးက်ယ္ေနစဥ္ "အေလးအနက္စဥ္းစားသင့္ေသာ ျပႆနာျဖစ္လာျပီ" ဟု ေဝါလစ္က အက္ဒဝပ္ထံစာေရးခဲ့ရာ အက္ဒဝပ္ကလက္မခံဘဲ လက္ထပ္ရန္ ကိုသာ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ေတာ့သည္။ အခ်စ္ႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ စြန္႕လႊတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူအျဖစ္ ကမာၻကုန္က်ယ္သေရြ႕ ကမၺည္းထိုးခဲ့ေသာ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ေဟာင္းသည္ နန္းစြန္႕ျပီး ငါးလၾကာမွ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၄ ရက္ေန႕တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Chateau de Cande ၌ လက္ထပ္ခဲ့ၾကသည္။
အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ နန္းစြန္႕သည့္ေန႕က နန္းစြန္႔သတင္းကို 'အမ္ရီတာဘဇားပက္ထရီကာ' သတင္း၌ သတင္းထူးသတင္းဦးအျဖစ္ ပထမဆံုးပါလာရာ၊ ထိုစဥ္က ကလကတၱားျမိဳ႕ (ယခု ကိုးလ္ကာတား) ၌ ဥပေဒပညာသင္ယူေန ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတိုက္၏ကလကတၱားသတင္းေထာက္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ စာေရးဆရာ သိန္းေဖျမင့္က ဖတ္ရႈမိရာမွ ျမန္မာျပည္အတြက္ သတင္းဦးသတင္းထူးျဖစ္သျဖင့္ ထိုသတင္းကို ေသခ်ာသည္ထက္ ေသခ်ာႏိုင္ရန္ ၎သတင္းပါေသာ စာမ်က္ႏွာကို ျဖတ္၍ စာအိတ္ထဲထည့္ျပီး ျမန္မာျပည္ထြက္မည့္ ေလယာဥ္ျဖင့္ အခ်ိန္မီ ထည့္ေပးလိုက္သည္။
ျမန္မာျပည္ေရာက္လာေသာ ေလယာဥ္ပါလာေသာစာမ်ား ညေနပိုင္းေဝငွေသာေၾကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ဦးသိန္းေဖျမင့္ထည့္လိုက္ေသာ သတင္းသည္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္သို႕ ေန႕ခ်င္းေရာက္ရွိလာသည္။
ထိုသတင္းအား ျမန္မာ့အလင္း အယ္ဒီတာတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဆရာၾကီးဦးသန္းတင့္ (စူဝံ)သည္ လက္ခံ ရယူျပီးေနာက္ ေဖာက္ၾကည့္ရာ အထက္ပါေဝလမင္းသားနန္းစြန္႕ေၾကာင္း ခိုင္မာေသာသတင္းကို ရရွိခဲ့သည္။ ဦးသန္းတင့္က ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္အုပ္ 'ဦးတင္'ႏွင့္ တိုင္ပင္ျပီးအထူးသတင္းညေနခင္း ထုတ္ေဝရန္ တိုင္ပင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း အခ်ိန္မရ၍ မထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့ပါ။ ညေနပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံျခားေၾကးနန္း ဘာသာျပန္အယ္ဒီတာ 'ဆရာ ဇဝန'သည္ အဆိုပါသတင္းအား ျမန္မာဘာသာျပန္ကာ သတင္းေရးသားျပီးေနာက္ မ်က္ႏွာဖံုး၌ ေျခာက္လိုင္းစာလံုး မည္းၾကီးျဖင့္ ေဝေဝဆာဆာ ေဖၚျပလိုက္သည္။
ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ ယင္းသတင္းေဖာ္ျပလိုက္သည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႕အျပားႏွင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ အံ့ၾသျပင္းထန္ေသာ ဂယက္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာမ်ား၊ အစိုးရသတင္းစာမ်ား၊ ပုဂၢလိကသတင္းစာမ်ား၊ ေၾကးနန္းစာမဝင္ သတင္းေဖၚျပမႈမရွိဘဲ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတစ္ေစာင္တည္းကသာ ေဖာ္ျပႏုိင္ခဲ့သည့္အတြက္ အခ်ဳိ႕ မယံုတဝက္ယံုတဝက္ျဖင့္ သို႕ေလာသို႕ေလာ ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။
ထိုသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရဌာနေပါင္းစံု၊ သတင္းစာတိုက္ေပါင္းစံု၌ ေၾကးနန္းပင္မဝင္ဘဲ ျမန္မာ့အလင္းက ထုိသတင္းေဖၚျပမႈေၾကာင့္ အစိုးရအတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ မစၥတာဘုသ္ဂေရဗလီက သူၾကီးေဂဇက္ ဦးခင္ေမာင္အား ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္တာဝန္ရွိသူမ်ား အားလံုးကို အတြင္းဝန္ရုံးသို႕ အေခၚလႊတ္ရာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္ ဦးေဆာင္၍ တာဝန္ရွိ အယ္ဒီတာ (၅) ဦးစလံုးလိုက္ပါသြားၾကသည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ လုပ္ငန္းခြင္မွ ထလိုက္သြားရသည့္အတြက္ တုိက္ပံုအကႌ်ပင္ မဝတ္ခဲ့ရေခ်။ အလုပ္ဝတ္အဝတ္စားႏွင့္ ျဖစ္သည္။
အတြင္းဝန္ရုံးအတြင္းဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ ေအာက္မွတမံသလင္းႏွင့္ ခံုဖိနပ္ကို ဦးခ်စ္ေမာင္က အသံျမည္သည္အထိ ခတ္ၾကမ္းၾကမ္းစီးရင္းလိုက္ပါလာခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္အတြင္းက ေရာက္လာသူမ်ားအား ထိုင္ပါဟု ေနရာမေပးေသာ္ေၾကာင့္ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ သူ႕ေရွ႕က ကုလားထိုင္ကို အသံထြက္ေအာ္ဆြဲလိုက္ေသာအခါမွ အတြင္းဝန္က မ်က္လံုးလွန္ၾကည့္ျပီး "မင္း ဘယ္သူလဲ"ဟု ေမးသည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္က "ခ်စ္ေမာင္ ျမန္မာ့အလင္းတာဝန္ခံအယ္ဒီတာ"ဟု ေျပာလိုက္သည္။
"ဒီေန႕ ထည့္တဲ့နန္းစြန္႕တဲ့သတင္းဟာ ဘယ္ကရလို႕ ထည့္သလဲ" ၎ကေမးရာ ဦးခ်စ္ေမာင္က-
"ခင္ဗ်ားဆီကို ဘယ္ကရလို႕ထည့္တာပါလို႕ ခိုင္လံုေၾကာင္းကို က်ဳပ္အစစ္ေဆးလာခံတာမဟုတ္ဘူး" ဟု ေျပာလိုက္ရာ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္သည္ နဖူးေၾကာၾကီး ေတာင္ထ၍ -
"ဒီသတင္းဟာ မမွန္ရင္ မင္း ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာ မင္းမထည့္ခင္က မင္းတာဝန္ကို သတိရျပီး စဥ္းစားမိရဲ႕လား" ဟုေမးရာ၊
"ခင္ဗ်ား က်ဳပ္ကို ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္က တာဝန္ခံအယ္ဒီတာမွန္းသိတယ္မဟုတ္လား" ဟု ဦးခ်စ္ေမာင္က ျပန္ေျဖခဲ့သည္။ ထုိအခါ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္သည္ စားပြဲကိုလက္သီးျဖင့္ ထု၍ -
"ဒီသတင္းဟာ အခု မမွန္ေသးဘူး၊ ဘိလပ္က ဒီသတင္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဘာမွမရေသးဘူး။ နက္ျဖန္သတင္းစာမွာ အတည္မဟုတ္ေသးဘူးဆိုတာ မင္းျပန္ျပင္ျပီး ထည့္ပါ။ မထည့္ရင္ မင္းကို တရားစြဲရလိမ့္မယ္။ အခ်ိန္မီအျမန္ဆံုးထည့္ပါ။"ဟု ဆို၍ ေဒါသတၾကီးျဖင့္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ သို႕ေသာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္က -
"ဒီမွာ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ဗ်ား။ ဒီသတင္းကို ျပင္လိုက္ရေအာင္ က်ဳပ္ဟာ ခင္ဗ်ားတို႕ အစိုးရတဖြဲ႕လံုးရဲ႕ တာဝန္ခံ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္မဟုတ္ဘူး။ က်ဳပ္ဟာ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာရဲ႕ တာဝန္ခံပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႕ သိဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႕အစိုးရသတင္းအရ ေနာက္က်ေနတာကို က်ဳပ္က တိုင္းသူျပည္သား တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ေတာ့ အမ်ားၾကီးဝမး္နည္းပါတယ္။ ဒီသတင္းဟာ အမွန္သတင္းျဖစ္ေနျပီမို႕ က်ဳပ္ျပင္ျပီး ထည့္မေပးႏိုင္ပါဘူး။ အခ်ိန္မၾကာေတာ့ပါဘူး။ ဘိလပ္က ဒီသတင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ခင္ဗ်ားတို႕ဆီ အျမန္ ေရာက္လာေတာ့မို႕ ခင္ဗ်ားတို႕အစိုးရအဖြဲ႕ၾကီး မၾကာခင္ လိမၼာလာပါလိမ့္မယ္" ဟူ၍ အဂၤလိပ္လို wiser သံုးျပီး ေျပာခဲ့ေသာေၾကာင့္ အတြင္းခ်ဳပ္ၾကီးသည္ ဆက္ဆက္ခါ ေဒါသျဖစ္ကာ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ…. ျမန္မာ့သမိုင္းတေကြ႕၌ ထင္ရွားခဲ့ေသာ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ေဟာင္းအား ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားက အဆက္ျဖတ္လိုက္ၾကေသာ္လည္း ညီေတာ္ ဆ႒မေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္က ဝင္ဆာျမိဳ႕စားဘြဲ႕ႏွင့္ အတူ တစ္လံုးတခဲတည္း ေထာက္ပံ့ေငြ စတင္လင္ေပါင္ ၂ သန္းအျပင္ ႏွစ္စဥ္စတာလင္ေပါင္ ေျခာက္ေသာင္းကို ေထာက္ပ့ံေပးခဲ့သည္။
နန္းစြန္႕ဘုရင္ႏွင့္ၾကင္ယာေတာ္တို႕ႏွစ္ဦးသည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံပါရီျမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးတစ္ေနရာတြင္ အခန္းေပါင္း ၃၀ ပါေသာ အိမ္ၾကီးတစ္လံုး၊ နယူးေယာက္ျမိဳ႕၌ မိုးပ်ံတိုက္ၾကီးမွ အခန္းက်ယ္တစ္ခန္းတို႕ ပိုင္ဆိုင္ျပီး အလွည့္က် ေနထိုင္ၾကသည္။
သူတို႕ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ႏိုင္ငံေတာ္တကာသို႕ သြားလာလည္ပတ္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာမွ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားကို ဧည့္ခံျခင္းျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေစခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဂ်ာမနီအာဏာရွင္တစ္ေယာက္ထံသို႕ပင္ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ေသးသည္။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံကိုမူ လံုးဝမသြားၾကေခ်။
ေဝါလစ္က "အဲဒီႏိုင္ငံကို မုန္းတယ္။ ငါေသတဲ့အထိ မုန္းသြားမယ္" ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ စစ္ၾကီးအတြင္း ဝင္ဆာျမိဳ႕စားအက္ဒဝပ္သည္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို တဖက္တလမ္းမွ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ စစ္ၾကီးအတြင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရွိ ျဗိတိသွ်စစ္မစ္ရွင္အဖြဲ႕၌ ထမ္းရြက္ခဲ့ေသးသည္။ ေဝါလစ္ကမူ ၾကက္ေျခနီအသင္းတြင္ ပါဝင္ေဆာက္ရြက္ခဲ့သည္။
သို႕ေသာ္ မကြယ္လြန္မီ ၁၉၄၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမိဳ႕စားႏွင့္ ျမိဳ႕စားကေတာ္တို႕သည္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ နန္းစြန္႕ျပီးေနာက္ ပထမဆံုးအၾကိမ္သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၾကေသးသည္။ ထို႕ေနာက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီျမိဳ႕ Neuilly-Sur-Seine ရွိ Y Routeder Champ & Entrainement စံအိမ္ေတာ္၌ပင္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ အသက္ ၇၇ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကံကုန္သြားခဲ့ေလသည္။ သူ၏ ရုပ္ကလပ္ကို လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္၍ ဝင္ဆာရဲတိုက္ ျမွပ္ႏွံခဲ့သည္။ ဝင္ဆာျမိဳ႕စားႏွင့္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္တို႕ ရည္းစားဘဝက ေရးသားခဲ့ေသာ ရည္းစားစာမ်ားကို လန္ဒန္ျမိဳ႕ရွိ ေဒးလီေမးလ္ (Daily Mail) သတင္းစာတိုက္က စတာလင္ေပါင္ ငါးသိန္းႏွင့္ ျမိဳ႕စားကေတာ္ထံမွ ဝယ္ယူခဲ့သည္။
ေဝါလစ္၏ဘဝတြင္ အေၾကြပန္းဖို႕ ေရႊနန္းႏွင့္ ေဝး၍ မိဖုရားမျဖစ္ရသည့္တိုင္ တူညီေသာေက်ာ္ၾကားမႈ၊ လူအမ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ အမ်ဳိးသမီးတိုင္းေတာင္းတခဲ့ၾကသည့္ မိမိခ်စ္လင္၏ ခ်စ္ေမတၱာ အၾကြင္းမဲ႕ရရွိခဲ့သျဖင့္ ဂႏၱဝင္တြင္ေလာက္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဝင္ဆာျမိဳ႕စားၾကီးႏွင့္ ေဝါလစ္တို႕သည္ သားသမီး မထြန္းကားခဲ့ေပ။ အထီးက်န္ဘဝျဖင့္ ၁၄ႏွစ္လံုးေနခဲ့ျပီးေနာက္ ေဝါလစ္သည္ ၁၉၈၆ ဧျပီလ ၂၄ ရက္ေန႕တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။ ေဝါလစ္၏ ရုပ္ကလပ္ကို လည္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္ကာ ဝင္ဆာရဲတိုက္ Frogemore ေနရာ၌ပင္ ၾကင္ယာေတာ္နန္းစြန္႕ဘုရင္အုတ္ဂူေဘး၌ ယွဥ္တြဲလ်က္ ျမွပ္ႏွံခဲ့ၾကသည္။
ေမတၱာမပ်က္သစၥာဖက္ျပီး ေရႊလက္ျမဲျမဲ တြဲကာ အခ်စ္သရဖူ ေဆာင္းခဲ့ၾကသည္။ အခ်စ္ဆံုးသူႏွစ္ဦး၏ အုတ္ဂူႏွစ္လံုးမွာ ယေန႕တိုင္ ယွဥ္တြဲလ်က္ရွိေနေလသည္။
စာကိုး
(၁) သန္းဝင္းလွဳိင္၊ ႏိုင္ငံ့ဥေသွ်ာင္မင္း ဧကရာဇ္မ်ား ကံ့ေကာ္ဝတ္ရည္စာေပတိုက္ ၂၀၁၀။
(၂) Edward VIII, wikipedia, the free encyclopedia
(၃) Wallis Simpson, Wikipedia, the free encyclopedia
(၄) ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး၊ သူလိုလူ၊ သီဟရတမွာစာ အုပ္တိုက္ ဒသမအၾကိမ္ ၂၀၀၃။
(၅) ဦးေလးေမာင္၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း စာေပေလာကႏွစ္တြဲေပါင္း ပၾကိမ္ ၂၀၁၂။
NLABR
Web-site: www.nlabr.com
--
Posted By Blogger to လူဗိုလ္ဟူသည္ ... at 1/19/2013 12:52:00 PM
From: Blogger <no-reply@blogger.com>
Date: 2013/1/18
Subject: [လူဗိုလ္ဟူသည္ ...] သမိုင္းတေကြ႕မွ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ အိမ္ေရွ႕စံ ေဝလမင္းသား
To: lubo601@gmail.com
၁၉၂၁ ခု ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ မွ ၂၄ရက္ထိ မႏၲေလးျမိဳ႕တြင္ နဝမအၾကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ေခၚ ျမန္မာအသင္းမ်ား၏ အသင္းခ်ဳပ္ၾကီး ညီလာခံက်င္းပေနစဥ္မွာပင္ ျဗိတိသွ် ပဥၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္၏သားေတာ္ၾကီး အိမ္ေရွ႕စံ ေဝလမင္းသား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ရက္ေန႕တြင္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရန္ ေရာက္ရွိလာ မည့္သတင္းေရာက္ရွိလာရာ ...
ညီလာခံ ဒုတိယေန႕ ညေနပိုင္းတြင္ ျပည္သူလူထုတို႕ လိုလားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို စီမံ၍ မေပးေသာ ျဗိတိသွ်ဘုရင္၏ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ အိမ္ေရွ႕စံေဝလမင္းသား ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရန္ ေရာက္ရွိလာလွ်င္ ခရီးဦးၾကိဳမျပဳဘဲ သပိတ္ေမွာက္ရန္ႏွင့္ ၾကိဳဆိုဧည့္ခံသူမ်ားကိုလည္း သပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ၾကေလသည္။
ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေဝလမင္းသားအားၾကိဳဆိုျခင္း မျပဳရန္ မႏၲေလးျမိဳ႕တြင္ တရားေဟာ ဆရာ ဦးေငြေသာ္က တရားေဟာခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တရားေဟာရာတြင္ အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစေသာ စကားလံုးမ်ားပါသည္ဟူ၍ အစိုးရက တရားစြဲျပီး အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႕ေနာက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ဥကၠ႒ၾကီးဦးခ်စ္လွဳိင္အား ေတာင္ၾကီးသို႕လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယဥကၠ႒ ဝတ္လံု ဦးဘစီအား ေကာ့ေသာင္းသို႕လည္းေကာင္း၊ ဝတ္လံု ဦးကြန္းအားလားရႈိးသို႕လည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးျပီးလွ်င္ ဒီဇင္ဘာလ အတြင္းကပင္ နယ္ႏွင္ဒဏ္ ပို႕ထားေလသည္။
နယူးဘားမား (New Burma)၊ ဘားမားေအာ့ဇာဗား (Burma Observer) သတင္းစာ၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ျမန္မာ့ဝန္ထမ္း သတင္းစာ တို႕ကလည္း ေဝလမင္းသားအား ဆန္႕က်င္ေသာ သတင္းမ်ားေရးသားေဖာ္ျပခဲ့မွဳေၾကာင့္ နယူးဘားမား သတင္းစာ အယ္ဒီတာလြယ္အိတ္ၾကီး ဥၤီးဘလွဳိင္၊ အားေမာ္လိုက္သို႕လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာအယ္ဒီတာ ဦးစိန္းအား ပုမၼလင္းသို႕လည္း ေကာင္း၊ ျမန္မာ့ဝန္ထမ္း သတင္းစာ ရမ္းျဗဲဦးေမာင္ေမာင္တို႕အား ေမျမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)သို႕ လည္းေကာင္း၊ မႏၲေလးဗဟိုရ္စည္သတင္းစာတိုက္အယ္ဒီတာ ဦးဘဦး အား သံတြဲသို႕လည္းေကာင္း၊ မႏၲေလးျမိဳ႕မွ စီပီခင္ေမာင္အား ျမစ္ၾကီးနားသို႕လည္းေကာင္း၊ ေအာ့ဇာဗားသတင္းစာ အယ္ဒီ တာ ဦးခင္ ေမာင္ႏွင့္ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ မစၥတာထရပ္ဂ်ီအား အမည္မသိျမိဳ႕သို႕လည္းေကာင္း အမိန္႕ထုတ္ဆင့္၍ နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့သည္။
ယင္းျပဳမူခ်က္ကို သတင္းစာမ်ားကလည္း ျပင္းထန္စြာ ကန္႕ကြက္ေရးသားၾက၍ တစ္ျပည္လံုးကလည္း စည္းေဝး ကန္႕ကြက္ၾကေလသည္။
သို႕ကလို ဝံသာႏုသတင္းစာတိုက္မ်ားက ေဝလမင္းသားအား သပိတ္ေမွာက္ရန္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကေသာ္လည္း၊ မေထာက္ခံသည့္ သတင္းစာ တိုက္ တစ္တိုက္လည္းရွိခဲ့သည္။ အဆိုပါ သတင္းစာတိုက္မွာ အဂၤလိပ္အလိုေတာ္ရိ သတင္းစာတိုက္ျဖစ္သည့္ 'ပညာ့အလင္း' သတင္းစာ တိုက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသတင္းစာတိုက္သည္ အဂၤလိပ္အစိုးရ ဘာလုပ္လုပ္ သေဘာတူသေဘာက်ေထာက္ ခံရုံသာမက အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဝါဒျဖန္႕ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ယင္းသတင္းစာသည္ ေထာက္ခံခဲ့သည့္အျပင္၊ ေဝလမင္းသားလာေရာက္သည့္အခါ ဧည့္ခံပြဲမ်ား ေဘာလ္ဒန္႕စ္ ပါတီပြဲမ်ား၌ ျမန္မာလူၾကီးလူေကာင္းသားသမီး၏ သမီးပ်ဳိသားပ်ဳိမ်ားလည္း တက္ဖို႕သင့္ေၾကာင္းကိုပင္ ေထာက္ခံေရးသားခဲ့ေသးသည္။
ထို႕ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္ မွ ၁၀ ရက္ေန႕အထိ ေနထိုင္ရန္ ျဗိတိသွ် အိမ္ေရွ႕စံေဝလမင္းသားဆိုက္ေရာက္လာေသာအခါ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ခမ္းနားစြာ ၾကိဳဆို၍ ကန္ေတာ္ၾကီးတြင္ ျခိမ့္ျခိမ့္သဲမွ် မီးေရာင္စံုထြန္းညွိျခင္း၊ မီးပန္းစံုလႊတ္ျခင္း၊ ေလွျပိဳင္ပြဲမ်ားက်င္းပျခင္းတို႕ကို ျပဳၾကေလသည္။ ေဝလမင္းသား ေရာက္စဥ္အတြင္းမွာပင္ ဝံသာႏုအဂၤလိပ္ေန႕စဥ္သတင္းစာ၌ ျမန္မာျပည္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ေခတ္မမီေၾကာင္း၊ ေက်းရြာသူၾကီးက မိမိဆင့္ေခၚသည္ကို အခ်ိန္ေနာက္က်သည္ဟု သာယာဝတီခရုိင္ (ျဖဴကေလးကြင္းမွ ေဆးဆရာ ဦးေအာင္ၾကီးအား တစ္ေပါက္ေက်ာ္ ထိပ္တံုးခတ္၍ ေနပူၾကဲၾကဲမွာ ေနလွန္းထားေသာ ဓါတ္ပံုႏွင့္တကြ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၏ ေခတ္မမီပံု ဆိုးဝါးပံုမ်ားကို သရုပ္ေဖာ္၍ အက်ယ္တဝင့္ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။ တဖန္ ေထာင္မ်ားအတြင္းရွိ အက်ဥ္းသားတို႕အား ေလးလံေသာ ခဲတံုးတံဆိပ္ၾကီးမ်ားကို သံကြင္းႏွင့္လည္ပင္းမွာ ဆြဲထားေစ သျဖင့္ ရင္ဘတ္တြင္ အေရျပားမ်ား အလႊားအလႊားကြာျပီး အနာမ်ားျဖစ္ရပံုမ်ားကိုလည္း အက်ယ္တဝံ့ေရးသားခဲ့သည္။ ထို႕ဝံသာႏုအဂၤလိပ္သတင္းစာကိုလည္း ေဝလမင္းသားျပန္သြား၍ မၾကာမီပင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေက်းရြာမ်ားတြင္ ထိပ္တံုးခတ္ေသာအျပစ္ဒဏ္ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ႏွင့္ ေထာင္က်ေသာ အက်ဥ္းသားတို႕အားခဲတံုးသံကြင္းအစား နံပါတ္ျပား ငယ္မ်ားကို အကႌ်တြင္ ဆြဲခ်ိတ္အသံုးျပဳရန္ ျပဳျပင္လိုက္သည္။
သို႔ကလို သတင္းစာတိုက္မ်ားႏွင့္ လူထု၏ကန္႕ကြက္သပိတ္ေမွာက္ခံရသည့္ ေဝလမင္းသားသည္ ျဗိတိသွ် ပဥၥမေျမာက္ဦးအနက္ အၾကီးဆံုးသားေတာ္ျဖစ္ျပီး၊ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၃ ရက္ေန႕တြင္ လန္ဒန္ျမိဳ႕ ရစ္မြန္ပန္းျခံ ဝႈိက္ေလာ့ခ်္ဒ္၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူ၏ နာမည္အျပည့္အစံုမွာ Edward Albert Christian George Andrew Patrick David ျဖစ္သည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန႕ ေဝလမင္းသားဘြဲ႕ကို မင္းခမ္းမင္းနားျဖင့္ ခံယူခဲ့သည္။
မင္းသားဘဝက ေအာ့စဗြန္း (Osborne)ႏွင့္ ဒါတ္ေမာက္(Darkmouth) ေတာ္ဝင္ေရေၾကာင္းေကာလိပ္ သို႕ တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၁၂ တြင္ ေရေၾကာင္းအတက္သင္ေကာလိပ္မွ ထြက္၍ ေအာက္စဖို႕တကၠသိုလ္ ေမာ့ဒလင္းေကာလိပ္တြင္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႕ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားခဲ့ျပန္သည္။ သို႕ေသာ္ ေကာလိပ္မွ ဘာဘြဲ႕မွ မရခဲ့ေခ်။
ေဝလမင္းသားသည္ အဘိုးေတာ္စပ္သူ သတၱမေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံတကာသို႕ ခရီးလွည့္လည္ လိုသူ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ပထမကမာၻစစ္ၾကီးျပီးဆံုးသည့္ေနာက္ ကမာၻ႕ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ျဗိတိသွ်တို႕၏ ကုန္သြယ္ေရးကို ေရွးရႈကာ ကေနဒါႏိုင္ငံ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေတာင္အေမရိကန္တိုက္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံႏွင့္ နယူးဇီလန္ကြ်န္းမ်ားသို႕ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။
အေပါင္းအသင္းဆံ့သူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ မင္းသားသည္ လူခ်စ္လူခင္ေပါမ်ားသည္။ သာမန္ အရပ္သားတို႕ႏွင့္ ပြန္းပြန္းတီးတီး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတတ္သူလည္း ျဖစ္သျဖင့္ လူတိုင္းခ်စ္ခင္ ၾကည္ညိဳျခင္း လိုခံခဲ့ရသည္။ သူသည္ အထူးသျဖင့္ စစ္ျပန္ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအေရးတြင္ ပိုမိုစိတ္ဝင္စားခဲ့သည္။
၁၉၃၁ ေဆာင္းရာသီတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အေမရိကန္သူ မစၥစ္ေဝါလစ္ဝါဖီးဆင္မဆင္ (Ms.Wallis Warfiekd Simpson)ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ျပီး ေမတၱာသက္ဝင္ခဲ့သည္။
သို႕ရာတြင္ ျဗိတိသွ်အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တကြ ဒိုမီနီယန္ႏိုင္ငံမ်ားကပါ ဘုရင္၏အလိုကို မလိုက္ေလ်ာႏိုင္ခဲ့ေခ်။ မစၥစ္ ဆင္မဆင္မွာ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္ရွိခဲ့ဖူးရုံမွ်သာမက ဒုတိယအိမ္ေထာင္သည္ ခင္ပြန္းႏွင့္လည္း တရားဝင္ မျပတ္ဆဲ ရေသးသျဖင့္ ျဗိတိသွ်ထီးနန္းက်က္သေရႏွင့္ အဂၤလန္ေက်ာင္းေတာ္ (Church of England)၏ ထံုးထမ္းစဥ္လာကို ငဲ့ကြက္ကာ ဘုရင့္အလိုသို႕ မလိုက္ေလ်ာႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ စတင္လီေဘာ္ဒြင္ (Stanley Baldwin) က တလင္ကြာ မိန္းမကို မိဖုရားအျဖစ္တင္ေျမွာက္ပါက နန္းရင္းဝန္ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
ျဗိတိသွ်ဘုရင္ႏွင့္ ဘုရင္မတို႕၏အိမ္ေတာ္ေရး (ဝါ) ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၁၇၇၂ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းအတည္ျပဳခဲ့ေသာ ေတာ္ဝင္တို႕၏ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေရးအက္ဥပေဒ (Royal Marriages Art) ႏွင့္လည္း အက်ဳံးဝင္ေနေလရာ၊ ဘုရင့္သားေတာ္၊ သမီးေတာ္မ်ား အိမ္ေထာင္ျပဳသည့္အခါ ဘုရင္ၾကီးႏွင့္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တို႕က သေဘာတူမွသာ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုထားေလသည္။
အက္ဒဝပ္ဘုရင္ႏွင့္ မစၥစ္ဆင္မဆင္တို႕အား သေဘာတူရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အဓိကအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုမွာ မစၥစ္ဆင္မဆင္သည္ မလြတ္လပ္ေသာ (အိမ္ေထာင္ရွင္) အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍ ဆ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္လိုလွ်င္ မစၥစ္ဆင္မဆင္အေနျဖင့္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ မစၥတာအားနက္ဆင္မဆင္ (Ernest Simpson)ႏွင့္ တရားဝင္ကြာရွင္းျပတ္စဲရမည္ျဖစ္၍ ထိုသို႕ လင္မယားကြာရွင္းျပတ္စဲျခင္းကို ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏ အဂၤလန္ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းဂုိဏ္းက အသိအမွတ္မျပဳေခ်။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ ထံုးထမ္းစဥ္လာ ဥပေဒအရ ဘုရင္သည္ သာသနာေရးဆိုင္ရာ အၾကီးအကဲအထြဋ္အထိပ္လည္း ျဖစ္ေလရာ လင္ကြာမယားကြာကိစၥတြင္ တင္းမာျပတ္သားရန္ ဘုရင္လုပ္သူအေနျဖင့္ တိုက္ရုိက္တာဝန္ရွိေလသည္။
အ႒မေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္၏ ဘိုးေတာ္သတၱမေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္ၾကီးလက္ထက္ကဆိုလွ်င္ လင္ႏွင့္ ကြာထားသူတစ္ခုလပ္မိန္းမ မ်ား၊ မယားႏွင့္ကြာရွင္းျပတ္စဲထားသူေယာက်္ားမ်ားသည္ မင္းခမ္းမင္းနားအခမ္းအနားသို႕ တက္ေရာက္ရန္ပင္ ခြင့္မျပဳဘဲ တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ထားသည္။
သို႕ေသာ္ ထိုစဥ္က အ႒မေျမာက္အက္ဒဝပ္ဘုရင္ဘက္မွ ေထာက္ခံသူမ်ားလည္း တစ္ေန႕တစ္ျခား တိုးပြား လာခဲ့သည္။ လူငယ္ေပါင္း ၃၀၀ခန္႕သည္ ဘက္ကင္ဟမ္နန္းေတာ္သို႕လာ၍ ဘုရင့္ဘက္မွ အားေပးေထာက္ခံၾကသည္။ နန္းတြင္းဝန္(ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္) စတင္လီေဘာ္လ္ဒြင္ကိုလည္း ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ၾကသည္။
အတိုက္အခံေပါင္းစံုသမဂၢအဖြဲ႕မ်ားကလည္း ဘုရင့္ဘက္မွ မားမားမတ္မတ္ရပ္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ သတင္းစာမ်ားကလည္း ဘုရင္ဘက္မွ ေထာက္ခံေရးသားၾကသည္။ ကမာၻေက်ာ္ျပဇာတ္ဆရာၾကီး ေဂ်ာ့ဘားနတ္ေဂွာ ပင္လွ်င္ စိတ္ကူးယဥ္ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ကို ေရးသားက 'ဘုရင္အဖြဲ႕'ကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္လုပ္ခဲ့သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ ပါလီမန္အမတ္ မစၥတာဂလက္ခ်ာက -
"ဘုရင္ဟာ သူခ်စ္တဲ့သူကို ယူပါေစ။ သူတို႕ခ်စ္ျခင္းကို မေႏွာင့္ယွက္ၾကပါနဲ႕" ဟု ေၾကညာခဲ့ျပန္သည္။ "ဘုရင္သည္ ယခုကဲ့သို႕ အလြန္အမင္းစိတ္လႈပ္ရွား၊ မတည္မျငိမ္းျဖစ္ေနခ်ိန္၌ အလြန္ခဲယဥ္းၾကီးမားေသာ ဆံုးျဖတ္တရပ္ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က အတင္းအက်ပ္ မေတာင္းခံသင့္ေၾကာင္း"
ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီက သတင္းစာမွတဆင့္ ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႕ျပင္ ၎ကပင္ -
"အခ်ိန္ေပးရန္ႏွင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံၾကဖို႕ ကြ်ႏု္ပ္အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ ဘုရင္ႏွင့္ပါလီမန္သည္ အမွန္ဆိုရလွ်င္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနျခင္းကို လံုးဝမရွိသင့္ပါ။ အဓိကအခ်က္မွာ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ သူ၏ လက္ေအာက္ခံ အစိုးရႏွင့္ ဝန္ၾကီးမ်ားက 'နန္းစြန္႕ပါ'ဟူ၍ အၾကံေပးရရုိးထံုးစံမရွိရွံသာမက ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက မိမိဘုရင္အား 'နန္းစြန္႕ပါ'ဟူ၍ အၾကံေပးႏိုင္သည့္အခြင့္အာဏာလည္း လံုးဝမရွိပါ။"
"အစိုးရဝန္ၾကီးမ်ားက ေပးေသာအၾကံဥာဏ္ကိုဘုရင္က လိုက္နာရန္ ျငင္းပယ္လိုက္လွ်င္ အစိုးရတဖြဲ႕လံုး ႏႈတ္ထြက္သြားရုံသာရွိပါသည္။ မည္သို႕ျဖစ္ေစ…… အခ်ိန္ေပးရန္ႏွင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံၾကရန္ကိုသာ ကြ်ႏု္ပ္က ေမတၱာရပ္ခံေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။" ဟူ၍ ေဆာင္းပါးရွည္ၾကီးေရးသား၍ သတင္းစာ၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏အတုိက္အခံေလဘာပါတီ ပါလီမန္အမတ္တစ္ဦးကလည္း "ဘုရင္ကို မညွင္းဆဲပါႏွင့္။ ဘုရင္ နန္းစြန္႕ေရးကို ကြ်ႏု္ပ္တို႕က အစြမ္းကုန္ကာကြယ္ရမည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္ကို လူတိုင္းခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကသည္။ တိုင္းျပည္ကို ႏွစ္ျခမ္းမခြဲပါႏွင့္" ဟူ၍ သတင္းစာထဲ၌ပင္ ေရးသားလာခဲ့ေလသည္။
အေၾကြပန္းဖို႕ ေရႊနန္းႏွင့္ လံုးဝမထိုက္တန္သည့္ မိန္းမကို ယူ၍ မိဖုရားအရာသြင္းလွ်င္ နန္းစြန္႕ရမည္ဟု ဝိုင္းဝန္းအက်ပ္ကိုင္သူမ်ားကလည္း မနည္းလွေခ်။ သို႕ေသာ္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ မတုန္လႈပ္ခဲ့ေခ်။ သူ႕ရင္ခြင္နန္းေတာ္၌ စိုးမိုးႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္ႏွင့္အတူသာ ေရႊဘံုေပၚ၌ စံျမန္းလို၍ လံုးဝလမ္းမခြဲႏိုင္ဟု အ႒မအက္ဒဝပ္က ျပတ္ျပတ္သားသား ဆိုခဲ့သည္။ ကာယကံရွင္ခ်င္းသာ နားလည္ခံစားႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို သရုပ္ေဖာ္ ေပၚေအာင္ ခ်စ္သက္ေသျပခဲ့ေလသည္။
သို႕ျဖင့္ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ အေမရိကန္ မစၥတာဆင္မဆင္ကို မစြန္႕ႏိုင္သျဖင့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႕တြင္ ျဗိတိသွ်ထီးနန္းကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ေလသည္။ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္၏ 'နန္းစြန္႕သည့္စာခ်ဳပ္' (Instrument of Abdication) ၌ ညီေတာ္ သံုးပါးျဖစ္သည့္ အဲလ္ဘတ္၊ ဟင္နရီ၊ ေဂ်ာ့ခ်္တို႕က အသိသက္ေသလက္မွတ္မ်ား ေရးထိုးေပးခဲ့ၾကသည္။
နန္းစြန္႕သည့္စာခ်ဳပ္၌ -
"ဂရိျဗိတိန္၊ အိုင္ယာလန္ႏွင္ပင္လယ္ရပ္ျခားရွိ ျဗိတိသွ်ဒိုမီနီယန္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ဘုရင္ဧကရာဇ္မင္းျမတ္၊ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ျဖစ္ေသာ ကြ်ႏု္ပ္သည္ မိမိအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိမွ ထြန္းကားလာမည့္ သားစဥ္ေျမးဆက္မ်ားအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ထီးနန္းကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘယ္ေသာအခါမွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္း၍ မရႏိုင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္တကြ ဤစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ခ်က္ခ်င္းပင္ အတည္ျဖစ္ေစရန္ ဆႏၵရွိပါေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ေလသည္။"
ဤသို႕ျပဳေၾကာင္း ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႕၌ ေအာက္ပါလက္မွတ္ႏွင့္ သက္ေသမ်ား ေရွ႕ေမွာက္၌ ကိုယ္တိုင္လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ပါသည္။
အဆိုပါစာခ်ဳပ္ကို 'အက္ဒြပ္၊ အာရ္၊ အိုင္' (Edward R.I) ဟူ၍ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္သည္။ လက္တင္ဘာသာစကား 'အာရ္ အိုင္' (R.I) ဆိုသည္မွာ Rexet Imperator) ျဖစ္ျပီး 'ဘုရင္ဧကရာဇ္မင္း' ဟူေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ရေလသည္။
ထိုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးလိုက္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ကမာၻေပၚရွိ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၁၃ သန္း ဧရိယာရွိ လူသန္းေပါင္း ၅၀၀ ကို စိုးစံေနသည့္မင္းအျဖစ္မွ ရပ္စဲသြားေလေတာ့သည္။
အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ လက္ႏိုပ္စက္ရုိက္ျပီးေသာ စာခ်ဳပ္ခုႏွစ္ေစာင္ကို ထိုးျပီးေနာက္ ညီေတာ္သံုးပါးကိုပါ အသိသက္ေသလက္မွတ္ေရးထိုးေစရန္ ျပံဳးျပီးေနရာမွ ထေပးလိုက္သည္။ ညီေတာ္မ်ားလက္မွတ္ ထိုးေနၾကစဥ္ သူသည္ ျခံထဲ၌ လမ္းေလွ်ာက္ေနပါေတာ့သည္။
အဆိုပါစာခ်ဳပ္မ်ားကို ဘုရင့္အၾကံေပးအရာရွိေဝါတာေမာ့တင္ (Walter Monckton) ထိပ္တန္းလွ်ဳိ႕ဝွတ္ ေသတၱာ နီထဲတြင္ ထည့္သြင္း၍ ဘုရင့္ကိုယ္ေရးအတြင္းဝန္ဗိုလ္မွဴးဟာဒင္အား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ထံ သြားေရာက္ေပးပို႔ေစသည္။
ေနာက္တေန႕ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ ေသာၾကာေန႕တြင္ ပါလီမန္၌ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ဘုရင္ နန္းစြန္႕သြားသည့္အထိ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ် အကုန္အစင္ကို မိန္႕ခြန္းေျပာၾကားျပီးပါလီမန္တြင္ တင္ျပခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ေယာင္လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလံုးပါဝင္ေသာ ေတာ္ဝင္ေကာမရွင္အဖြဲ႕ဝင္တို႕က အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီးေသာအခါ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္သည္ ျဗိတိသွ်အင္ပါယာ၏ ရာဇပလႅင္ထက္၌ ၃၅၂ ရက္၊ ၁၃ နာရီႏွင့္ ၅၇ မိနစ္တိတိ သာစိုးစံခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းဝင္သြားခဲ့ေလသည္။ ထီးနန္းစြန္႕လႊတ္ျပီးေနာက္ ေနာက္တေန႕တြင္ အက္ဒဝပ္ ဘုရင္ေဟာင္းက -
"ကြ်ႏု္ပ္၏ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးလွေသာ အမ်ဳိးသမီးရဲ႕အကူအညီမပါဘဲ ဤမွ်ၾကီးမားလွတဲ့ ဘုရင္တပါးရဲ႕တာဝန္နဲ႕ ဝတၱရားေတြကို ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ ဟု ဆိုလွ်င္ သင္တို႕ ယံုၾကည္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။"
ဟူ၍ ေျပာၾကားလိုက္ရာ ျဗိတိန္ျပည္သူတရပ္လံုးႏွင့္ ကမာၻတဝွမ္းမွ လူထုတရပ္လံုးက အံ့ၾသတုန္လႈပ္ သြားၾကသည္။
ထိုစဥ္က ဒုတိယကမာၻစစ္မျဖစ္မီကာလျဖစ္ျပီး ျဗိတိသွ်တို႕သည္ ကိုလိုနီေပါင္းမ်ားစြာကို သိမ္းပိုက္ ေအာင္ျမင္ျပီး၊ ေနမဝင္အင္ပါယာ ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ၊ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ဟုန္းမီး ေန လ ေတာက္ပေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ လူသားတို႕အတြက္ အျမင့္ဆံုးႏွင့္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ထီးနန္းစည္းစိမ္ကိုပင္ စြန္႕လႊတ္လ်က္ အခ်စ္သရဖူကို ရဲရဲဝံ့ဝ့ံသစၥာရွိစြာ ေဆာင္းျပခဲ့သည့္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ႏွင့္ သူ၏ခ်စ္သူကို တကမာၻလံုးက သိခ်င္ၾက၊ စိတ္ဝင္စားခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က မစၥစ္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္မွာ အသက္ ၃၉ ႏွစ္သာရွိျပီး အက္ဒြပ္ဘုရင္မွာ ၄၂ ႏွစ္ရွိျပီ ျဖစ္သည္။ မစၥစ္ ဆင္မဆင္ကို ၁၈၉၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ပင္ဆီဗန္နီးယားျပည္နယ္ Blue Ridge Summit တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူသည္ အေမရိကန္ ေဆြၾကီး မ်ဳိးၾကီးထဲမွ ေပါက္ဖြားလာသူျဖစ္ျပီး၊ ငယ္စဥ္ကပင္ ဖခင္ကြယ္လြန္ခဲ့၍ အေဒၚသူေ႒းမၾကီးႏွင့္အတူ တင့္တင့္တယ္တယ္ေနခဲ့ရသည္။ ေဝါလစ္မွာ ပိတုန္းေကသာေရာင္ရွိ၍ မ်က္လံုးအျပာ၊ ကိုယ္ဟန္ကိုယ္ထည္ လွပေက်ာ့ရွင္းသည္။ စကားအေျပာအဆိုဟန္ပန္အမူအရာညက္ေညာသူ ျဖစ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ အေမရိကန္ေရတပ္မွ ေရေၾကာင္းလမ္းျပ အားလ္ဝင္ဖီးလ္စပင္ဆာ အငယ္ (Earl Winfield Spencer Jr.) ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမတၱာမွ်၍ ၁၉၁၆ ႏိုဝင္ဘာလ ၈ ရက္တြင္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ ထိုသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္သက္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပသျဖင့္ ၁၉၂၇ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႕ တရားဝင္ကြာရွင္း ျပတ္စဲခဲ့သည္။
ထို႕ေနာက္ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေန႕တြင္ အေမရိကန္ဇာတိ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး တစ္ခုလပ္ အားနက္စ္ဆင္မဆင္ (Ernest Aldrich Simpson)ဆိုသူႏွင့္ ဒုတိယအိမ္ေထာင္ထူခဲ့သည္။ ဆင္မဆင္မွာ သေဘာၤကုမၸဏီတစ္ု၏ အမႈေဆာင္အရာရွိတစ္ဦးျဖစ္ျပီး ေအးေဆးတည္ျငိမ္သူ ျဖစ္သည္။ စာေပ ဝါသနာထံု၍ အႏုပညာဝါသနာပါသည္။ ဆင္မဆင္တို႕ စံုတြဲသည္ မင္းခမ္းမင္းနားသဘင္မ်ားသို႕ တတူတကြသြားေရာက္ရာမွ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ငယ္နာမည္ ေဒးဗစ္ ေခၚေသာ ေဝလမင္းသားႏွင့္ ဆံုဆည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဝလမင္းသားသည္ ေဝါလစ္ကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ခ်စ္ခင္စြဲမက္ကာ ေနရာတကာ၌ သူတို႕သံုးဦးကို အတူေတြ႕ရေလသည္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားတိတ္တိတ္ပုန္းတြဲခုတ္ၾကျပီးေနာက္ ေဝါလစ္ႏွစ္ ေဝလမင္းသားတို႕သည္ တစ္ဦးအေပၚ တစ္ဦး မခြဲခြာရက္ေလာက္ေအာင္ ခ်စ္ခင္စံုမက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေနာက္ မစၥစ္ဆင္မဆင္ႏွင့္ သူ႕ခင္ပြန္းထံ ကြာရွင္းခြင့္ ေတာင္းခံသည့္အထိ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ထို႕အခ်ိန္၌ပင္ခမည္းေတာ္နတ္ျပည္စံျပီးေနာက္ ဘုရင္အရုိက္အရာကို မိဖုရားမရွိဘဲႏွင့္ ဆက္ခံခဲ့သည္။ ဘုရင္တစ္ပါးအျဖစ္ ေျမထဲပင္လယ္သို႕ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရာတြင္ ေဝါလစ္ကိုပါ တပါးတည္းေခၚသြားခဲ့သျဖင့္ နန္းတြင္းရွိ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္တုိ႕က မခံမရပ္ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႕ ျဗိတိသွ်နန္းတြင္းအေရးေတာ္ပံုတမွ် ၾကီးက်ယ္ေနစဥ္ "အေလးအနက္စဥ္းစားသင့္ေသာ ျပႆနာျဖစ္လာျပီ" ဟု ေဝါလစ္က အက္ဒဝပ္ထံစာေရးခဲ့ရာ အက္ဒဝပ္ကလက္မခံဘဲ လက္ထပ္ရန္ ကိုသာ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ေတာ့သည္။ အခ်စ္ႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ စြန္႕လႊတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူအျဖစ္ ကမာၻကုန္က်ယ္သေရြ႕ ကမၺည္းထိုးခဲ့ေသာ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ေဟာင္းသည္ နန္းစြန္႕ျပီး ငါးလၾကာမွ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၄ ရက္ေန႕တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Chateau de Cande ၌ လက္ထပ္ခဲ့ၾကသည္။
အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ နန္းစြန္႕သည့္ေန႕က နန္းစြန္႔သတင္းကို 'အမ္ရီတာဘဇားပက္ထရီကာ' သတင္း၌ သတင္းထူးသတင္းဦးအျဖစ္ ပထမဆံုးပါလာရာ၊ ထိုစဥ္က ကလကတၱားျမိဳ႕ (ယခု ကိုးလ္ကာတား) ၌ ဥပေဒပညာသင္ယူေန ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတိုက္၏ကလကတၱားသတင္းေထာက္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ စာေရးဆရာ သိန္းေဖျမင့္က ဖတ္ရႈမိရာမွ ျမန္မာျပည္အတြက္ သတင္းဦးသတင္းထူးျဖစ္သျဖင့္ ထိုသတင္းကို ေသခ်ာသည္ထက္ ေသခ်ာႏိုင္ရန္ ၎သတင္းပါေသာ စာမ်က္ႏွာကို ျဖတ္၍ စာအိတ္ထဲထည့္ျပီး ျမန္မာျပည္ထြက္မည့္ ေလယာဥ္ျဖင့္ အခ်ိန္မီ ထည့္ေပးလိုက္သည္။
ျမန္မာျပည္ေရာက္လာေသာ ေလယာဥ္ပါလာေသာစာမ်ား ညေနပိုင္းေဝငွေသာေၾကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ဦးသိန္းေဖျမင့္ထည့္လိုက္ေသာ သတင္းသည္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္သို႕ ေန႕ခ်င္းေရာက္ရွိလာသည္။
ထိုသတင္းအား ျမန္မာ့အလင္း အယ္ဒီတာတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဆရာၾကီးဦးသန္းတင့္ (စူဝံ)သည္ လက္ခံ ရယူျပီးေနာက္ ေဖာက္ၾကည့္ရာ အထက္ပါေဝလမင္းသားနန္းစြန္႕ေၾကာင္း ခိုင္မာေသာသတင္းကို ရရွိခဲ့သည္။ ဦးသန္းတင့္က ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္အုပ္ 'ဦးတင္'ႏွင့္ တိုင္ပင္ျပီးအထူးသတင္းညေနခင္း ထုတ္ေဝရန္ တိုင္ပင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း အခ်ိန္မရ၍ မထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့ပါ။ ညေနပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံျခားေၾကးနန္း ဘာသာျပန္အယ္ဒီတာ 'ဆရာ ဇဝန'သည္ အဆိုပါသတင္းအား ျမန္မာဘာသာျပန္ကာ သတင္းေရးသားျပီးေနာက္ မ်က္ႏွာဖံုး၌ ေျခာက္လိုင္းစာလံုး မည္းၾကီးျဖင့္ ေဝေဝဆာဆာ ေဖၚျပလိုက္သည္။
ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ ယင္းသတင္းေဖာ္ျပလိုက္သည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႕အျပားႏွင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ အံ့ၾသျပင္းထန္ေသာ ဂယက္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာမ်ား၊ အစိုးရသတင္းစာမ်ား၊ ပုဂၢလိကသတင္းစာမ်ား၊ ေၾကးနန္းစာမဝင္ သတင္းေဖၚျပမႈမရွိဘဲ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတစ္ေစာင္တည္းကသာ ေဖာ္ျပႏုိင္ခဲ့သည့္အတြက္ အခ်ဳိ႕ မယံုတဝက္ယံုတဝက္ျဖင့္ သို႕ေလာသို႕ေလာ ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။
ထိုသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရဌာနေပါင္းစံု၊ သတင္းစာတိုက္ေပါင္းစံု၌ ေၾကးနန္းပင္မဝင္ဘဲ ျမန္မာ့အလင္းက ထုိသတင္းေဖၚျပမႈေၾကာင့္ အစိုးရအတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ မစၥတာဘုသ္ဂေရဗလီက သူၾကီးေဂဇက္ ဦးခင္ေမာင္အား ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္တာဝန္ရွိသူမ်ား အားလံုးကို အတြင္းဝန္ရုံးသို႕ အေခၚလႊတ္ရာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္ ဦးေဆာင္၍ တာဝန္ရွိ အယ္ဒီတာ (၅) ဦးစလံုးလိုက္ပါသြားၾကသည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ လုပ္ငန္းခြင္မွ ထလိုက္သြားရသည့္အတြက္ တုိက္ပံုအကႌ်ပင္ မဝတ္ခဲ့ရေခ်။ အလုပ္ဝတ္အဝတ္စားႏွင့္ ျဖစ္သည္။
အတြင္းဝန္ရုံးအတြင္းဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ ေအာက္မွတမံသလင္းႏွင့္ ခံုဖိနပ္ကို ဦးခ်စ္ေမာင္က အသံျမည္သည္အထိ ခတ္ၾကမ္းၾကမ္းစီးရင္းလိုက္ပါလာခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္အတြင္းက ေရာက္လာသူမ်ားအား ထိုင္ပါဟု ေနရာမေပးေသာ္ေၾကာင့္ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ သူ႕ေရွ႕က ကုလားထိုင္ကို အသံထြက္ေအာ္ဆြဲလိုက္ေသာအခါမွ အတြင္းဝန္က မ်က္လံုးလွန္ၾကည့္ျပီး "မင္း ဘယ္သူလဲ"ဟု ေမးသည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္က "ခ်စ္ေမာင္ ျမန္မာ့အလင္းတာဝန္ခံအယ္ဒီတာ"ဟု ေျပာလိုက္သည္။
"ဒီေန႕ ထည့္တဲ့နန္းစြန္႕တဲ့သတင္းဟာ ဘယ္ကရလို႕ ထည့္သလဲ" ၎ကေမးရာ ဦးခ်စ္ေမာင္က-
"ခင္ဗ်ားဆီကို ဘယ္ကရလို႕ထည့္တာပါလို႕ ခိုင္လံုေၾကာင္းကို က်ဳပ္အစစ္ေဆးလာခံတာမဟုတ္ဘူး" ဟု ေျပာလိုက္ရာ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္သည္ နဖူးေၾကာၾကီး ေတာင္ထ၍ -
"ဒီသတင္းဟာ မမွန္ရင္ မင္း ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာ မင္းမထည့္ခင္က မင္းတာဝန္ကို သတိရျပီး စဥ္းစားမိရဲ႕လား" ဟုေမးရာ၊
"ခင္ဗ်ား က်ဳပ္ကို ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတိုက္က တာဝန္ခံအယ္ဒီတာမွန္းသိတယ္မဟုတ္လား" ဟု ဦးခ်စ္ေမာင္က ျပန္ေျဖခဲ့သည္။ ထုိအခါ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္သည္ စားပြဲကိုလက္သီးျဖင့္ ထု၍ -
"ဒီသတင္းဟာ အခု မမွန္ေသးဘူး၊ ဘိလပ္က ဒီသတင္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဘာမွမရေသးဘူး။ နက္ျဖန္သတင္းစာမွာ အတည္မဟုတ္ေသးဘူးဆိုတာ မင္းျပန္ျပင္ျပီး ထည့္ပါ။ မထည့္ရင္ မင္းကို တရားစြဲရလိမ့္မယ္။ အခ်ိန္မီအျမန္ဆံုးထည့္ပါ။"ဟု ဆို၍ ေဒါသတၾကီးျဖင့္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ သို႕ေသာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္က -
"ဒီမွာ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ဗ်ား။ ဒီသတင္းကို ျပင္လိုက္ရေအာင္ က်ဳပ္ဟာ ခင္ဗ်ားတို႕ အစိုးရတဖြဲ႕လံုးရဲ႕ တာဝန္ခံ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္မဟုတ္ဘူး။ က်ဳပ္ဟာ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာရဲ႕ တာဝန္ခံပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႕ သိဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႕အစိုးရသတင္းအရ ေနာက္က်ေနတာကို က်ဳပ္က တိုင္းသူျပည္သား တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ေတာ့ အမ်ားၾကီးဝမး္နည္းပါတယ္။ ဒီသတင္းဟာ အမွန္သတင္းျဖစ္ေနျပီမို႕ က်ဳပ္ျပင္ျပီး ထည့္မေပးႏိုင္ပါဘူး။ အခ်ိန္မၾကာေတာ့ပါဘူး။ ဘိလပ္က ဒီသတင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ခင္ဗ်ားတို႕ဆီ အျမန္ ေရာက္လာေတာ့မို႕ ခင္ဗ်ားတို႕အစိုးရအဖြဲ႕ၾကီး မၾကာခင္ လိမၼာလာပါလိမ့္မယ္" ဟူ၍ အဂၤလိပ္လို wiser သံုးျပီး ေျပာခဲ့ေသာေၾကာင့္ အတြင္းခ်ဳပ္ၾကီးသည္ ဆက္ဆက္ခါ ေဒါသျဖစ္ကာ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ…. ျမန္မာ့သမိုင္းတေကြ႕၌ ထင္ရွားခဲ့ေသာ အ႒မေျမာက္ အက္ဒဝပ္ဘုရင္ေဟာင္းအား ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားက အဆက္ျဖတ္လိုက္ၾကေသာ္လည္း ညီေတာ္ ဆ႒မေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္က ဝင္ဆာျမိဳ႕စားဘြဲ႕ႏွင့္ အတူ တစ္လံုးတခဲတည္း ေထာက္ပံ့ေငြ စတင္လင္ေပါင္ ၂ သန္းအျပင္ ႏွစ္စဥ္စတာလင္ေပါင္ ေျခာက္ေသာင္းကို ေထာက္ပ့ံေပးခဲ့သည္။
နန္းစြန္႕ဘုရင္ႏွင့္ၾကင္ယာေတာ္တို႕ႏွစ္ဦးသည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံပါရီျမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးတစ္ေနရာတြင္ အခန္းေပါင္း ၃၀ ပါေသာ အိမ္ၾကီးတစ္လံုး၊ နယူးေယာက္ျမိဳ႕၌ မိုးပ်ံတိုက္ၾကီးမွ အခန္းက်ယ္တစ္ခန္းတို႕ ပိုင္ဆိုင္ျပီး အလွည့္က် ေနထိုင္ၾကသည္။
သူတို႕ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ႏိုင္ငံေတာ္တကာသို႕ သြားလာလည္ပတ္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာမွ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားကို ဧည့္ခံျခင္းျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေစခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဂ်ာမနီအာဏာရွင္တစ္ေယာက္ထံသို႕ပင္ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ေသးသည္။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံကိုမူ လံုးဝမသြားၾကေခ်။
ေဝါလစ္က "အဲဒီႏိုင္ငံကို မုန္းတယ္။ ငါေသတဲ့အထိ မုန္းသြားမယ္" ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ စစ္ၾကီးအတြင္း ဝင္ဆာျမိဳ႕စားအက္ဒဝပ္သည္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို တဖက္တလမ္းမွ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ စစ္ၾကီးအတြင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရွိ ျဗိတိသွ်စစ္မစ္ရွင္အဖြဲ႕၌ ထမ္းရြက္ခဲ့ေသးသည္။ ေဝါလစ္ကမူ ၾကက္ေျခနီအသင္းတြင္ ပါဝင္ေဆာက္ရြက္ခဲ့သည္။
သို႕ေသာ္ မကြယ္လြန္မီ ၁၉၄၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမိဳ႕စားႏွင့္ ျမိဳ႕စားကေတာ္တို႕သည္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ နန္းစြန္႕ျပီးေနာက္ ပထမဆံုးအၾကိမ္သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၾကေသးသည္။ ထို႕ေနာက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီျမိဳ႕ Neuilly-Sur-Seine ရွိ Y Routeder Champ & Entrainement စံအိမ္ေတာ္၌ပင္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ အသက္ ၇၇ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကံကုန္သြားခဲ့ေလသည္။ သူ၏ ရုပ္ကလပ္ကို လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္၍ ဝင္ဆာရဲတိုက္ ျမွပ္ႏွံခဲ့သည္။ ဝင္ဆာျမိဳ႕စားႏွင့္ ေဝါလစ္ဆင္မဆင္တို႕ ရည္းစားဘဝက ေရးသားခဲ့ေသာ ရည္းစားစာမ်ားကို လန္ဒန္ျမိဳ႕ရွိ ေဒးလီေမးလ္ (Daily Mail) သတင္းစာတိုက္က စတာလင္ေပါင္ ငါးသိန္းႏွင့္ ျမိဳ႕စားကေတာ္ထံမွ ဝယ္ယူခဲ့သည္။
ေဝါလစ္၏ဘဝတြင္ အေၾကြပန္းဖို႕ ေရႊနန္းႏွင့္ ေဝး၍ မိဖုရားမျဖစ္ရသည့္တိုင္ တူညီေသာေက်ာ္ၾကားမႈ၊ လူအမ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ အမ်ဳိးသမီးတိုင္းေတာင္းတခဲ့ၾကသည့္ မိမိခ်စ္လင္၏ ခ်စ္ေမတၱာ အၾကြင္းမဲ႕ရရွိခဲ့သျဖင့္ ဂႏၱဝင္တြင္ေလာက္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဝင္ဆာျမိဳ႕စားၾကီးႏွင့္ ေဝါလစ္တို႕သည္ သားသမီး မထြန္းကားခဲ့ေပ။ အထီးက်န္ဘဝျဖင့္ ၁၄ႏွစ္လံုးေနခဲ့ျပီးေနာက္ ေဝါလစ္သည္ ၁၉၈၆ ဧျပီလ ၂၄ ရက္ေန႕တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။ ေဝါလစ္၏ ရုပ္ကလပ္ကို လည္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႕ ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္ကာ ဝင္ဆာရဲတိုက္ Frogemore ေနရာ၌ပင္ ၾကင္ယာေတာ္နန္းစြန္႕ဘုရင္အုတ္ဂူေဘး၌ ယွဥ္တြဲလ်က္ ျမွပ္ႏွံခဲ့ၾကသည္။
ေမတၱာမပ်က္သစၥာဖက္ျပီး ေရႊလက္ျမဲျမဲ တြဲကာ အခ်စ္သရဖူ ေဆာင္းခဲ့ၾကသည္။ အခ်စ္ဆံုးသူႏွစ္ဦး၏ အုတ္ဂူႏွစ္လံုးမွာ ယေန႕တိုင္ ယွဥ္တြဲလ်က္ရွိေနေလသည္။
စာကိုး
(၁) သန္းဝင္းလွဳိင္၊ ႏိုင္ငံ့ဥေသွ်ာင္မင္း ဧကရာဇ္မ်ား ကံ့ေကာ္ဝတ္ရည္စာေပတိုက္ ၂၀၁၀။
(၂) Edward VIII, wikipedia, the free encyclopedia
(၃) Wallis Simpson, Wikipedia, the free encyclopedia
(၄) ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး၊ သူလိုလူ၊ သီဟရတမွာစာ အုပ္တိုက္ ဒသမအၾကိမ္ ၂၀၀၃။
(၅) ဦးေလးေမာင္၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း စာေပေလာကႏွစ္တြဲေပါင္း ပၾကိမ္ ၂၀၁၂။
NLABR
Web-site: www.nlabr.com
--
Posted By Blogger to လူဗိုလ္ဟူသည္ ... at 1/19/2013 12:52:00 PM
ေမွာ္ဆရာအဖြဲ ့မွ ေန ့စဥ္ေမးလ္မ်ား ရယူလိုပါက http://groups.google.com/group/mrsorcerer/subscribe?hl=en ကို ႏွိပ္ျပီး မန္ဘာ၀င္ႏိုင္ပါသည္ ။
မန္ဘာ၀င္မ်ား မိမိတို.သိထားသည္မ်ားကို မွ်ေ၀လိုပါက mrsorcerer@googlegroups.com သို. ေမးလ္ပို.ႏိုင္ပါသည္ ။
ေမွာ္ဆရာအဖြဲ ့မွ ႏႈတ္ထြက္လိုလွ်င္ mrsorcerer+unsubscribe@googlegroups.com ကိုႏွိပ္ျပီး ေမးလ္ပို.ပါ ။
စာလက္ခံလိုသည့္ပံုစံ ျပင္လိုလွ်င္ http://groups.google.com/group/mrsorcerer?hl=en ကို သြားပါ ။
ေမွာ္ဆရာ အဖြဲ ့၏ စည္းကမ္းမ်ားကို သိလိုလွ်င္ http://groups.google.com/group/mrsorcerer/browse_thread/thread/af2f4a1d44d4d909?hl=en တြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္ ။
Facebook (FB) ေမွာ္ဆရာအဖြဲ႔သို႔ Mail ပို႔လိုလွ်င္ mrsorcerer2@groups.facebook.com
FB ေမွာ္ဆရာအဖြဲ႔သို့ ၀င္ရန္ http://www.facebook.com/home.php?sk=group_173571176006981&ap=1
ေမွာ္ဆရာ အဖြဲ ့ႏွင့္ပက္သက္၍ ေ၀ဖန္အၾကံျပဳလိုပါက >>>
ဦးဦး ေမွာ္ဆရာ ( mrsorcerer9@gmail.com, mrsorcerer27@gmail.com ) ထံသို.
ေပးပို.ႏိုင္ပါသည္ ။
ခင္မင္စြာျဖင့္
ဦးဦး ေမွာ္ဆရာ
