[moemakadaily@moemaka.biz] 22nd March - MoeMaKa Daily

ကာတြန္း ေစာငိုု - မိတၳိလာကန္ေတာ္ေအာက္က …
မတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၃

Maung Luu Yay - The face of the poorest weakest ...


ဆင္းရဲသား အားအနည္းဆံုးလူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာ
ေမာင္လူေရး၊ မတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၃
(လက္ပံေတာင္းကို ဖတ္ရႈျခင္း အပိုင္း ၄)

ဆင္းရဲသားလယ္သမားယာသမားေတြအတြက္ ေရရွည္တည္တံ့မဲ့အက်ဳိးအျမတ္ဘာမွမပါဘဲ သူတုိ႔မွီတည္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနထုိင္တဲ့ေျမယာေတြကို ႏွစ္ ၆၀ ငွားရမ္းလုိက္ၾကတယ္။
အေပးအယူစာခ်ဳပ္ေတြဟာ ဘာမွပြင့္လင္းမႈမရွိတဲ့အတြက္ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ေဒသခံေတြဘဲ အမ်ားႀကီး နစ္နာရတယ္။ ေမွာင္ရိပ္ခုိစာခ်ဳပ္ေတြဆိုေတာ့ ဘယ္သူကမွလဲ မေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ဘူး။ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ဦးပိုင္နဲ႔ ဝမ္ေပါင္က ယူသြားၿပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးနဲ႔ သယံဇာတဆံုးရႈံးမႈ ေတြကုိေတာ့ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ေဒသခံေတြကဘဲ ခံၾကရတယ္။ နည္းပညာနဲ႔ ဥပေဒမဲ့ေနေတာ့ သယံဇာတျပဳန္းတီးမႈဘဲ အဖတ္တင္ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။
ေနာက္ထပ္ဂဳဏ္သိကၡာျပဳန္းတီးမႈရွိေသးတယ္။ ေဒသခံေတြကို ႏုိင္ငံေတာ္က အေလးအျမတ္မျပဳတဲ့ အတြက္ ဝမ္ေဘာင္နဲ႔ဦးပိုင္က လူစရင္းမသြင္းဘဲ ျပဳမႈတာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ ေဒသခံေတြကို ႏွ္ိပ္ကြပ္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲေတြကိုေတာင္ ေၾကးစားေတြလို ျပဳမႈဆက္ဆံၾကတယ္။ ေန႔တြက္ေပးၿပီး လံုၿခံဳ ေရးငွားတယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီညီ မညီညီလုပ္ခုိင္းတယ္။ ကုိယ့္ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ သာသနိကအေဆာက္ အဦေတြ ဖ်က္ရာမွာပါ ေဘးကေန ရပ္ရြာက လူေတြမဟန္႔တားႏုိင္ေအာင္ ဝန္းရံပိတ္ဆို႔ခုိင္းထားတယ္။ ေနာက္ဆံုး ကိုယ္ကိုးကြယ္ရာသံဃာေတာ္ေတြကိုေတာင္ မီးေလာင္တုိက္သြင္းခုိင္းတယ္။ ဒါဟာ ရဲေတြကိုပါလုပ္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာညွင္းပမ္းမႈ၊ ဂဳဏ္သိကၡာညွဳိးႏြမ္းမႈေတြပါ။ အဲသလုိဆိုေတာ့ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြကလဲ ရဲေတြကို မုန္းတီးရြံရွာၾကတယ။္
ေကာ္မရွင္ပံုေဖၚၾကည့္ထားတဲ့လက္ပံေတာင္းေဒသကို ၾကည့္ၾကရေအာင္။
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမရွိ။ ေျမယာသိမ္းခံရလို႔ အလုပ္အကိုင္ရွားပါး၊ ဆံုးရွဳံးသြားတဲ့ေသာက္သံုးေရနဲ႔ ေရအရင္းအျမစ္ရွားပါးမႈ၊ အက္စစ္ပန္းလို႔ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႀကီး၊ ေရဆိုးေရညစ္မ်ား၊ စိမ့္ယိုေနတဲ့ဓာတုအဆိပ္မ်ား၊ ေရဒီယုိသတၱိၾကြပစၥည္းမ်ား၊ အိမ္ေဘး ယာေဘးေရာက္လာတဲ့ေက်ာက္ပံုႀကီးမ်ားတဲ့။
ညွဳိးငယ္နာက်င္မႈ၊ အားကိုးရာမဲ့မႈ၊ ဖိစီးမႈ၊ ေၾကာက္ရြံထိတ္လန္႔မႈ၊ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားမႈေတြကလဲြရင္ ဘာမွ ထြက္မလာႏုိင္ေတာ့တဲ့ေနရာေတြေပါ့။
ပညာတတ္ေတြထြက္ဖို႔ဆိုတာေတာ့………… အင္း။
ေကာ္မရွင္က ဆက္ျပပါတယ္။
ေဂဟစနစ္။         ။ ေျမေအာက္ေရသည္ ေသာက္သံုးရန္မသင့္ေလ်ာ္။
ေလထုညစ္ညမ္းမႈအေျခအေန။                    ။ ဖုန္မႈန္႔ပါဝင္မႈသည္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO) စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားထက္ ပိုမို။
လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ရွဳေထာင့္မွဆန္းစစ္ခ်က္။      ။ အိမ္မ်ားတည္ေဆာက္ေပးရာတြင္ အရည္အေသြး ညံ့သျဖင့္ အိမ္အမ်ဳိးအစားအလုိက္ ေလ်ာ္ေၾကး ၄ သိန္းမွ ၁၀ သိန္းထပ္ေပး၊ ေျမယာ သီးႏွံေလ်ာ္ေၾကးအျဖစ္တစ္ဧကလွ်င္ ၅၂၀,၀၀၀ က်ပ္ မွ ၅၅၀,၀၀၀၊ ထန္းတပင္ႏွင့္သနပ္ခါးတပင္လွ်င္ ၁၀၀,၀၀က်ပ္၊ သရက္တစ္ပင္ ၁၆,၀၀၀က်ပ္ ျဖင့္ ေလ်ာ္။
စံျပေက်းရြာအဆင့္မီ တည္ေဆာက္မထား။ ေလ်ာ္ေၾကးကိစၥမွာ မပြင့္လင္း၊ မျမင္သာ။ ေဒသခံေတြကို စီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘာမွမရွင္းလင္း၊ အသိမေပး။ ေလ်ာ္ေၾကးေပးမည့္ဆင့္ေခၚေၾကာ္ညာစာမ်ားတြင္ ေျမယာ/သီးႏွံေလ်ာ္ေၾကးမ်ားဟုေရးထားၿပီး ေလ်ာ္ေၾကးရရွိေၾကာင္း လက္ေဗြ(သို႔မဟုတ္)လက္မွတ္ထုိးရေသာ ဝန္ခံခ်က္ စာရြက္တြင္မူ ေလ်ာ္ေၾကးေငြရရွိေၾကာင္းႏွင့္ ေျမယာစြန္႔လြတ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္ဟုေတြ႔။ ေျမယာ/ သီးႏွံေလ်ာ္ေၾကး ေပးရာတြင္ ယာေျမျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေနရေသာ ေက်းလက္ေန ရြာသူ/ရြာသားမ်ားအား ကာလတန္ဖိုး(Market Value)ျဖင့္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးမႈမရွိ။ စီမံကိန္းတြင္ လူမႈေရးအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈအဆင့္မီအကဲျဖတ္ျခင္း SIA မရွိ။
ေၾကးနီစီမံကိန္းအား သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိ္မ္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာျပဌာန္းခ်က္မ်ား၊ ေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ နည္းပညာမ်ားအသံုးျပဳ၍ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ျခင္းရွိ/မရွိ။            ။ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္အညီ ေရးဆဲြျပဳထားေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္မရိွေသး။
ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ခန္႔မွန္းထားၿပီး က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ထားျခင္း မေတြ႔၊ မည္သည့္နည္းစနစ္မ်ားကို အသုံးျပဳ၍ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈမ်ားကို ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ထားသည္ကိုလည္း တိတိက်က်ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိ၊ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈတစ္ခုခ်င္းစီ၏ ဝိေသသလကၡဏာ တိတိက်က် ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိ၊
ေၾကးနီစီမံကိန္း၏ အႀကိဳ ကာလ၊ တည္ေဆာက္ေရးကာလ၊ လည္ပတ္ေရးကာလ၊ မိုင္းပိတ္သိမ္းေရး ကာလမ်ားအလိုက္ အပိုင္း ခဲြျခားကာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ဆန္းစစ္ျခင္းျပဳလုပ္ထားမႈမရွိ၊ လူမႈစီးပြားဆိုင္ရာသက္ေရာက္မႈ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္မႈကိုလည္း စာမ်က္ႏွာ၂၆ မ်က္ႏွာခန္႔ျဖင့္ ေယဘုယ်သေဘာ ေရးသား ျပဳစုထား သည္ကို ေတြ႔ရၿပီး စနစ္တက်အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္ယူကာ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ထားျခင္းမ်ဳိး မရွိ၊
ေၾကးနီစီမံကိန္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႔ အစည္းမ်ား၊ စီမံကိန္းကို စိတ္ဝင္စားသူမ်ားထံသို႔ ျဖန္႔ေဝကာ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ သေဘာထား အျမင္မ်ား ေတာင္းခံျခင္း၊ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ရယူျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အေထာက္အထားမ်ား မေတြ႔။
 ျမန္မာ - အိုင္ဗင္ဟုိေၾကးနီကုမၸဏီလီမိတတ္ ( Myanmar Ivanhoe Copper Company Limited – MICCL ) လက္ထက္က ျပဳခဲ့ေသာ အစီရင္ခံစာမ်ားသည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳစုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ႏွင့္အနီးပတ္ဝန္းက်င္ေဒသ တစ္ဝိုက္၏ လူမႈစီးပြားေရး ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ အေျခအေနမ်ားကိုထင္ဟပ္ႏိုင္းစြမ္းမရိွ၊
ကနဦးအစီရင္ခံစာျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္ စြာ  စီမံကိန္းတစ္ခုလုံး၏အစ၊ အလယ္ႏွင့္အဆံုး၍ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးမ်ားကို အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္မႈတြင္ လိုအပ္ခ်က္္မ်ားရွိ၊ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၆ ႏွစ္က ျပဳစုခဲ့ျခင္းေၾကာင္း ကမၻာဘဏ္၏ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္လညး္ေကာင္း လက္ရွိပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ စံခ်ိန္ စံညႊန္းမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ကိုက္ညီမႈမရွိေတာ့။
လူမႈစီးပြားေရးဆိုင္ရာသက္ေရာက္မႈ အကဲျဖစ္ဆန္းစစ္ျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခန္းက႑မွာလည္း အားနည္းခ်က္မ်ားစြာရွိျပီး စစန္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလ့လာဆန္းစစ္အကဲျဖတ္ထားျခင္းမရွိ၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္းေက်းမႈအေမြႏွစ္ဆိုင္ရာ အကဲျဖတ္မႈအပိုင္းက႑ကုိလည္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေလ့လာ တင္ျပထားျခင္းမရိွ။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းျခင္းအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ ေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ နည္းပညာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ လြန္စြာအားနည္းလ်က္ရိွေၾကာင္း။ ျမန္မာ-အိုင္းဗင္ဟိုေၾကးနီကုမၸဏိမီလိတတ္ လက္ထက္က စတင္ ျပဳစုခဲ့ျပီး ျမန္မာ-ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ဆက္လက္အသံုးျပဳေနေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္     အစီရင္ခံစာမ်ားသည္ လက္ရွိ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းတြင္ အသံုးျပဳရန္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရိွေနပါေသာေၾကာင့္ ပိုမိုျပည့္စံုျပီး ႏိုင္ငံတကာျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား စံခိ်န္စံညႊန္ုုးမ်ားကုိ ထင္ဟပ္ေစႏုိင္ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈစီးပြားဆိုင္ရာ သက္ရာက္မႈ အကဲျဖတ္ ဆန္းစစ္ျခင္းအစီရင္ခံစာ (and Social Impact Assessment – ESIA ) အသစ္ျပဳစု ေဆာင္ရြက္ရန္လုိ။
ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ (Environmental Management Plan – EMP ) ႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ ( Occpupational Health and Safet Assessment System – OHSA) မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ စံခ်ိန္းစံညႊန္းမ်ားႏွင့္ အညီ စနစ္တက်ေရးဆဲြကာ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာအသိ အမွတ္ျပဳလက္မွတ္မ်ား ရရိွထားေသာ အေတြ႔အၾကံဳရင့္က်က္သည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ အၾကံေပးပညာ ရွင္မ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကို ငွားရမ္းကာ ေဆာင့္ရြက္သင့္တဲ့ … ဗ်ား။
ေဒသကလူေတြ ဘယ္လုိခံေနရမယ္ဆိုတာ ျမင္ရေလာက္ပါတယ္။
စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ကပညာရွင္ေတြ အလြန္တာဝန္ေက်ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေတြလႊမ္းမိုးတာကေတာ့ သူတုိ႔နဲ႔ မဆိုင္ေလာက္ပါဘူး။
ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္လုိ႔ေျပာၿပီး ေဒသခံေတြမွာ ေလွ်ာ္ေၾကးေလးကာရာအိုေကတစ္ဝိုင္းစာေလာက္၊ အလွစိုက္ပန္း တပင္ဖိုးေလာက္နဲ႔ ဘဝအရည္အေသြးေတြဟာ လံုေလာက္ေနၿပီလား။
က်န္းမာမႈ၊ မိသားစုဘဝ၊ သင့္မွ်တဲ့လူေနမႈဝန္းက်င္နဲ႔ ရုပ္ဝတၳဳပိုင္ဆိုင္မႈ၊  တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ လံုၿခံဳမႈ၊ ရာသီဥတုနဲ႔ ပထဝီအေနအထား၊၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ လြတ္လပ္မႈစတဲ့ ဘဝအရည္အေသြးေတြမရွိဘဲ လူစဥ္မွီပါအံုးမလား။
ကိုယ္နဲ႔ဘာမွမဆိုင္တဲ့သူေတြ၊ ကိုယ္မျမင္ဘူးတဲ့သူေတြ၊ ကိုယ့္ေဒသနဲ႔အဆက္အစပ္မရွိတဲ့သူေတြက ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးဆိုၿပီး စီမံကိန္းေတြလုပ္ေဆာင္ၾကတာမွာ ရပ္ရြာရဲ႕ေအးခ်မ္းသိမ္ေမြ႔တဲ့၊ ေမတၱာလႊမ္းတဲ့၊ အျပန္အလွန္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေန႔စဥ္ဘဝရွင္သန္မႈပံုစံေတြ အပ်က္ခံေပးသင့္ပါသလား။
ေရွးဘုိးေဘးဘီဘင္ထဲက ညင္ညင္သာသာစီးဆင္းလာတဲ့၊ လူ႔အသိုက္အအံုကိုဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ ျမတ္ႏိုးဖြယ္ ဓေလ့ထံုးတမ္းယဥ္ေက်းမႈေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစသင့္ပါသလား။
အားလံုးအမ်ဳိးေတြခ်ည္းဘဲဆိုၿပီး သဟဇာတရွိေနၾကတဲ့ အသိုက္အၿမံဳေလး ဖ်က္သိမ္း ေပးလုိက္ရမလား။
အဲဒီအသိုက္အၿမံဳရဲ႕တည္မွီရာ ေရေျမေတာေတာင္ေတြ ၿဖိဳလွဲေပးလိုက္ရမွာလား။
ရပ္ရြာရဲဲ႕က်န္းမာသန္စြမ္းမႈနဲ႔ သာယာေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးလိုက္ရမွာလား။
ရပ္သူရြာသားမ်ားရဲ႕ ေျမယာနဲ႔ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆိုင္မႈခြင့္ကို စြန္႔လြတ္လိုက္ရမွာလား။
ရပ္သူရြာသားမ်ားဟာ အနာဂတ္အိပ္မက္ေတြမက္ခြင့္မရွိရေတာ့ဘူးလား။
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကိုေရာ ခ်ဳိးေျခပစ္လိုက္ရေတာ့မွာလား။
အခုအခိ်န္မွာ ေၾကးနီထြက္ေဒသတစ္ခုလံုးကဆင္းရဲသားေတြဟာ ျပည္သူသားအျဖစ္က ေလ်ာက်လာတဲ့အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈက်ဆင္းတဲ့ဒဏ္ကိုပါ အႀကီးအက်ယ္ခံေနရပါၿပီ။
ဂႏၶီႀကီးကေတာ့
" ကိုယ့္လုပ္ရပ္ကို သံသယရွိတဲ့အခါတိုင္းမွာ ေဟာဒီစမ္းသပ္ခ်က္ကို လုပ္ပါေလ။ ပထမဆံုး ကိုယ့္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕  ဆင္းရဲသား အားအနည္းဆံုးလူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာကို ျမင္ေယာင္ပါ။ ၿပီးေတာ့ သင္ရည္ရြယ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းဟာ ဒီလူေတြအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ရဲ႕လားလုိ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေမးပါ " တဲ့။
ေမာင္လူေရး

Ku Mo Jo - Inside Man and Outside People

ကာတြန္း ကူမိုးၾကိဳး - အတြင္းက လူ၊ အျပင္က လူ ...
မတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၃

ံHle Dan Sanitary Ground


 လုပ္ငန္းရွင္ဦးေဇာ္မိုးခိုင္က လွည္းတန္းလမ္းဆုံအိမ္ယာ၏ မိလႅာကန္ကို က်ဳးေက်ာ္ရန္ ၾကံစည္
မိုးမခေပးစာ၊ မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၃
၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ေဆာက္လုပ္ခဲ႔ေသာ ကမာရြတ္လွည္းတန္းလမ္းဆံုရွိၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း တိုက္(၁) ႏွင္႔ တိုက္(၂) ေန လူဦးေ၇ ၂၀၀၀ ေက်ာ္အတြက္ ေရေလွာင္ကန္ ၊ ေရစက္ခန္း၊ မိလႅာကန္မႀကီး၊ မိလႅာကန္ေသး (၁၀)ကန္၊  Transformer အေဆာက္အဦး ကားပါကင္မ်ားပါ၀င္ေသာ  ေျမေနရာကို AA Medical Product Co.Ltd မွ လူယုတ္မာ ဦးေဇာ္မိုးခိုင္က ၂၀၀၂ခုႏွစ္က စီးပြားကူးသန္း ၀န္ႀကီး ဌာနမွ ၄င္း၀ယ္ယူထားေသာေျမေပၚတြင္ က်ဴးေက်ာ္သည္ဟုဆိုကာ အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းရန္ လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။
အမွန္တကယ္ေရာင္းခ်ေသာ ေျမေနရာမွာ ျပည္ျမန္မာကုန္တုိက္အေဆာက္အဦး (ေပ ၈၀ X ေပ ၁၂၀)သာ ျဖစ္ၿပီး ယခု အဓမၼေရႊေျပာင္း ၿဇိဳဖ်က္ရန္လုပ္ေဆာင္ေနသည္႔ေျမေနရာမွာ အမ်ားျပည္သူ မသိရွိလိုက္ပဲ စီးပြား ကူးသန္း၀န္ႀကီးထံမွ ဦးေဇာ္မိုးခိုင္က လက္သိပ္ထိုးကာ ေနာက္ဆက္တြဲ ၀ယ္ယူသည္ဟု ေျပာဆိုလာ သျဖင္႔ တိုက္ေနျပည္သူလူထုမွ ၂၀၁၂ ဇႏၷ၀ါရီလ ကတည္းက ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္၊ စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႕အခြင္႔အေရးေကာ္မရွင္ တို႔ထံ တိုက္ေနျပည္သူလူထု မွ လက္မွတ္ထိုး ကန္႔ကြက္စာမ်ား တရား၀င္ပို႔ခဲ႔ေသာ္ လည္းထူးျခားမွဳမရိွခဲ႔ပါ။
၂၀၁၂ ႏို၀င္ဘာ(၂၃)ရက္ေန႔က ၿမိဳ႕နယ္အေထြေထြအုပ္ခဳဳပ္ေရးမွဴးရံုး အစည္းအေ၀းတြင္လည္း ေရကန္ႏွင္႔ မိလႅာကန္ေျပာင္းေရႊ႕ရန္စီစဥ္ျခင္းကို တုိက္ေကာ္မတီမွ တရား၀င္ကန္႔ကြက္ လက္မွတ္ထိုးထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္ ၂၀၁၃ မတ္လ (၁၉)ရက္ေန႔တြင္ AA Medical Product မွ တိုက္ေနျပည္သူမ်ားႏွင္႔ ညိွႏိွုင္းၿပီးသေယာင္  ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ကို မ်က္လွည္႔ျပ၍ ခြင္႔ျပဳခ်က္ရယူၿပီး လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ေဆာင္ ရြက္ လာပါသျဖင္႔တိုက္ေနျပည္သူမ်ားမွ မတရားသျဖင္႔ အဓမၼလုပ္ေဆာင္မွုမ်ားကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵေဖၚထုတ္ သြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

 ေမတၱာရပ္ခံခ်က္

အျခားေသာ မီဒီယာမ်ားသို႕လည္း ေဆာလ်င္စြာ လက္ဆင္႔ကမ္းေပးပါရန္

ေက်းဇူးအထူးတင္ပါသည္


 









Death toll raises to 5 in violence in Meik Htila Town: official


မိတၳီလာၿမိဳ႕ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈေၾကာင့္ ၅ ဦး ေသဆုံးေၾကာင္း အစုိးရ ေၾကညာ
မုိးမခအေထာက္ေတာ္ အမွတ္ ဝဝ၁
မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၃



မိတၳီလာၿမိဳ႕ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီး ၂ ရက္ေျမာက္ ေန႔တြင္ အစုိးရက ထုိေဒသအေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ရာတြင္ ေသဆုံးသူ ၅ ဦး၊  ဒဏ္ရာရသူ ၃၉ ဦး ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ယေန႔ မြန္းလဲြ  ၁ နာရီတြင္ ရရိွေသာ သတင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေသဆုံးသူမ်ားမွာ  သံဃာ ၁ ပါး၊ အမ်ဳိးသား ၃ ဦး၊ အမ်ဳိးသမီး ၁ ဦးတုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း၊  ဒဏ္ရာရသူတုိ႔၏ အေျခအေန မစုိးရိမ္ရေၾကာင္း ေရးသားထားၿပီး ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ စတင္ ျဖစ္ပြားပုံ၊ အေဆာက္အအုံတုိ႔ ပ်က္စီးရပုံတုိ႔ကုိ အေသးစိတ္ ေရးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈေဒသမွ လာသည့္ သတင္းမ်ားတြင္  ေသဆုံးမႈ အေရအတြက္မွာ တူညီျခင္း မရိွေသာ္လည္း ပဋိပကၡမွတ္တမ္းဓာတ္ပုံမ်ားအရ အေျခအေန လြန္စြာ ဆုိးဆုိးရြားရြား ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း ထင္ရွားေနသည္။

 မိတၳီလာျဖစ္ရပ္ႏွင္႔ပတ္သက္ၿပီး မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရက စံုစမ္းေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းလုိက္ေၾကာင္း ယေန႔ ေန႔ခင္းပုိင္းတြင္ သတင္း ထုတ္ျပန္သည္။

ေန႔ခင္းပုိင္းတြင္ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ျဖစ္ပြားသည့္ေနရာသုိ႔ ထင္ရွားသည့္ သံဃာမ်ား၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေခါင္းေဆာင္ မင္းကုိႏုိင္တုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး အေျခအေန တည္ၿငိမ္ ေအးေဆးမႈ ျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည့္ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံမ်ား အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာသုိ႔ ေရာက္လာသည္။

ညေနပုိင္းတြင္ အိမ္မ်ား၊ ေစ်းဆိုင္မ်ား  ဖ်က္ဆီး မီး႐ိႈ႕ခံရသည့္ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံ အမ်ားအျပား အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာသုိ႔ ေရာက္လာသည္ကုိ ေတြ႔ရိွရသည္။







WEDNESDAY, MARCH 20, 2013

Tu Maung Nyo - Change 2008 in disciplined way


"၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးျမင္းရုိင္း"ကို ေဇာင္းထဲသြင္း ဇက္ခြံ႔လိုက္သည့္ "အေရးႀကီးအဆုိ"
တူေမာင္ညိဳ (၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၀ ရက္)

ယခုအခါ ႀကံ့ဖြံ႔အမတ္မ်ားက "၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ" ျပင္ဆင္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ထားျမစ္ခ်ဳပ္ကုိင္ႏုိင္မည့္ အဆိုတစ္ခုကုိ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းအတည္ျပဳခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းအတည္ျပဳခဲ့သည့္ သူရဦးေအးျမင့္၏ "အေရးႀကီးအဆုိ" သည္ "ဝင္- ျပင္"သမား (ဝင္-ျပင္သမား = ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒေဘာင္ထဲဝင္ၿပီး အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္မယ္လုိ႔ ဆိုသူေတြ) ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈမွန္သမွ် ကို တားျမစ္ခ်ဳပ္ကုိင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
 ဦးဝင္းတင္ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ "ေသာ့ခေလာက္ႀကီးတန္းလန္းနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္သြားတဲ့ ဒီခ်ဳပ္အမတ္ေတြ"ကို ေနာက္ထပ္ ေသာ့ခေလာက္တစ္လံုးနဲ႔ ထပ္ၿပီးခတ္လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ "တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ဖြဲ႕ခ်င္း လိုရာဆြဲေဆာင္႐ြက္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးမားသည္"ဟု ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ၌ ေျပာဆုိခဲ့ေသာ သူရဦးေအးျမင့္၏ စကားသည္ အဓိပၸါယ္ ၂ ခု တစ္ၿပိဳင္ထဲ သက္ေရာက္ေနပါသည္။
ပထမအဓိပၸါယ္မွာ"၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ" ျပင္ဆင္ေရးေႂကြးေၾကာ္ေနေသာ ဒီခ်ဳပ္ (NLD) ၊ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(SNLD) ႏွင့္"၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ" ကို ဥပေဒအသစ္ျဖင့္ အစားထိုးရန္ ေရးသားေဟာေျပာေနေသာ ေရွ႕ေနဦးကိုနီတို႔ကို  တုိက္ ရုိက္ၿခိမ္းေခ်ာက္ပိတ္ပင္၊ တားျမစ္လိုက္သည့္သေဘာပင္ျဖစ္သည္။
ဒုတိယအဓိပၸါယ္မွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ၊ပုဒ္မ၂၀(စ)အရ "အေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္အဓိကတာဝန္ရွိသည္" ဟူေသာ ဗိုလ္မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ စစ္တပ္ကို မ်က္စပစ္ပလုိက္ျခင္း လည္းျဖစ္သည္။
တင္သြင္းအတည္ျပဳလုိက္သည့္အဆိုကိုဖတ္ၾကည့္လွ်င္ပင္ သူတုိ႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္က ထင္းကနဲေပၚေနသည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒတြင္မည္သည့္ပုဒ္မမ်ား ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္/မလိုအပ္၊ မည္သည့္ပုဒ္မမ်ားျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္သည္၊ မည္သုိ႔ျပင္ဆင္မည္၊  မည္သည့္ အခ်ိန္အခါတြင္ ျပင္ဆင္မည္ဆုိသည့္လုပ္ငန္းအားလံုးကို သူတုိ႔ဖြဲ႔စည္းေပးမည့္ ေကာ္မရွင္/ေကာ္မတီတြင္ ေလ့လာသံုးသပ္မည္ဟုအဓိပၸါယ္ ထြက္ေနသည္။ ျပင္ဆင္ရမည့္ အခ်က္အလက္ကိုေရာ ျပင္ဆင္မည့္ အခ်ိန္အခါကိုပါ လက္ဦးမႈယူၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ ျပင္ဆင္လိုသည့္ ပါတီမ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္ေရးသားေဟာေျပာေနေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို အဆုိပါ ေကာ္မရွင္/ေကာ္မတီတြင္ ထည့္သြင္းဖြဲ႔စည္းေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ျဖင့္ "၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးျမင္းရုိင္း"ကို ေဇာင္းထဲသြင္း၍ ဇက္ခြံ႔လိုက္သည့္ သေဘာျဖစ္ သြားေပေတာ့မည္။ သုိ႔ျဖင့္ဖြဲ႔စည္းေပးမည့္ ေကာ္မရွင္/ေကာ္မတီသည္ ေက်ာကုန္းေပၚခြထုိင္ၿပီး ဇက္ကုိင္ထားသူ၏ ေစရာခရီးသုိ႔ ဒုန္းစုိင္း ဆုိလွ်င္ဒုန္းစုိင္းရၿပီး ၊ အသားက်ေျပးဟုဆိုလွ်င္ အသားက်ေျပး ရေပေတာ့မည္။
 (ဗိုလ္) ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရဖြဲ႔ေပးေသာေကာ္မရွင္/ ေကာ္မတီမ်ား မည္သို႔ေသာ ကံၾကမၼာသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္သြားတတ္သည္ကို သိရွိ လိုလွ်င္ လက္ေတြ႔ပူပူေႏြးေႏြး ေတြ႔ႀကံဳလုိက္ရသည့္ "လက္ပံေတာင္းစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္" ကိုသာ ၾကည့္လွ်င္သိပါလိမ့္မည္။
"၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ"ကို ဒီခ်ဳပ္ (NLD) ၊ ရွမ္းဒီခ်ဳပ္(NLD)တို႔ေျပာဆုိေနေသာ ထိထိေရာက္ေရာက္ျပင္ဆင္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီ နည္းက်ေသာ အေျခခံဥပေဒျဖစ္ေအာင္ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ေရွ႕ေနဦးကိုနီတို႔ ေဟာေျပာေရးသားေနေသာ အေျခခံဥပေဒအသစ္ေရးၿပီးအစားထိုး ေရးတို႔သည္ "၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ"ေဘာင္ထဲတြင္ မည္သုိ႔မွ်မျဖစ္ႏုိင္ေခ်။
လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ အမတ္ဦးေရက အဆံုးအျဖတ္ျဖစ္သည္။ ထိုအဆံုးအျဖတ္သည္ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီလက္ထဲမွာရွိသည္။ ဒီခ်ဳပ္ ပါတီ ရရွိထားေသာ အမတ္အေရအတြက္သည္ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ၏အစြန္းထြက္မွ်ပင္ မရွိေခ်။ ယင္းသုိ႔မ်ားသည့္ အမတ္ဦးေရက ဆံုးျဖတ္ျခင္းကို ဒီမုိကေရစီနည္းက်သည္ဟုလည္း ေျပာၾကလိမ့္မည္။
သုိ႔ျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္လုိသူ/ အေျခခံဥပေဒသစ္တစ္ခု ထပ္မံေရးဆြဲၿပီး အစားထုိးလိုသည့္လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေကာ္မရွင္သုိ႔မဟုတ္ ေကာ္မတီေအာက္သို႔ ဆြဲသြင္းၿပီး ခ်ဳပ္ကုိင္ေတာ့ေပမည္ျဖစ္သည္။
"ဝင္- ျပင္"သမားမ်ား အတြက္ "၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ" က သင္ခန္းစာမ်ားစြာ၊ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားစြာကို တမိ်ဳးၿပီး တမ်ိဳး မရိုးရေအာင္ေပးပါလိမ့္မည္။ တၿပိဳင္နက္တည္းတြင္ "စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမုိကေရစီ"၏အရသာကိုလည္း အေသအခ်ာစားသံုးရပါလိမ့္ မည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုထိထိေရာက္ေရာက္ မျပင္ဆင္ႏုိင္လွ်င္/ အသစ္ေရးၿပီးအစားမထိုးႏုိင္လွ်င္ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ "သမၼတ ျဖစ္ေရး" မွသည္ အျမင့္ဆံုးအားျဖင့္ "စစ္မွန္ေသာ ဒီမုိကေရစီအေရးႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ေပၚထြန္းေရး" တုိ႔သည္ ေဝးေနၿမဲေဝးေနဦး မည္သာျဖစ္သည္။ 
ဒီမုိကေရစီေရွ႕ခရီးကို ရဲရဲခ်ီတက္မယ္၊ "၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ"ကို ပယ္ဖ်က္ၿပီး ဒီမုိကေရစီနည္းက်တဲ့ အေျခခံဥပေဒသစ္တစ္ခု ေရးဆြဲၿပီး အစားထိုးမယ္လုိ႔ တကယ္တန္းရည္ရြယ္ထားတယ္ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပလူထု၊ လမ္းမေပၚက လူထုလႈပ္ရွားကို မ်က္ႏွာမူၾကရ ပါ လိမ့္မည္။
"ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားလိမ့္မယ္"ဆိုတဲ့ တေစၦကုိ ေၾကာက္ေနရင္ေတာ့ ေရွ႕ဆက္တုိးစရာမရွိဘဲ၊ သူတို႔ခြင့္ျပဳထားတဲ့ "စည္းကမ္းျပည့္ဝသည့္ ဒီမုိကေရစီေဘာင္"ထဲတြင္ တဝဲဝဲတလည္လည္ျဖစ္ေနၾကရပါလိမ့္ဦးမည္။
(Photo – Popular News, Facebook, Thuya Aye Myint)

SAW Ngo - no where to go - Bayar Gyi

ကာတြန္း ေစာငိုု - ဘုံေပ်ာက္တဲ့ ဘုုရားၾကီး
မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၃

Maung Luu Yay - Letpadaung # 3



ျပည္သူ႔အတြက္ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားတဲ့ဗ်ား
ေမာင္လူေရး၊ မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၃
(လက္ပံေတာင္းကို ဖတ္ရႈျခင္း အပိုင္း ၃)
လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဆိုတာ ဘယ္မွာလဲလို႔ ရွာပံုေတာ္ဖြင့္မိတယ္။
သတၳဳတြင္းနဲ႔ ဦးပိုင္နဲ႔ စာခ်ဳပ္တယ္၊ ပီးေတာ့ ဦးပိုင္နဲ႔ ဝမ္ေပါင္ စာခ်ဳပ္တယ္၊ အဲဒီထဲမွာ ဦးပို္င္က ၅၁၊ ဝမ္ေပါင္က ၄၉ ခြဲယူၾကမယ္။ သတၳဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္လားမသိဘူး၊ အဲဒါေပ်ာက္သြားၿပီ။ ဒီလုိဆုိ ဦးပို္င္က ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ကဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရးက ႏိုင္ငံေတာ္ေလလားေပါ့။ ဒါလဲ မဟုတ္ျပန္ဘူး၊ ကာကြယ္ေရးကေငြကို ႏိုင္ငံေတာ္က စာရင္းေတာင္စစ္ခြင့္မရွိလို႔ အေျခခံဥပေဒကဆိုထားတာကတေၾကာင္းရယ္၊ ေနာက္တခါ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ကေတာင္းခံတာရယ္ဆိုိေတာ့ ဒီေနရာမွာ ကာကြယ္ေရးကလဲ ႏုိင္ငံေတာ္မဟုတ္ျပန္ဘူး။
ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္လို႔ေတာ့ ေဒၚစုေရာ၊ ေကာ္မရွင္ေရာ၊ ဟုိလူေရာ၊ ဒီလူေရာ ေျပာေနၾကတာဘဲ။ က်ဳပ္ေတာ့ ပါဝါနဲလို႔လား မသိဘူး၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကို မျမင္မိဘူး။
စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေျခခံသည့္မူမ်ားဆိုတဲ့ဟာထဲမွာ ျပည္သူ႔အတြက္ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြား ဆိုတာ ပါတယ္။
ေကာ္မရွင္ဟာ ေဒသခံေတြနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါ ေအာက္ပါစကားမ်ားကို နာၾကားခဲ့ရပါတယ္။
စီမံကိန္းရပ္ေစလို၊ မုိင္းဒဏ္ခံရ၊ စားက်က္ေျမရွား၊ ဘိုးဘြားပို္င္ေျမမွာသာ လုပ္ကိုင္လို၊ ေတာင္မပ်က္ေစလုိ၊ လယ္ယာေျမေတြ မသိမ္းေစလို၊ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ဝမ္ေပါင္ဘာေတြသေဘာတူထားသလဲ၊ သာသနိကအေဆာက္အဦေတြ၊ အထိမ္းအမွတ္ေနရာေတြ မေပ်ာက္ေစလုိ၊ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းမႈကို ေဖၚထုတ္ေပးေစလို၊ အက္စစ္ဖ်န္းတဲ့ေျမပံုေတြက ရြာနဲ႔နီး၊ ရြာေပ်ာက္မွာစိုးရိမ္၊ အက္စစ္ေငြ႔ေၾကာင့္ တိရစၦာန္ေတြအတြက္ အစာေရစာရွားပါး၊ က်န္းမာေရးထိခုိက္၊ မ်က္စိစပ္၊ သြပ္ေပါက္၊ ေရမသန္႔၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိတဲ့အက္စစ္စက္ရုံ၊ စံမမီစက္ရုံမွ တေန႔ အက္စစ္တန္ငါးဆယ္ထြက္၊ အႏၱရာယ္ရွိစသျဖင့္ေပါ့ေလ။
ေနာက္ထပ္ အမ်ားႀကီး---ေဒသခံပညာရွင္ေဒါက္တာေက်ာ္တင့္က သူ႔ရဲ႕ မံုရြာေၾကးနီသုိက္မ်ားကို သိပၸံနည္းက်ေလ့လာျခင္းထဲမွာ ေျပာတာ နားေထာင္ၾကည့္ပါအုံး။
ပတ္ဝန္းက်င္ကေကာျမတ္ရဲ႕လားတဲ့ သူက ေမးေျပာေလးေျပာထားတယ္။
            "ဟုတ္ကဲ့၊ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးမႈရိွမရွိကိုေမးတာမ်ိဳးမဟုတ္လား။ေတာင္ၿဖိဳေတာ့လဲ ပတ္ဝန္းက်င္အေနအထားက အရင္လိုေတာ့ဘယ္ဟုတ္လိမ့္မလဲဗ်ာ။ က်ားကိုက္ ခံရမွေတာ့ နာတာရွည္လား လာေမးသလိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ ပစ္ (pit) ဆိုတဲ့က်င္းႀကီး ေတြလဲတူးၾကတာဆိုေတာ့။ ေနာက္ၿပီး ထြက္လာတဲ့ေျမစာေက်ာက္တုံးေက်ာက္ခဲေတြ။ သတၱဳရိုင္းကို သန္႔စင္ရလို႔ စြန္႔ပစ္ဓါတုပစၥည္းေတြ။ အကြက္ခ်ေလ့လာရမဲ့ဟာက ေလးပိုင္းေတာင္ရွိတာပဲ။
            အဲ- ဒါေပမဲ့ ေဒသခံညီေနာင္ရင္းေတြ အလုပ္ရၾကေတာ့ ေကာင္းေပစြလို႔ေတြးႏိုင္ ဘူးလား။ ေတာင္ႀကီးကုိ ၿဖိဳတာဆိုေတာ့ နယ္ခံအလုပ္သမားကေတာ့ အမ်ားႀကီးလိုတာ ေပါ့။ အျမတ္ထြက္ဖို႔ဆိုရင္ ဒီအလုပ္သမားစရိတ္ကလဲ ေသးဖို႔ လိုတာပဲေလ။ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားစရိတ္က သိပ္မရွိေတာ့ လုပ္ေပ်ာ္သား။ ဘူဒိုဇာေမာင္းသူ၊ ထရပ္ကား ေမာင္းသူတစ္ေယာက္ကို ကေနဒါမွာဆိုတစ္လ ေဒၚလာ ၃၅၀၀ အနိမ့္ဆံုးနဲ႔က်န္းမာေရး အာမခံအျပည္႔၊ တရုပ္ျပည္မွာဆို ေဒၚလာ ၁၅၀၀ ဆိုပါေတာ့။ ျမန္မာျပည္မွာဆို ဘယ္ ေလာက္ေပးရမလဲ သိၾကမွာေပါ့။ ျမန္မာအလုပ္သမားက ေပးရတာနည္းၿပီး မ်ားမ်ားခိုင္း ရမယ္ဆိုရင္ ပုံမွန္အျမတ္ တကယ္ မထြက္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းကေနေတာင္ အျမတ္ေတြ ဘာေတြျမင္လာႏိုင္တာေပါ့။
"သည္ျမန္မာအလုပ္သမားေတြရဲ႕လက္နဲ႔ သည္ျမန္မာ ေတာင္ႀကီးကိုၿဖိဳၿပီး သည္နားကရြာေတြ၊ ယာေတြေပၚမ်ားသြားပံုႏုိင္ခဲ့လွ်င္ "  ဖက္စပ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြ ခ်မ္းသာႏိုင္ၾကမွာပါ။"
            "ကဲ - စပါယ္ေတာင္ကေလးတစ္လုံးတည္းနဲ႔ ေျမစာတန္ခ်ိန္သန္းေပါင္း ၁၀၀ က လက္ဦးပထမေနရာသစ္သို႔ ေရာက္ခဲ့တာေနာ္။ အနီးဆုံးျဖစ္တဲ့ဒုံးေတာ၊ ဂုဏ္ေတာ၊ ကံ ကုန္း၊ ရြာသာရြာေတြမွာ ေနရာလပ္ရွိၾကလား။ ေနရာလပ္မရွိလဲ ေဝးေဝးပို႔ႏိုင္တာမဟုတ္ ေတာ့ ရွိတဲ့ေနရာမွာပဲ ပုံရေတာ့မွာပဲ။ ႀကဲေနက် ကုလားပဲေတြ စိုက္ေနက် ၾကက္သြန္ ေတြမစိုက္ရလဲ ဒုတၳာနံ႔သာ တဝရႈရင္း အိပ္ၾကေပေတာ့။
အခုေတာင္ အနီးအနားမွာ လက္ညႈိးညႊန္ရာ ေျမစာပုံျဖစ္ေနၿပီ။ ဒီေအာက္ကဓါတ္ပုံမွာ ယမားေခ်ာင္းေတာင္ဘက္ ေဘးတေလွ်ာက္ ဒုံးေတာကိုျဖတ္၊ ကံကုန္းကိုပတ္ၿပီး အေရွ႕အေနာက္သြယ္တန္းေနတဲ့ အျဖဴေရာင္္ေျမစာေက်ာက္ပုံေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေအာက္မွာ ပုံးေနခဲ့တဲ့ေျမစာေတြကို ႏိုင္ငံျခားကလူႀကီးေတြ လာတူးထုတ္ၿပီး လာပုံေပး သြားတဲ့ ဧရိယာပဲ။
စပါယ္ေတာင္သတၱဳသိုက္၃ေနရာေလးကို ေဖာ္လိုက္တဲ့စီမံကိန္း ေၾကာင့္ စုစုေပါင္းစတုရန္းမိုင္ ၁၂မိုင္ေလာက္ အေပၚအက်ဳိးသက္ေရာက္ခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ အက်ယ္အဝန္းအားျဖင့္ မုံရြာတစ္ၿမိဳ႕စာေလာက္ရွိၿပီေပါ့။ လုပ္သင့္လို႔ ဆက္လုပ္မယ္ ဆိုရင္လဲ ဒီထက္အဆမ်ားစြာ ပိုက်ယ္လာအုံးမယ္ဆိုတာ၊ အထက္ကဇယားထဲမွာပါတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြက ညႊန္ျပေနေလတယ္။
သတိထားရမွာက ဒီအရပ္္ဟာလူေနတဲ့ အရပ္ပါ။ စပါယ္ေတာင္လုပ္ငန္းနဲ႔အနီးကပ္ဆုံး ဒုံးေတာ၊ ဂုဏ္ေတာ၊ ကံကုန္းစတဲ့ ထိစပ္ေနတဲ့ရြာေတြကိုေပါင္းရင္ အိမ္ေျခသုံးေလးေလးေထာင္ထက္ နည္းစရာမရွိပါဘူး။ သိတဲ့အတိုင္း ဒီအရပ္က လူေတြဟာေတာင္သူလုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြးၾကတဲ့သူေတြ မဟုတ္လား။ ေခ်ာင္းကလဲရွိေတာ့ ေျမၾသဇာကလဲ ေကာင္တဲ့အမ်ဳိးအစားထဲမွာပါခဲ့လို႔ပဲ၊ ေဆးရြက္ႀကီး၊ ငရုပ္၊ ၾကက္သြန္၊ ေျပာင္းစတဲ့ အသီးအႏွံထြက္ေတြ ေကာင္းခဲ့လြန္းတာမို႔ သီးႏွံေပၚခ်ိန္ေရာက္တိုင္း မုံရြာမႏၱေလးက လာဝယ္သူကုန္သည္ေတြ ေျခခ်င္းလိမ္ေနခဲ့ ပါတယ္။
            ဒီအရပ္ကလူေတြဟာ ေျမယာေတြမရွိေတာ့ရင္ ဘာမွလုပ္မစားတတ္ရုိးအမွန္ပါ။ သူတို႔ေျမေပၚမွာ စပါယ္ေတာင္ကေျမစာေတြမေခၚပဲေရာက္လာေတာ့ လုပ္စားစရာ ေပ်ာက္သြားလို႔ မိုးေရနဲ႔ေပ်ာ္ထြက္လာတဲ့ အျပာေရာင္အရည္ကေန ဒုတၳာေတြခ်က္ ၾကမယ္ဆိုၿပီး အရွင္လတ္လတ္ ဟင္းလင္းျပင္ဓါတ္ေပါင္းအိုးထဲဝင္ကာ စားစရာရလို ရျငား ရွာေဖြေနၾကတာမ်ား ဓါတ္ပုံထဲမ်ား ျမင္ေတာ္မူၾကတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ မ်က္စိေတြစပ္ၿပီး အသားေတြယားခဲ့ရင္ေတာင္မွ ညဘက္ အိမ္ျပန္ေတာ့ ေရတြင္းကေရနဲ႔ ခ်ဳိးလိုက္ရုံပဲ။ ေရတြင္းေရကဆပ္ျပာတိုက္လဲ အျမွဳပ္ထြက္လာတာ မဟုတ္ေတာ့ ဆပ္ျပာေတာင္တိုက္စရာပဲ အသားယားတာ ေျပႏိုင္မလား။"
"စပါယ္ေတာင္ေဘးေစာင္းမွာ အပုံလိုက္ေဖ်ာ္တဲ့နည္းအတြက္ ခင္းထားတ့ဲခုံ leas-hing pad အခင္းအက်ယ္က ဧက ၃၅၀ေက်ာ္ေနေတာ့ အဲသည္ကစိမ့္ထြက္လာတဲ့ သတၱဳ ေဖ်ာ္ရည္ ပ်င္းပ်င္းနဲ႔ပဲ ခရီးဆက္ၾကတာေပါ့။ "
            "စိမ့္ထြက္လာတဲ့ ေကာ့ပါးဆာလ္ဖိတ္ရည္ေတြက ေဘးကခံထားတဲ့ ကန္ေတြ ထဲကို အလိုအေလွ်ာက္စီးဝင္လာၾကတယ္။ ကန္ေတြေဆာက္တုန္းက အရည္မစိမ့္ႏိုင္ ေအာင္ ၾကမ္းခင္းတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ထူထူခံထားခဲ့ရင္ေတာ့ ေျမေအာက္ေရထဲအထိ အဲသည္ဓါတုရည္ေတြ မေရာက္ဘူးေပါ့။ ဒီမိုင္းမွာ အဲသလိုႀကိဳတင္စဥ္းစားေဆာက္ထား သလားေတာ့ အလြယ္တကူစစ္လို႔ရႏိုင္တာျဖစ္သလို ေဘးပတ္ဝန္းက်င္အျဖစ္အပ်က္ ေတြကတစ္ဆင့္လည္း သိႏိုင္တာေပါ့။
ဆရာနန္းေတာ္ေရွ႕ေရးသလို 'ေနာက္ေတာ့လည္းသိေကာင္းပါရဲ႕ရွင္' ေပါ့ ေလ။"


            "မေၾကးနီတစ္ျပားေလးထြက္လာဘို႔ အိုးသတၱဳရိုင္း ၃၅တန္ ေတာင္ေစာင္းမွာ           အညွစ္ခံရမယ္။ သုံးမရတဲ့ေက်ာက္ေတြ ေျမစာေတြ တန္ ၁၀၀ ေလာက္ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ေရွာက္ပုံရမယ္။ ေနာက္ေရေတြ၊ ဓါတ္ေငြ႔ေတြ။ တန္ဘိုးႀကီးလိုက္တာ။"
            "အခုစပါယ္ေတာင္က အက္ဆစ္ဂါလံေပါင္း ဘယ္ေလာက္သုံးၿပီးၿပီလဲ။ ေနာက္ ဘယ္ေလာက္သုံးဦးမွာလဲ။ ဘယ္သူက ဘယ္လိုခြင့္ျပဳတာလဲ။ အထူးသျဖင့္ ေဘးနားက လူေတြကို အသိေပးခဲ့ရဲ႕လား။ စည္းမရွိတဲ့မိုင္းေတြရဲ႕ေဘးနားမွာ ေတြ႔ရတတ္တဲ့ ေအာက္ကဓါတ္ပုံကလို အက္ဆစ္အုိင္ေတြေတြ႔ေနရၿပီလား။ အခုမေတြ႔ေသးလဲ ေနာက္ေတာ့ ေတြ႔မွာလား။
            ေနာက္တစ္ခု ပတ္ဝန္းက်င္ေလထုထဲကုိ အတားအဆီးမရွိထြက္သြားမွာက စက္ ရုံရဲ႕အျမင့္ဆုံးေခါင္းတိုင္ကထြက္တဲ့ ဆာလ္ဖါဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္လို ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုဒ္လို ဓါတ္ေငြ႔ေတြ။ အားလုံးက အက္ဆစ္မိုးရြာႏိုင္တယ္။ မိုးေပၚတက္သြားၿပီးရင္ အနီးတဝိုက္မွာလဲ ျပန္က်ႏိုင္သလို၊ ေလသင့္ရင္ ခပ္ေဝးေဝးမႏၱေလးေတာင္အထိ မေရာက္ဘူးလဲ မဆိုနိုင္ဘူး။ အဲ- အခုနည္းပညာသစ္ကိုသုံးေနလို႔ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႔ သိပ္မထြက္ေတာ့ပါဘူးဆိုရင္လဲ အေဝးကလူေတြအသက္ရူေခ်ာင္ေပမဲ့ မျပတ္တမ္း သြန္းေလာင္းေနတဲ့ အက္ဆစ္ေတြေၾကာင့္ အနီးကလူေတြမွာေတာ့ အသက္ရူၾကပ္ ရဦးမွာ။
            အဲေလ၊ ေၾကးနီနဲ႔ကပ္ပါေသးတဲ့ ေရႊ၊ေငြ၊မိုလီဘီဒ္နမ္၊ အေသးအဖဲြေလးေတြလဲ တန္တာမတန္တာ အပထား၊ စရိတ္ကာမိတာမကာမိတာအပထား၊ လိုခ်င္ပါေသးရဲ႕ ဆိုရင္ ခုနကတင္ျပခဲ့တဲ့ ဓါတုေဆးေတြအျပင္ ဆုိင္ယင္ႏိုက္စတဲ့ သင့္ေတာ္ရာေဆးေတြ ထပ္ထည္႔ၿပီး ခဲြယူရမွာ။ အဲသည္ေဆးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာမဲ့ စြန္႔ပစ္ဓါတုပစၥည္း စာရင္းက ေနာက္ထပ္ဆယ္ခုမက တိုးလာမယ္။ စည္းကမ္းရွိရွိ စြန္႔တတ္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းျပည္႔မဲ့ ေလညွင္းေတာင္ ဘုရားေပၚတက္ကာ ဆုေတာင္းရုံပဲရွိတယ္။"
နာရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာေကာင္းတဲ့ အမွန္တရားေတြပါ။
အဲသလို ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ ညစ္ညမ္းမႈဒဏ္ခံရတဲ့ေဒသေတြဟာ ေကာ္မရွင္ေျပာတဲ့၊ အမ်ဳိးအမည္တိတိပပမသိရတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ေပါ့ေလ၊ စြန္႔လြတ္ေပးဆပ္ရတဲ့ေနရာေတြ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ သူတုိ႔ကုိ ဘယ္စာနာမႈမ်ဳိးနဲ႔ ဘယ္လုိႏွစ္သိမ့္ၾကမွာလဲ။
တကယ္ေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္သူေတြဟာ လံုၿခံဳရာေဒသကလူေတြပါ။ ေရသန္႔ေသာက္၊ အဲယားကြန္းနဲ႔ႏွပ္ေနသူေတြပါ။ ေနေရာင္မခံ ပန္းပ်ံပင္ဆင့္ေတြပါ။ ေျမႏွင့္ရန္ဖက္ေတြပါ။ ခက္လက္စိမ္းျမ မိုးမခေတြပါ။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ႏုိင္တဲ့အာဏာရွိသူေတြ၊ မူဝါဒအႀကံေပးေတြဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္တဲ့ေဘးေတြ၊ ဒဏ္ေတြကေန လြတ္လြတ္ေဝးေဝးကင္းကင္း ေနႏုိင္သူေတြခ်ည္းပါဘဲ။ တကယ့္ေဒသခံေတြရဲ႕ ဘဝအခက္အခဲအက်ပ္အတည္းေတြကို နားလည္ေပးႏုိင္ၾကသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး။
သူတုိ႔ဆီမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္၊ ေရရွည္ေကာင္းဖုိ႔အတြက္၊ အေျပာင္းအလဲအတြက္ သတၱိရွိပါစတဲ့စကားလံုးလွလွေလးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕မမွ်တမႈကို ဖံုးကြယ္တဲ့ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ထြက္လာပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုတာ ဆင္းရဲသားေတြဆီအျမန္ဆံုးေရာက္လာတဲ့ကပ္ဆိုးပါ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ သယံဇာတေတြထုတ္ယူလိုက္တဲ့အခါ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဟန္ခ်က္ပ်က္ၿပီး နဂိုဆင္းရဲလို႔ ေဆးမကုႏုိင္တာကေန သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းလို႔ ကင္ဆာ၊ ရင္ၾကပ္ပန္းနာစတဲ့ ေရာဂါစံုထူေျပာမႈပါ ဆတိုးေပၚလာပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေနေပ်ာ္တဲ့၊ ေနသင့္တဲ့ပတ္ဝန္းက်င္ ေပ်ာက္ၿပီး စိတ္စြမး္ရည္ေတြပါ ရွာမရျဖစ္သြားၾကရမွာပါ။ အဲဒီေဒသဟာ ဓာတုအဆိပ္ေတြနဲ႔ဘဲ ရိုးေျမက်ေပါင္းဖက္သြားရေတာ့မွာပါ။ အဲဒီညစ္ညမ္းတဲ့သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဟာ ေဒသခံေတြရဲ႕ အသက္ရွင္ခြင့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနပါၿပီ။ ခင္ဗ်ားမေသခ်င္သလို ဘယ္သူမွ မေသခ်င္ပါဘူး။ ဒါ ေသခ်ာပါတယ္။ အသက္ရွင္ေနဖုိ႔အတြက္ ေဘးကင္းေကာင္းမြန္တဲ့သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဟာ မရွိမျဖစ္လိုပါတယ္။ အဲဒီဝန္းက်င္နဲ႔ အသက္ရွင္မႈကိုထိခိုက္ႏုိင္တဲ့ ဘယ္စီမံကိန္းမဆို ေဒသခံေတြက သေဘာမတူရင္ မလုပ္ေကာင္းပါဘူး။
တကယ္ေတာ့ ေၾကးနီထုတ္ယူတာဟာ အဲဒီေဒသခံဆင္းရဲသားေတြကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္တာ ဘာတခုမွ မရွိပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လူမႈေရးစည္းေတြပါက်ဳိးေပါက္ၿပီး လူ႔တန္ဖိုးေတြပါ ေပ်ာက္ဆံုးသြားမွာပါ။
ေမာင္လူေရး

Nyein Chan Aye - Articles


"Moral Authority"၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၃



ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ လက္ရွိ ရပ္တည္ခ်က္၊ ဗမာျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လမ္းေၾကာင္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတက္မႈ အလားအလာ စတဲ့ ဗမာ့အေရးကိစၥေတြ ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္တုန္းက ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာ ေဆြးေႏြးပြဲ အစီအစဥ္ အေနနဲ႕ ပညာရွင္မ်ားက ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ခဲ့ၾကရာမွာ "She had lost "moral authority" by failing to be more vocal on human rights abuses." ဆိုၿပီးေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ေတြ အေပၚ ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႕ အရင္လို ခပ္မာမာရပ္ အသံမထြက္ေတာ့တာေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ "Moral Authority" ဆံုးရံႈးခဲ့ရတယ္ လို႕ သံုးသပ္ထားတာ တခုပါခဲ့တယ္။  သတင္းဌာနတခုက အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲ သတင္းကို ေရးသားရာမွာ "Moral Authority" ကို "စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ ၾသဇာေညာင္းမွႈ" လို႕ ဘာသာျပန္ထားတာလည္း သတိထားလိုက္မိတယ္။ သတင္းအေနနဲ႕ ဘာသာျပန္ရတာျဖစ္လို႕ လိုတိုရွင္း ခ်ံဳ႕ျပန္ရတဲ့အတြက္ "Moral Authority" ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ကို ဘာသာျပန္ခ်က္က တစိတ္တပိုင္းသာ ေဖာင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ "Moral Authority" အေၾကာင္း အက်ယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့ ေနာက္ခံ၊ လက္ရွိ အေျခအေန၊ အနာဂတ္ နဲ႕ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။


ပထမဦးဆံုး အေနနဲ႕ "Moral Authority" ကို အတို ဘာသာျပန္ရရင္ "က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ စံနမူနာျပဳ ဦးေဆာင္ လမ္းျပ၊ လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္၊ ၾသဇာေညာင္းႏိုင္မႈ" လို႕ စာေရးသူအေနနဲ႕ ဆိုပါမယ္။  အဓိပၸာယ္ကို အက်ယ္ အနက္ဖြင့္ရင္ ၀ိဇၨာ (ပညာ) နဲ႕ စာရဏ (အက်င့္) ကို ထပ္တူျပဳ သိျမင္ က်င့္ၾကံ စံျပ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈကေန သီလ၊ သမာဓိ၊ စာရိတၱ၊ က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚေတြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္၊ လူသားေတြအေပၚ ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းညႊန္ သင္ျပႏိုင္၊ လူသားေတြအတြက္ စိတၱ အာဟာရ ခြန္အားကို ျဖည့္စြက္ႏုိင္ကာ လူသားေတြက ျပန္လည္ စံနမူနာျပဳ လိုက္လံ အတုယူ၊ ရိုေသ၊ ျမတ္ႏိုး၊ ကိုးစားမႈ ခံယူရျခင္းနဲ႕အတူ လူသားေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ ၾသဇာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။


ဒါေတြ အားလံုးဟာ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ "စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္ (Norm)" ေတြ၊ "မူဝါဒ (Principle)" ေတြ နဲ႕ တန္ဖိုး (Value) ေတြကို အေျခခံၿပီး စံနမူျပဳ ေရရွည္ က်င့္ၾကံ လုပ္ေဆာင္ျပႏိုင္မႈ ရလဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဒီ ရလဒ္ဟာ အသိအျမင္၊ ဗဟုသုတ မ်ားျပားျခင္း၊ အက်င့္ သီလ စင္ၾကယ္ျခင္း၊ က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္ ပိုင္းျဖတ္ ႏိုင္မႈ ရွိျခင္း၊ ဦးေဆာင္ လမ္းညႊန္ ႏိုင္စြမ္း ရွိျခင္း၊ မိမိအလုပ္ကို တစိုက္မတ္မတ္ စူးနစ္ စြဲျမဲ လုပ္ကိုင္မႈ ရွိျခင္း၊ လူသား အက်ိဳး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ ရွိျခင္း၊ လူသားေတြရဲ႕ ဒုကၡဆင္းရဲ ကို ကယ္တင္ လြတ္ေျမာက္ ႏိုင္ေစတဲ့ စြမ္းပကား ရွိျခင္း၊ လူသားေတြကို ဉာဏ္ပညာ အလင္း ဖြင့္ေပး ႏိုင္စြမ္းရွိျခင္း စတဲ့ အသိ/အတတ္ ပညာ တင္မကတဲ့ ေျဖာင့္မတ္ မွန္ကန္ ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မႈ ဉာဏ္ပညာ၊ က်င့္ဝတ္ အလုပ္ နဲ႕ အထံု ပါရမီ တို႕ ေပါင္းစပ္ထားျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။


ဆိုခဲ့တဲ့ က်င့္ဝတ္ "စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္ နဲ႕ မူ" ေတြဟာ လူလုပ္ ဥပေဒ ဆိုတာေတြထက္ ပိုေလးနက္ၿပီး အေျခခံက်သလို လူသားေတြရဲ႕ အတြင္း အဇၥ်တၱသႏၱာန္ (Inner Nature) ကို လႊမ္းမိုးႏိုင္၊ ကာလၾကာရွည္ စြဲျမဲႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိပါတယ္။


အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ အရ လူသားေတြအေပၚ "Moral Authority" အရွိဆံုးကေတာ့ ကမၻာမွာ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဘာသာတရား အသီးသီးရဲ႕ ဘုရားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶ ရဲ႕ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ (၉) ပါး ဟာ ဘုရားရွင္ရဲ႕ "Moral Authority" ရွိမႈကို ညႊန္းဆိုထားျခင္းလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ နဲ႕ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကမၻာရဲ႕ ေထႀကီးဝါႀကီး ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြ၊ ဘာသာတရားအသီးသီးမွ ႀကီးျမတ္တဲ့ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဟာလည္း လူသားေတြအေပၚ "Moral Authority" ၾသဇာႀကီးတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။


ဒါ့အျပင္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ဘာသာတရားေတြ နဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့ အျခား လူသားအက်ိဳးျပဳ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့ သာမန္ လူသား ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလည္း "Moral Authority" ၾသဇာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက လုပ္ရပ္တခုခု၊ ျဖစ္စဥ္တခုခု၊ အေၾကာင္း ကိစၥ တခုခု ကေနၿပီး ကမၻာ့ လူသား အက်ိဳးျပဳ နဲ႕ ေလာကီ ေရးရာ လြတ္ေျမာက္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းရာ လုပ္ငန္းေတြ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္စြမ္းတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလည္း သူမတူ ထူးျခား၊ ရွားပါးတဲ့ "သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ" ရွိေနလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြဟာ မႏႈိင္းအပ္ေပမယ့္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ (၉) ပါး နဲ႕ ျမင္သာေအာင္ ဆိုရရင္ "သုဂတိ (သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ကို အေျခခံၿပီး ေကာင္းျမတ္ေသာ စကား နဲ႕ အလုပ္ကိုသာ ဆိုျခင္း၊ ျပဳျခင္း၊ သြားျခင္း၊ လာျခင္း)" ဆိုတဲ့ ဂုဏ္နဲ႕ ျပည့္စံုေနလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အတုမရွိတဲ့ ဘုရား လို "သတၱ၊ ၾသကာသ၊ သခၤါရ" ဆိုတဲ့ ေလာကသံုးခြင္ကို အကုန္အစင္ သိျမင္ႏိုင္မႈ "ေလာကဝိဒူ" ဂုဏ္ေျမာက္၊ သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကုိ ပိုင္းျခား သိျမင္ႏိုင္မႈ မရွိေပမယ့္ အဆိုပါ လူသားအက်ိဳးျပဳ လူပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ လူသား အတိုင္းအတာအရ "သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ" အလုပ္၊ "၀ိဇၨာ စရဏ သမၸႏၷ" ဆိုတဲ့ အသိဉာဏ္ ပညာ (၀ိဇၨာ) နဲ႕ အက်င့္တရား (စရဏ) ျပည့္စံုေနလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။


ဥဒါဟရုဏ္ ျပဳရရင္ မဟတၱမဂႏၵီ (၁၈၆၉-၁၉၄၈) လို ႀကီးျမတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ိဳး၊ မာသာထရီဆာ (၁၉၁၀-၁၉၉၇) လို ႀကီးမားတဲ့ ကရုဏာရွင္ႀကီးမ်ိဳး ကို "Moral Authority" ၾသဇာႀကီးတဲ့ လူသား ပုဂၢိဳလ္ေတြလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။


ဂႏၵီႀကီး ရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အက်င့္အၾကံ၊ လမ္းညႊန္မႈ နဲ႕ အၾကမ္းမဖက္ေရး တရားေတြဟာ ကမၻာအရပ္ရပ္က ေခတ္အဆက္ဆက္ လြတ္ေျမာက္ေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ျပည္သူ႕ေရးရာ အခြင့္အေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရး၊ ဖိႏွိပ္မႈ ဆန္႕က်င္ေရး တိုက္ပြဲေတြကို ႀကီးစြာေသာ လႊမ္းမိုးမႈ၊ နမူနာျပဳႏိုင္မႈ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သလို ကမၻာ့လူသားမ်ားစြာရဲ႕ အက်ိဳးကို ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဂႏၵီႀကီး နဲ႕ သူ႕ လမ္းစဥ္ရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္မႈကေန တဆင့္ မင္ဒဲလား (၁၉၁၈-) လို၊ မာတင္လူသာကင္းဂ်ဴနီယာ (၁၉၂၉-၁၉၆၈) လိုမ်ိဳး "Moral Authority" ရွိ စံနမူနာျပဳစရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ ထပ္မံ ေပၚထြန္းခဲ့ၿပီး သူတို႕ေၾကာင့္ လူသားမ်ားစြာဟာ တရားမွ်တမႈ နဲ႕ လြတ္ေျမာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုခ ခ်မ္းသာ ကို ခံစားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။


အလားတူပဲ မာသာထရီဆာ ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ ေမတၱာတရားနဲ႕ ယွဥ္တဲ့ ဘာသာေရးအေျချပဳ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြဟာလည္း လူသားမ်ားစြာကို ဒုကၡဆင္းရဲက လြတ္ေစခဲ့ရံုသာမကဘဲ ကမၻာအႏွံ႕က လူမႈေရး နဲ႕ ဘာသာေရး လုပ္ငန္းေတြကိုပါ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။


ကမၻာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္လည္း ႏွစ္တခ်ိဳ႕မွာ အျငင္းပြားဖြယ္ ဆုေရြးခ်ယ္မႈ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိခဲ့ၿပီး အင္အားႀကီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕၊ အထူးသျဖင့္ အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ တစိတ္တပိုင္း ပါဝင္ပတ္သက္ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ေယဘုယ် သေဘာ အေနနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြဟာ ကမၻာမွာ အထိုက္အေလ်ာက္ "Moral Authority" ၾသဇာႀကီးသူေတြလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ကမၻာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ တရားမွ်တမႈကို ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ လူသား (အမ်ိဳးသမီး/အမ်ိဳးသား/လူမ်ိဳး/ဘာသာ/ အသားအေရာင္ မခြဲ တန္းတူ) အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လူသား တန္ဖိုးကို ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ လူသားေတြရဲ႕ လူမႈစီးပြား ဘဝ တိုးတက္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ျခင္း၊ သတၱ၊ ရုကၡ ေလာက၊ ကမၻာ့ ပထဝီေျမႀကီး နဲ႕ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို စည္ပင္ဝေျပာ ရွင္သန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ လူသား နဲ႕ ကမၻာေျမအေပၚ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ျခင္းနဲ႕အတူ သူတို႕ရဲ႕ "Moral Authority" ဟာလည္း ကမၻာ့ လူသားမ်ားအၾကားမွာ ႀကီးမားလွပါတယ္။


ဆိုခဲ့တဲ့ ေနာက္ခံအေျခအေနနဲ႕ သေဘာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာလည္း ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာထက္ပိုတဲ့ ဗမာ့လူထု ကိုးစားျပဳ ေခါင္းေဆာင္ အေနအထား အျပင္ လူ႕အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ ဒီမိုကေရစီ ရဲ႕ သေကၤတ ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပ ပုဂၢိဳလ္၊ အမွန္တရာ နဲ႕ တရားမွ်တမႈရဲ႕ ပံုရိပ္ အေနနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာမွာ၊ ကမၻာ့ လူသားေတြ အေပၚမွာ "Moral Authority" ရွိပါတယ္။ သူေရးတဲ့ စာေတြ၊ သူေျပာတဲ့ မိန္႕ခြန္းေတြ ကို ထင္ရွားတဲ့ အေရွ႕၊ အေနာက္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအဝင္ ကမၻာ အႏွံ႕က လူသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဂရုတစိုက္ ဖတ္ရႈ၊ ၾကားနာၾကသလို သူ႕ရဲ႕ လုပ္ရပ္ နဲ႕ ခံယူခ်က္၊ သဘာထားေတြကိုလည္း ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳ၊ စံနမူနာယူမႈေတြ ရွိပါတယ္။


ဒီလို အေနအထားမွာ ကမၻာ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ရုပ္သံ နဲ႕ စာနယ္ဇင္း မီဒီယာေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္နဲ႕ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ သူ႕ရဲ႕ အျမင္၊ သေဘာထား၊ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို ရယူျခင္းေတြ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု အတြင္း အေျမာက္အျမား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းနဲ႕အတူ သူ႕ရဲ႕ ၾသဇာ၊ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ နဲ႕ "Moral Authority" ဟာလည္း ႀကီးမား ခုိင္မာ လာပါတယ္။


သူဟာ ရုပ္ရည္ ေျပျပစ္ျခင္း၊ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္ျခင္း၊ သိကၡာ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စံုျခင္း၊ တကိုယ္ေရ အားျဖင့္ အရည္အခ်င္း ၾကြယ္ဝျခင္း၊ ပုဂၢလိက မိသားစုဘဝ စြန္႕လႊတ္အနစ္နာခံမႈ တို႕အျပင္ လူအမ်ားကို ၾသဇာစူး၊ စြဲေဆာင္ႏုိင္စြမ္းတဲ့ အထံု ပါရမီ အရည္အေသြးမ်ားျဖစ္တဲ့ အလိုအေလ်ာက္ မ်က္ႏွာပြင့္လန္း၊ ေက်ာ္ေစာထင္ရွား အႀကီးအမွဴး ေခါင္းေဆာင္ ေနရာရယူႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေစမႈ ေမြးရာပါ "Charisma" နဲ႕လည္း ျပည့္စံုေနျပန္ပါတယ္။ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ လုပ္ယူလို႕မရတဲ့ သဘာဝ ခရစ္စမား အရည္အေသြး ရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ (Charismatic Leader) မ်ိဳးရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုး သက္ေရာက္မႈက လြတ္ကင္းေအာင္ ေနႏိုင္တဲ့ လူသာမန္ ဆိုတာ အင္မတန္ ရွားလွပါတယ္။


ဒါ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဗမာျပည္အေနနဲ႕ဆိုျပန္ရင္လည္း ဗမာလူထု အၾကြင္းမဲ့ အလံုးစံု ေလးစားခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးရတဲ့ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး နဲ႕ အာဇာနည္ သူရဲေကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ ျဖစ္ေနျခင္းဟာလည္း သူ႕ရဲ ဗမာလူထုအေပၚ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈကို အထြပ္အထိပ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဗမာလူထုအေနနဲ႕ မ်ိဳးဆက္ ႏွစ္ဆက္/သံုးဆက္ ဒ႑ာရီလာ သူရဲေကာင္းလို ေလးစားအားက်၊ ႏွေျမာတသ လြမ္းဆြတ္ရင္းနဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္ေနရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အစား သူ႕ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္ အေျချပဳ ကိုးကြယ္စရာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။


ဒီလို ေနာက္ခံကားခ်ပ္ အေနအထားမွာ ဗမာလူထု အေနနဲ႕ သူ႕ကို ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ၊ မဟာလူသား ဆန္ဆန္ သာမန္ထက္ပိုတဲ့ အေလးထား၊ ဂုဏ္ျပဳဆက္ဆံမႈေတြနဲ႕အတူ ဘုရားတဆူ ဂူတလံုးသဖြယ္ ပူေဇာ္ဆည္းကပ္၊ အျမတ္တႏိုးထားကာ နတ္ဘုရားဆန္ဆန္ ကိုးကြယ္မႈ (Divine Worship) ေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။  ဒီလို ပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္မႈ၊ ခ်ဥ္းကပ္မႈ နဲ႕ ဝိုင္းဝန္းမႈမွာ အစစ္အမွန္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး၊ ေလးစား တန္ဖိုးထားမႈေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ေနသူ ေနာက္လိုက္ (Followers) ေတြ ရွိသလို လက္ရွိအေျခအေန ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေျပာင္းအလဲနဲ႕အတူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ နဂိုရွိရင္း ၾသဇာအျပင္ အာဏာ ပါ တက္လာမႈေၾကာင့္ သာေပါင္းညာစား ေဖာ္လံဖား အခြင့္အေရးသမား (Sycophants) ေတြလည္း မ်ားျပားလာတာ သဘာဝပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ (စကားခ်ပ္ - "Sycophants" ေတြအေၾကာင္းက "Moral Authority" နဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ အက်ယ္ မေဆြးေႏြးေတာ့ပါ။)


ဗမာလူထုရဲ႕ ေယဘုယ် အေျခအေနကို တဘက္က ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးဒဏ္ ခံခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ပညာေရး နိမ့္က်၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုယ္ပိုင္ ေတြးေခၚစဥ္းစာဆင္ျခင္ႏိုုင္မႈ အေမွ်ာ္အျမင္နည္းပါး၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေမးခြန္းထုတ္ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးမႈႏိုင္မႈ၊ အျမင္သစ္၊ အေတြးသစ္၊ အလုပ္သစ္ကို ကိုယ္ပိုင္စူးစမ္း ရွာေဖြလိုမႈ ဓေလ့ ဆိတ္သုဥ္းျခင္းနဲ႕အတူ အလံုးစံု အမိန္႕နာခံတတ္မႈဟာ ေနရာ၊ ကိစၥ တိုင္းလိုလိုမွာ အရည္အေသြးတခု (သို႕) လိုအပ္မႈ တခုလို ျဖစ္လာကာ သာမန္ထက္ ထူးကဲတဲ့ စြမ္းရည္ရွိတဲ့၊ ၾသဇာရွိတဲ့၊ အာဏာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ စကားကိုသာ တေသြမတိမ္း နာခံလိုစိတ္ဟာ လူအမ်ားၾကားမွာ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ယဥ္ေက်းမႈတခုလို အျမစ္တြယ္လို႕လာခဲ့ပါတယ္။


နဂို ရွိရင္းစြဲ ဗမာ့ဓေလ့ကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း အထက္လူႀကီး၊ အႀကီးအမွဴး ကို မိဘ၊ ဆရာ နည္းတူ ရိုေသ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ရေလ့ရွိတာေၾကာင့္ အထက္လူႀကီး (သို႕) ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္ နဲ႕ သေဘာထားေတြကို ျပန္လည္ ေဝဖန္ဆန္းစစ္လိုမႈ အင္မတန္ နည္းပါးလွပါတယ္။


ဗမာျပည္ တည္ရာ အာရွတိုက္တခုလံုးရဲ႕ ဓေလ့မွာလည္း အမိန္႕နာခံမႈ၊ ေခါင္းေဆာင္ နဲ႕ လူပုဂၢိဳလ္ ကိုးကြယ္မႈဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အာရွ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ မ်ိဳးရိုး မိသားစုေနာက္ခံဟာ အင္မတန္ အေရးပါၿပီး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား၊ ၾသဇာစူးေစမႈ နဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေစမႈကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တြန္းအားျဖစ္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေလ့ ရွိပါတယ္။


မ်ိဳးရိုးေနာက္ခံေၾကာင့္ ၾသဇာထက္ျမက္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာယူႏိုင္မႈအျပင္ ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးနဲ႕ က်င့္ဝတ္၊ ခံယူခ်က္၊ အလုပ္ေၾကာင့္ ဗမာလူထု နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝန္းမွာပါ "Moral Authority" ၾသဇာရွိ အရာေရာက္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအတြက္ အထက္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေျခအေနအားလံုးဟာ အၾကြင္းမဲ့ နာခံေတာ္ ေနာက္လိုက္ အမ်ားအျပားကို ေမြးဖြားေစခဲ့ပါတယ္။


ဒီလို လူပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ ေနာက္လိုက္မႈ၊ အၾကြင္းမဲ့ ေထာက္ခံမႈ နဲ႕ အလံုးစံု အမိန္႕နာခံမႈ ရဲ႕ သေဘာဟာ အကိုးကြယ္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ "Moral Authority" ၾသဇာ အားျပည့္ေနသမွ်၊ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရပ္တည္ခ်က္၊ သေဘာထား မေျပာင္းလဲသမွ် လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေျခအေနလို႕ မဆိုႏိုင္ဘူးလို႕ ယူဆပါတယ္။


ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြကစလို႕ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း သေဘာအရ ပါတီႏိုင္ငံေရး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႕ လူအမ်ားစု (သို႕) တိုင္းျပည္မွာ အေရးပါ၊ အရာေရာက္တဲ့ လူတန္းစားတစု ေထာက္ခံမႈကို ပိုမိုအေရးေပးဖို႕ အေျခအေနေတြက ေတာင္းဆိုလို႕ လိုအပ္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ "Moral Authority" ရွိသူ၊ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရး နဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဲ႕ သေကၤတ ျပယုဂ္ အေနအထားကေန ယုတ္ေလ်ာ့လို႕ လာေနပါၿပီ။ ဒီသေဘာကို စံႏႈန္း၊ မူေတြ အေလးေပးရတဲ့ "Normative Approach" ကေန မူဝါဒ၊ အေတြးအေခၚ၊ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြထက္ လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ေရးကို ဦးစားေပး စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ရတဲ့ "Pragmatic Approach" ကို ေျပာင္းၿပီး ပါတီ နဲ႕ အာဏာ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းကို စတင္ခဲ့တဲ့ မႏွစ္ကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ (ဥပမာ - ဟီလာရီ ကလင္တန္) ၊ ပညာရွင္ နဲ႕ ေလ့လာသူ တခ်ိဳ႕က သတိေပးေျပာဆို၊ သံုးသပ္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။


ဒီအေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏိုင္ငံေရး ကစားမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသေဘာအရ အေပး-အယူ၊ အေလွ်ာ့-အတင္းျပဳလုပ္ ေစ်းဆစ္ရမႈေတြ၊ ေစ်းဆစ္ခံရမႈေတြ၊ ငဲ့ကြက္ရမႈေတြ မျဖစ္မေန ၾကံဳလာ၊ လုပ္လာရပါေတာ့တယ္။ ဒီအေနအထား နဲ႕ သေဘာမွာ ႏိုင္ငံေရး သမား တေယာက္ကို "ပုဂၢိဳလ္ကိုခင္လုိ႔ တရားမင္" ဆိုသလို လူပုဂၢိဳလ္ဗဟိုျပဳ ေထာက္ခံမႈ နဲ႕ နတ္ဘုရားဆန္ဆန္း ခ်ီးပ ကိုးကြယ္မႈေတြဟာ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံု၊ ေတာ္တည့္မွန္ကန္ တဲ့ အနာဂတ္ တိုင္းျပည္ နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ျဖစ္ဖို႕အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ ဟန္႕တားမႈ၊ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဟာ တန္ခိုးရွင္ မဟုတ္တဲ့ ပုထုဇဥ္ လူသားတေယာက္သာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အားသာခ်က္ ရွိသလို၊ အားနည္ခ်က္လည္း ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားအယြင္း နဲ႕ မူဝါဒ အလြဲေတြလည္း ခ်မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူကို မူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးနဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေရာေထြးယွက္တင္ျဖစ္ကာ လူ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး မကြဲရင္ ႏိုင္ငံမွာ အေကာင္းထက္ အဆိုးျဖစ္ဖို႕က ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးကို ဒီမိုကေရစီ အက်င့္၊ အေလ့အထ နဲ႕ ဓေလ့ မရင့္သန္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ အေနာက္ ႏုိင္ငံႀကီးေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရးနဲ႕ တသီးတျခား ျဖစ္ေနၿပီး "လူ" ကို ကိုးကြယ္တဲ့ကိစၥ မရွိသေလာက္ နည္းကာ "မူ" ကို သာၾကည့္ ေဝဖန္သံုးသပ္၊ ဝါဒ၊ လမ္းစဥ္ နဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကိုသာ အေလးေပးစဥ္းစာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သာ ရွင္သန္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပိုမိုေကာင္းမြန္ လြတ္လပ္၊ မွ်တတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ဖို႕အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနတခု ျဖစ္ပါတယ္။


လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ဗမာ့ ႏိုင္ငံေရးလားရာကို သံုးသပ္ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း၊ စစ္တပ္ဗဟိုျပဳ စစ္အုပ္စု တခုလံုးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အကာအကြယ္ေပးရင္းနဲ႕ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ လက္ရွိ အစုိးရမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ နဲ႕ အာဏာ အျပည့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို လူထု နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ ၾသဇာ နဲ႕ "Moral Authority" မ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။  ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိ အစိုးရ နဲ႕ စစ္အုပ္စု အေနနဲ႕ သူတို႕ စိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေရြ႕ကို လူအမ်ား နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက ပိုမိုေထာက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳလာဖို႕ရာအတြက္ လူထု နဲ႕ ကမၻာ အေပၚ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ ပူးေပါင္းမႈကို အလိုရွိပါတယ္။  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘက္ကလည္း ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းအေပၚမူတည္ၿပီး အစိုးရ နဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္လာရပါတယ္။


ဒီအေနအထားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၾသဇာပိုင္ အျဖစ္ကေန အာဏာရွိသူ နဲ႕ အေျခအေနအရ ပူးေပါင္းေနရတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္အျဖစ္ကို ကူးေျပာင္းသြားေနပါတယ္။ လက္ရွိ အာဏာရ အစိုးရရဲ႕ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေနရာ အျပင္ အျခား ရာထူး နဲ႕ တာဝန္ေတြကိုပါ ပူးတြဲ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့အတြက္ သူဟာ အတိုက္အခံပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ အေနအထားထက္ အာဏာရ အစိုးရရဲ႕ တစိတ္တပိုင္း အျဖစ္ ပိုမို ရႈျမင္ႏိုင္စရာ ျဖစ္လာေနပါတယ္။


ဒါဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဟိုအရင္ အစဥ္တစိုက္ ေထာက္ခံလာခဲ့တဲ့ ေနာက္လိုက္ေတြထဲက လူပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္သူေတြကလြဲလို႕ လက္ရွိ မူဝါဒ၊ လုပ္ရပ္ နဲ႕ သဘာကိုသာ သံုးသပ္ေလ့လာၿပီး ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ က်န္ လူအမ်ားၾကားမွာ သူ႕ရဲ႕ လက္ရွိ အေနအထား အေပၚ ျပန္လည္ ေမးခြန္းထုတ္မႈ နဲ႕ ေဝဖန္ပိုင္းျခားမႈေတြ တိုးလာပါတယ္။


"စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္ နဲ႕ မူ"ကို အေလွ်ာ့-အတင္း၊ အေပး-အယူ လုပ္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားဘဝကို အေျခအေန၊ အတိုင္းအတာတခုအထိ နားလည္လက္ခံေပးႏိုင္စရာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မူဝါဒ နဲ႕ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးမမ်ားႏိုင္ပါ။  ဂႏၵီႀကီးရဲ႕ လႈမႈအျပစ္ (၇) ပါး အရ ဆိုရင္လည္း ဒါဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ အျပစ္ ျဖစ္ပါတယ္။


အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ "စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္၊ မူ (Principles)" ေတြကို လံုးလံုး ပစ္ပယ္ မ်က္ကြယ္ျပဳထားတယ္လို႕ မဆိုႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ မ်က္ေမွာက္ နဲ႕ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေရး မွာ အထက္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ပါတီ နဲ႕ အာဏာ ႏိုင္ငံေရး သေဘာေၾကာင့္ ဟိုယခင္ ဒီမိုကေရစီ နဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရး ေခါင္းေဆာင္ ဘဝကလို မတရားမႈ မွန္သမွ် ဆန္႕က်င္ေျပာဆိုရဲတဲ့၊ တရားမႈကို ရဲရဲဝင့္ဝင့္ ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့၊ က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ကို အေလးေပးတဲ့၊ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရး နဲ႕ တန္းတူညီမွ်ေရး၊ လူမႈတရားမွ်တမႈ ကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့၊ မူဝါဒ ကို အထိအပါးမခံတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး၊ ရပ္တည္ခ်က္မ်ိဳး နဲ႕ သေဘာထားမ်ိဳးေတာ့ ေလ်ာ့နည္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ တြဲလ်က္ သူ႕ရဲ႕ "Moral Authority" လည္း က်ဆင္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။


ဒီလိုအေနထားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ခံယူခ်င္တဲ့ သူ႕ရဲ႕ ပါတီဝင္ နဲ႕ ေနာက္လိုက္ လူထုအေနနဲ႕ လူပုဂၢိဳလ္ဗဟိုျပဳမႈ၊ မစဥ္းစား၊ မဆင္ျခင္ မ်က္စိမွိတ္ ေထာက္ခံမႈ၊ နတ္ဘုရား နဲ႕ မဟာလူသား ဆန္ဆန္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္မႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖို႕ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပါတီ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႕လည္း မူဝါဒ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ပိုင္းဆိုင္ရာကို ဗဟိုေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက အျပည့္အဝ ထိန္းခ်ဳပ္ထားမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႕ အေရးတႀကီး လိုအပ္လွပါတယ္။


စစ္အုပ္စု ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အာဏာ ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရးကို ေရွးရႈကာ စိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးထားတဲ့ မ်က္ေမွာက္ နဲ႕ အနာဂတ္ ဗမာ့ ႏိုင္ငံေရး လမ္းခရီးမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လွည့္ကြက္ေတြ၊ ေထာင္ေျခာက္ေတြ၊ ခါးေအာင္ပိုင္း လက္သီးပုန္း ထိုးကြက္ေတြနဲ႕ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ "ျပည္ထဲအေရး ေပါက္ႏွင့္ေက်း၊ ၾကက္ဥအေရာင္ တိမ္ေတာင္သဖြယ္ မင္းေရးက်ယ္" ဆိုတာထက္ ပိုမို ရႈပ္ေထြးမွာ ေသခ်ာလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ျပန္လည္ ေမးခြန္းထုတ္တတ္မႈ၊ ေဝဖန္ႏိုင္မႈ၊ သံုးသပ္ႏိုင္မႈ ရွိဖို႕ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့ နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ လုိေနပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္တည္းရဲ႕ သေဘာ၊ ဆႏၵ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ နဲ႕ သြားေနရင္ ဗမာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ နဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရးဟာ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္ သန္စြမ္းတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး၊ အေျခအေနမ်ိဳး ဘယ္လိုမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါ။


နိဂံုခ်ဳပ္ရရင္ စာေရးသူ အေနနဲ႕ေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္၊ လက္ေတြ႕မက်ဘူးပဲဆိုဆို ျပစ္မ်ိဳးမထင္၊ မူဝါဒ၊ က်င့္ဝတ္ ခိုင္မာ၊ "Moral Authority" အျပည့္ရွိတဲ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုပဲ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဗမာ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းဟာ ဆိုခဲ့သလို မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံေရးမွာ လူစြဲကင္း၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈကင္း၊ ဘက္ေပါင္းစံုက အျမင္ေပါင္းစံု နဲ႕ လူတိုင္း အသံက်ယ္က်ယ္ထြက္၊ ေခါင္းေဆာင္အေပၚ အက်ိဳး/အေၾကာင္း ေထာက္ျပ၊ ေခါင္းေဆာင္ကလည္း လက္ခံစဥ္းစား သံုးသပ္ တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေလ့အက်င့္ေကာင္း၊ ဓေလ့ေကာင္းေတြ ရွင္သန္၊ ထြန္းကား၊ အျမစ္တြယ္ ေစခ်င္ပါတယ္။  ေဝဖန္ပိုင္းျခား၊ က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္မႈ "ဝိဘဇၨ" သေဘာဟာ ဘာသာတရားရဲ႕ အဆံုးအမနဲ႕လည္း ညီပါတယ္။  ႀကိဳးစားေဖာ္ေဆာင္ ေစခ်င္ပါတယ္။

Dr. DamaPiya (ITBMU) - Articles


လူငယ္မ်ားပညာေရးႏွင့္ မီဒီယာမ်ား၏အခန္းက႑
ေဒါက္တာဓမၼပိယ (ITBMU)
မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၃



ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို ေခတ္မီဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္အတူ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ဖို႔  ႏုိင္င့ံေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ား အတူပူးေပါင္း၍ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္္ေနခ်ိန္၀ယ္ … ။ လူငယ္ လူရြယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ၊ ျပည္သားအမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ တိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌ ပါ၀င္ပူးေပါင္း လာမွု အသိစိတ္ဓာတ္မ်ား နည္းပါးေနေသးေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ေနရ၍ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အားမလုိအားမရ ျဖစ္ေနမိတယ္။ လူငယ္၊ လူရြယ္အမ်ားစုသည္ ပန္းတုိင္ေပ်ာက္ဆုံးေနသည့္ ခရီးသြားပမာ ဘယ္ဆီကို ေလွ်ာက္ လွမ္း၍ ဘယ္လမ္းကို လိုက္ၾကမယ္ဆိုတာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မေရမရာ မေသမခ်ာ ျဖစ္ေနၾကဆဲပါ။

အေၾကာင္းကိုရွာၾကည့္တဲ့အခါ လူငယ္လူရြယ္အမ်ားစုသည္ ဘ၀တစ္ခုအတြက္ စဥ္းစားေ၀ဖန္ႏိုင္တဲ့ ပညာေရး အသိၪာဏ္မ်ား နည္းပါးေနေသးျခင္း၊ ခံယူခ်က္မ်ား ေပ်ာက္ဆုံးေနျခင္း၊ တုိင္းျပည္မွာ က်င့္သုံးေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ့ အႏွစ္သာရကို နားမလည္ႏိုင္ၾကေသးျခင္းစေသာ အေၾကာင္းမ်ားဟာ အဓိကအေၾကာင္း ရင္းမ်ားျဖစ္ေနတယ္။ လမ္းေပ်ာက္ေနတဲ့ လူငယ္မ်ားပီပီ အေပ်ာ္မက္ျခင္း၊ အေဖၚမက္ျခင္း၊ ေခတ္ေပၚပစၥည္း မ်ားကို အားက်လြယ္ျခင္း၊ အတုယူ၍ မွားယြင္းစြာသုံးစြဲျခင္းစတဲ့ ေဘာင္စည္းမ်ားကို မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ေအာင္ပဲ ရွိေနၾကျခင္းပါ။ စနစ္တစ္ခုရဲ့ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ သေဘာတရားပဲလုိ႔ ဆိုရေလ မလားမသိ။

ဒီလိုအေျခအေနမ်ားရွိေနတာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ တိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဖၚေဆာင္ရာ၌ မီဒီယာမ်ားရဲ့အခန္းက႑သည္ မည္မွ်အေရးႀကီးေၾကာင္း သိသာထင္းရွားလွတယ္။ ထိုေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ လူငယ္မ်ားရဲ့စိတ္ဓာတ္ ျမွင့္တင္္္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးၾကရန္ျဖစ္တယ္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ ေပးၾက၀ယ္ ဦးစြာပထမ စဥ္းစားေပးသင့္တာက တိုင္းျပည္တိုးတက္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူမျဖစ္လွတဲ့ TV ပရုိဂရမ္ အစီအစဥ္မ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ႏုိင္သမွ် ျဖတ္ေတာက္၊ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး၊ ထိုအစီ အစဥ္မ်ား၏ေနရာမွာ ပညာေရးေဆြးေႏြးခန္း အစီအစဥ္မ်ားကို ပိုမို ထုတ္လြင့္ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရးသက္သက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကိုးရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲမ်ား၊ ေမာ္ဒယ္အလွၿပဳိင္ပြဲမ်ား၊ ဆိုကေရးတီး ၿပဳိင္ပြဲမ်ား၊ အျခားအျခားေသာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးအစီအစဥ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ထုတ္လႊင့္ ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ထိုအစီ အစဥ္မ်ားအစား ပညာေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ားကို ထုတ္လႊင့္ေပးသင့္ျခင္းပါ။

တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလုပ္ငန္းမ်ား၌ အေရးႀကီးလွေသာ ပညာေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ားသည္ အသြင္ကူး ေျပာင္းဆဲ ကာလမ်ား၌ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနတဲ့ အစီအစဥ္မ်ားျဖစ္တယ္္။ ထိုအစီအစဥ္မ်ားမွာ - ပညာေရး ဆုိင္ရာ အစီအစဥ္မ်ား၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ား၊ လူငယ္မ်ားသိသင့္ သိထိုက္တဲ့ ျပစ္မွုဆိုင္ရာ ဥပေဒ မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ လူငယ္မ်ားရဲ့အခန္းက႑တို႔ျဖစ္တယ္္။ ဥပမာ၊ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ က်မ္းမာေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ ႏို္င္ငံေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လူငယ္မ်ားပါ၀င္ႏိုင္ေသာ လူငယ္ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ လူငယ္မ်ားအတြက္ အားက်အတုယူႏိုင္ရန္ အဂၤလိပ္စာ၊ အဂၤလိပ္စကားျဖင့္ ၿပဳိင္ပြဲ၀င္ႏိုင္ေသာ စကားရည္လုပြဲမ်ား၊ က်ဘမ္းစကား ေျပာၿပိဳင္ပြဲမ်ား၊ ပညာေရးဆိုင္ရာ ဆီမီနာမ်ားစတဲ့ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌ မ်ားစြာအေထာက္ အကူျပဳႏုိင္တဲ့ TV (ပရုိဂရမ္) အစီအစဥ္မ်ားကို အဓိကထား၍ ထုတ္လႊင့္ေပးႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ တိုက္တြန္း ေပးရမွာျဖစ္တယ္။

ဘာသာစကားတစ္ခုကုိ ေလ့လာသင္ၾကားရာမွာ ၾကားပါမ်ားေတာ့ယဥ္၊ ယဥ္ပါမ်ားေတာ့ အတုယူ၊ (ေကာင္းတာေတြကို) အတုယူေတာ့ ဘ၀ေတြတိုးတက္၊ တိုးတက္တဲ့ဘ၀ေတြႏွင့္ တိုင္းျပည္ႀကီးကို အတူေပါင္း စည္းၿပီး ထူေထာင္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးဆိုတာ မလြဲမေသြ ျဖစ္လာႏိုင္မွာပါ။ လူငယ္၊ လူရြယ္မ်ား ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးႏွင့္ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမွုကို ျမတ္ႏိုးႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ျမတ္ႏိုးႏိုင္စရာ အေၾကာင္းေတြရွိထားမွ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာမ်ဳိးပါ။ ပညာေရးကို စိတ္၀င္စားတဲ့ လူငယ္မ်ားရဲ့အနာဂတ္ဟာ တိုး တက္တဲ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ့ အနာဂတ္လို႔ဆိုရမွာပါ။ တိုင္းျပည္ႀကီးကို ဂုဏ္တက္ေစဖို႔၊ ျပည္သူေတြ ေသြးစည္း၊ ညီညြတ္ၾကဖို႔ပါ။ ေလာကသဘာ၀ကို စံထားေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေကာင္းျမတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရား ေတြရွိမွ ေကာင္းမြန္တဲ့ အက်ဳိးတရားေတြဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မွာပါ။  

ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ က်င့္သုံးေနတဲ့စနစ္၊ ထိုစနစ္မွာ ျပည္သူျပည္သားေတြ ပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း၊ တုိင္းျပည္ႀကီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ တိုးတက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္သူျပည္သားေတြ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာရမဲ့ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ၊ မူႏွင့္လူ၊ စည္းႏွင့္ေဘာင္၊ လုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္၊ ျပဳသင့္တာႏွင့္ မျပဳသင့္တာ၊ တာ၀န္ႏွင့္၀တၱရား၊ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိး၊ အခ်ဳိးတက် ျဖစ္လာႏိုင္ေစရန္ မီဒီယာမ်ားရဲ့ အခန္းက႑ဟာ အလြန္ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ဆိုတာ လူတိုင္းနီးနီး သိထားၿပီးျဖစ္မွာပါ။ တိုင္းျပည္ကို တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ တိုးတက္ ေအာင္ အစိုးရႏွင့္ျပည္သူ အတူပူးေပါင္း၍ ေဆာက္ရြက္ေနခ်ိန္မွာ မီဒီယာမ်ား၏ အခန္းက႑ႏွင့္ မီဒီယာမ်ား၏ တာ၀န္ကို ပီျပင္စြာ ေစတနာႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကဖို႔ပါ။

တိုင္းျပည္မွ ျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ားသို႔ ေပးပုိ႔လိုေသာ မက္ေဆ့ခ်္ (Message)လို႔ေခၚတဲ့ သတင္း စကားမ်ားကို မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ ၿမိဳ႔ျပမွသည္ ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားဆီသို႔ အေရာက္ျဖန္႔ႏိုင္ရန္ မီဒီယာ မ်ား၏ စြမ္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံတာ၀န္မ်ားကို ပူးေပါင္းေဆာက္ရြက္ေပးရမည့္ အခ်ိန္အခါမ်ဳိးပါ။

ထိုသုိ႔ျဖန္႔ခ်ည္​ထုတ္လႊင့္ရာမွာလည္း ယဥ္ေက်းမွုက႑၊ ေ၀ဖန္ေရးက႑၊ ဘာသာေရးက႑၊ မူ၀ါဒ ေရးရာဆိုင္ရာက႑စတဲ့ ထိုက႑အသီးသီးအတြက္ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မွုမ်ဳိးဆိုတာ မလြဲမေသြ ရွိသင့္ ျခင္းပါ။ ဂုဏ္ႏွင့္သိကၡာ၊ တာ၀န္ႏွင့္၀တၱရား၊ ျဖစ္ခ်င္တာႏွင့္ျဖစ္သင့္တာ၊ သူ႔အျမင္ ကုိယ့္အျမင္၊ ပါ၀င္မွုႏွင့္ ပတ္သက္မွု၊ မိသားစုတာ၀န္ႏွင့္ တိုင္းျပည္တာ၀န္၊ ျပည့္သူဆႏၵႏွင့္ တိုင္းျပည္ဆႏၵ၊ သူ႔စည္း ကုိယ့္စည္း၊ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိုေလးစားလုိက္နာမွုစတဲ့ ဒါေတြအားလုံးကို ကြဲျပား ျခားနားေအာင္ မီဒီယာမ်ားက ဆက္တိုက္ဆိုသလို ထုတ္လႊင့္ေပးေနၾကရမွာပါ။

အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမွု၊ ဘာသာတရားႏွင့္ ဘာသာယဥ္ေက်းမွု စတဲ့ ဒီအခ်က္ေတြကို ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ ကြဲျပားျခာနားစြာ သိျမင္ႏိုင္ေစရန္ မၾကာခဏဆိုသလို အထူးအစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္၍ ထုတ္လႊင့္ေပးသင့္ျခင္းပါ။ ျမန္မာယဥ္ေက်းမွုႏွင့္ မသင့္ေလွ်ာ္တဲ့ မေပါ့တေပၚ၊ မလုံ႕တလုံ ၀တ္စားဆင္ယင္မုွ မ်ဳိးကို (အခုေခတ္အေခၚ Free Style ကုိ) အထူးဦးစားေပး၍ TV ပရုိဂရမ္မ်ားမွ လြင့္ထုတ္ေနမည့္အစား ျပည္သူေတြကို အက္သစ္ (က္စ္) (Ethics) လုိ႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူနီတိ အသိတရားမ်ား ရွိလာႏိုင္ဖို႔၊ (ရွက္သင့္၊ ေၾကာက္သင့္ေသာ ေနရာမ်ား၌) ဟိရီ ၾသတၱပၸလို႔ေခၚတဲ့ အရွက္တရား၊ အေၾကာက္တရား (ေလာကပါလ တရား)မ်ား ရွိလာႏိုင္ေစဖို႔ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ တုိင္းျပည္ကို ကူညီေပးၾကဖို႔ပါ၊ ထိုကဲ့သို႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရႏွင့္ျပည္သူ အတူပူးေပါင္း၍ ျပဳလုပ္မေပးႏိုင္ခဲ့ဘူးဆိုလွ်င္ ျပည္သူေတြေမွ်ာ္မွန္းေနတဲ့ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးဆိုတာ ဘယ္ေသာအခါမွ ျဖစ္လာႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။

လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္တို႔၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္တို႔၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္တို႔ဆိုတာ ဒီမိုကေရစနစ္ႏွင့္အတူ ေမြးဖြားလာတဲ့ ေမြးရာပါ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားပါ။ သို႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆိုတာ ျပည္သူအမ်ားစုရဲ့ဆႏၵႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရတဲ့ စနစ္မ်ဳိးျဖစ္လုိ႔ ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္ ယဥ္ေက်းမွုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမွုကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လိုတဲ့ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ဆင္ဆာဆိုတာ ရွိေနရစၿမဲပါ။ ျပည္သူ႔ွဆႏၵမ်ားကို ထုတ္္ေဖၚရမွာ ဆင္ဆာရွိေနျခင္းမ်ဳိးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးေရးရာ မူ၀ါဒမ်ား၌ အဟန္႔အတားမ်ား ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုယ့္ပုိင္ယဥ္ေက်းမွုကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ႏိုင္ဖို႔ ဆင္ဆာဆိုတာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနျခင္းပါ။ ဥပမာ၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ရွိတယ္ဆိုေပမဲ့ ကေလးငယ္မ်ား၊ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ တင္းေနဂ်ာ (ဆယ္ေက်ာ္ သက္)မ်ား ၾကည့္ရွုႏိုင္တဲ့ ပပ္ဘလစ္ တီဗီခ်န္နယ္ (Public TV Channal)လို ခ်န္နယ္မ်ဳိး၌ အတုယူ လြဲမွားေစႏိုင္ေစေသာ အစီအစဥ္မ်ားကို အထူးစိစစ္၍ ထုတ္လႊင့္ေပးေနရျခင္းမ်ဳိးပါ။ မီဒီယာလြတ္လပ္ ခြင့္ရွိ ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံလို ႏိုင္ငံမ်ားမွာပင္ ေမာ္ရယ္ အက္သစ္က္စ္ (Moral Ethics)အတြက္ ဆင္ဆာစနစ္ကို ဆက္လက္က်င္းသုံးေနရဆဲျဖစ္လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ဖြင့္ၿဖိဳးစႏိုင္ငံႏိုင္ငံမ်ဳိး၌ ေမာ္ရယ္ အက္သစ္က္စ္အတြက္ ဆင္ဆာစနစ္ကို ဆက္လက္က်င့္သုံးရျခင္းသည္ ျပည္သူ႔ဆႏၵႏွင့္အညီ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိေနျခင္းပါ။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံလို တိုးတက္ၿပီးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးဆိုင္ရာ (အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ၤာ၊ သိပၸံစသည့္ သင္ခန္းစာမ်ား) ပရိုဂရမ္မ်ားကို စနစ္တက် ထည့္သြင္းထုတ္လႊင့္ေပးေန၍ အာရွမွ ေျပာင္းေရႊ႔လာေသာ ကေလးသူငယ္မ်ား သည္ပင္ ေက်ာင္းမေနရေသးမီ အရြယ္ကစ၍ အဂၤလိပ္ စကားမ်ား ေျပာတတ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရျခင္းျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္၌ ထုတ္လြင့္ျပသေနေသာ TV ပရုိဂရမ္မ်ား၌ ယခုအခ်ိန္အထိ ကေလးငယ္မ်ား၊ လူငယ္၊ လူရြယ္မ်ားအတြက္ ၾကည့္ရွုႏိုင္ရန္ ဘာ TV ပရုိဂရမ္မွ မယ္မယ္ရရ မရွိေသးသည္ကို ေတြ႔ျမင္ေနရဆဲပါ။ လူငယ္မ်ား အတုခိုးမွားေစႏိုင္ေသာ ပရုိဂရမ္မ်ားကို ထုတ္လြင့္ေပးေနျခင္းမ်ဳိးသည္ ေခတ္ကို ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေအာင္ ရည္ရြယ္၍ ထုတ္လႊင့္ျပသတာမ်ဳိး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း အမွန္မွာမူ လူငယ္မ်ားအား စိတ္ရုိင္းမ်ားျဖစ္ပြားေအာင္ ႏုိးဆြေပးေနျခင္းမ်ဳိးျဖစ္ ၿပီး၊ လူငယ္မ်ား၏စာရိတၱမ႑ဳိင္ႏွင့္ ယုံၾကည္မွုပန္းတိုင္မ်ားကို စနစ္တက် ဖ်က္ဆီးေပးေနသလို ျဖစ္ေနျခင္းပါ။ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမွု၊ ဘာသာယဥ္ေက်းမွုအတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရာက္ႏိုင္ရန္ လူတိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိေန ျခင္းပါ။   

တိုင္းျပည္တြင္းရွိ ျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ား၏ အသိတရားမ်ား တိုးပြားလာႏိုင္ေစရန္ မီဒီယာကို စနစ္တက် အသုံးျပဳရန္ လုိအပ္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းမ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ားသည္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွု (ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွုဆိုရာ၌ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကခ်င္ စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမွုမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္) ကို အေျချပဳေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို အထူးပုံေဖၚ၍ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ရုိက္ကူးတင္ဆက္ ေပးၾကမည္ဆိုလွ်င္ ကိုးရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲမ်ားေၾကာင့္ ကိုးရီးယားယဥ္ေက်းမွုသည္ ျမန္မာ လူငယ္တို႔အေပၚ၌ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွုမ်ားရွိလာႏိုင္သလို၊ ျမန္မာရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းတြဲမ်ား၊ ဗီဒီယုိဇာတ္လမ္း တြဲမ်ားသည္လည္း ျမန္မာ လူငယ္၊ လူရြယ္မ်ားအေပၚ၌ စစ္မွန္ေသာ ျမန္မာယဥ္ေက်းမွု အေမြအႏွစ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ဳိးအတြက္ မလြဲမေသြ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွုမ်ား ရွိလာႏိုင္ျခင္းပါ။

အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ လူငယ္မ်ားဟာ ပညာေရး၌ စိတ္မ၀င္းစားႏိုင္ၾကပဲ လူငယ္တို႔ရဲ့သဘာ၀အတိုင္း အေပ်ာ္ အပါး မက္ေမာလြန္းျခင္း၊ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းကို တြယ္တာလြန္းျခင္း၊ ေခတ္ေပၚအ၀တ္အစားမ်ားကို အားက်အတုယူျခင္းစတဲ့ မလိုအပ္သည့္အရာမ်ား၌ အခ်ိန္ကို ကုန္လြန္ေနၾကျခင္းျဖစ္၍ လူငယ္ႏွင့္ အေပ်ာ္ အပါး၊ လူငယ္ႏွင့္အရက္ေသစာ၊ လူငယ္ႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုတာ လူငယ္တို႔ရဲ့ဘ၀ကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားမ်ားလို႔ ဆိုရမွာပါ။ အရြယ္မေရာက္ပဲ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အရြယ္ႏွင့္မမွ်ေအာင္ အရက္ ေသာက္ျခင္းမ်ဳိးသည္ အညႊန္႔လူေနတဲ့ လူငယ္၊ လူရြယ္ေတြရဲ့ဘ၀ကို ရိုက္ခ်ိဳးပစ္ေနျခင္းပါ။ ဘ၀ဆိုတာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္ ရွင္သန္ႏုိင္တယ္ဆိုေပမဲ့လို႔ ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ဘ၀ကို စနစ္တက် မတည္ေဆာက္ႏိုင္ဘူး ဆိုလွ်င္ ခါးက်ဳိးတဲ့ေမြ၊ ေျခက်ဳိးတဲ့ျမင္း၊ အေတာင္က်ဳိးတဲ့ငွက္မ်ားလို  ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ဘ၀မ်ဳိးဆိုတာ ဘယ္ေသာ အခါမွ ရွိလာႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။   

̏ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေန ေသခဲ˝ဆိုတဲ့ အဆိုဟာ အမူးသမားတို႔ ယုံၾကည္ထားတဲ့ သီအိုရီတစ္ခုပါ။ ဘ၀ဆိုတာ ေပ်ာ္ရြင္စြာ ေနရျခင္းထက္ အျပစ္ကင္းစြာ ေနရျခင္းမ်ဳိးက သာလြန္ေကာင္းမြန္ျခင္းပါ။ အေပ်ာ္အပါးမ်ားေၾကာင့္ ေငြးေၾကးဓနတြ မလိုအပ္ပဲ ကုန္းခမ္းသြားျခင္းမ်ဳိးထက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဘ၀တစ္ခုအတြက္ လူ႔သိကၡာ၊ လူ႔တန္ဖိုး ေတြ ျမွင့္တက္ေစႏိုင္ဖို႔ ပညာေရးအတြက္ ေငြးေၾကးဓနမ်ားကို သုံးစြဲေပးျခင္းက အမ်ားအတြက္ အက်ဳိးမ်ားစြာ ျဖစ္ထြန္းလာႏိုင္ျခင္းပါ။ ထာ၀ရေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းမ်ဳိးႏွင့္ တဒဂၤေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းမ်ဳိးကို လူငယ္မ်ား ခြဲျခားနားလည္ႏိုင္ ၾကဖို႔ပါ။

အရြယ္မေရာက္ေသးေသာ ကေလးသူငယ္မ်ား ကြမ္းစားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အရက္ ေသာက္ျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး သုံးစြဲျခင္းမ်ားကို တားျမစ္ႏိုင္ရန္ တင္းက်ပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထုတ္ျပန္ထားသင့္ျခင္းပါ။ တကယ္ဆိုလွ်င္ အရက္ေရာင္းသူ၊ မူးယဇ္ေဆး၀ါး ေရာင္းသူမ်ားကိုသာ ဥပေဒအရ အေရးယူျခင္း ျပဳတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေရာင္းသူ၊ ၀ယ္သူႏွစ္ဦးစလုံးကို ထုိက္တန္ေသာအျပစ္ဒဏ္မ်ား (ေငြဒဏ္၊ သို႔မဟုတ္ ေထာင္ဒဏ္မ်ား) ျဖင့္ အျပစ္ေပးသင့္ျခင္းပါ။

ဘ၀ဆိုတာ ရွင္သန္ဖို႔ လုိအပ္သလို အျပစ္ကင္းစင္တဲ့ ဘ၀မ်ဳိးႏွင့္ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနႏိုင္ဖို႔ဆိုတာကလည္း လူတိုင္းအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့အရာပါ။ တန္ဖိုးရွိတဲ့ဘ၀မ်ဳိးဆိုတာ တန္ဖိုးညီတဲ့ဘ၀မ်ဳိးႏွင့္ ေနတတ္ဖို႔ပါ။ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ႏုိင္ၾကပါေစ

Letter to Moemaka


ကေလးသူငယ္ စားပြဲထုုိးအလုုိရွိသည္
ကေလးခ်စ္သူ
မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၃


ႏိုင္ငံတကာမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ကိုေစခိုင္းရင္ ဥပေဒအရ ထိေရာက္စြာ အေရးယူၾကပါတယ္။ ပြင့္လင္းလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ဒီလိုပါဘဲ ကေလးသူငယ္ကို ေစခိုင္းတာဟာ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ရပါ့မယ္။ဒီမိုကေရစီမို႔ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္တယ္ ဘာျဖစ္လည္း ဆိုတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ျမ၀တီက နာမည္ႀကီး ေဘာဂိတ္မွာ ပံုပါအတိုင္း ကေလးအလုပ္သမားေခၚတဲ့ ဆိုင္ဘုတ္ကို ခ်ိတ္ဆြဲထားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကလည္း ကေလးအလုပ္သမားကို တရား၀င္သကဲ့သို႔ ဆိုင္း ဘုတ္တင္ၿပီး အလုပ္ေခၚေနတာကို မသိတာလား မသိခ်င္ေရာင္ေဆာင္ေနသလား မသိပါဘူး ဘာမွအေရးယူတာမ်ိဳးမရိွပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္အျမင္မွာေတာ့ ကေလးအလုပ္သမားကို ဆိုင္ဘုတ္တင္ၿပီးၿပီး မေခၚသင့္သလို ဒီလိုလူျမင္ကြင္းမွာ ဆိုင္ဘုတ္တင္ ကေလးစားပြဲထိုး ေခၚတာကို သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ကလည္း တားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ဗ်ာ . . . 

Lai Lone - Cartoon

သတင္းလုုိက္နည္း
ကာတြန္း - လုုိင္လုုဏ္
မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၃


free hotel rooms for foreign visitors in Nay Pyi Daw

ေနျပည္ေတာ္ဟုိတယ္မ်ားတြင္ နုိင္ငံျခားသား တည အခမ့ဲ တည္းခြင့္ျပဳမည္
မုိးမခအေထာက္ေတာ္ အမွတ္ ဝဝ၄
မတ္ ၂၁၊ ၂ဝ၁၃



ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ေရာက္လာေသာ ခရီးသည္မ်ား သြားေရာက္ လည္ပတ္နုိင္သည့္ ေနရာ အနည္းငယ္ထဲတြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္မ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ေနရာလည္း ထိပ္တန္းက ပါဝင္သည္ (ဓာတ္ပုံ - မုိးမခ)

ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ နုိင္ငံျခားဧည့္သည္မ်ား လာေရာက္ၾကရန္ မက္လုံးေပးသည့္အေနျဖင့္ အခမ့ဲ အစီအစဥ္အမ်ားအျပားကုိ ၃ လ ၾကာ ေဆာင္ရြက္မည္ ဟု ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ေျပာဆုိလုိက္ေၾကာင္း ဗုဒဟူးညပုိင္း ရုပ္သံသတင္းမ်ားတြင္ ထုတ္လႊင့္သြားသည္။

ဧၿပီ၊ ေမ၊ ဇြန္လတုိ႔တြင္ နုိင္ငံျခားသား ခရီးသည္ကုိ ေလဆိပ္မွ ဟုိတယ္အထိ အခမ့ဲ ပုိ႔ေဆာင္ေရး၊ ဟုိတယ္တြင္ နံနက္စာ အပါအ၀င္ အခမ့ဲ တစ္ညတည္းခြင့္ ျပဳေရး စသည့္အစီအစဥ္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ေနျပည္ေတာ္ဟုိတယ္မ်ားမွ ပုိင္ရွင္မ်ား၊ မန္ေနဂ်ာမ်ားကုိ  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ေခၚယူ ေဆြးေႏြးၿပီး အထက္ပါအတုိင္း ေျပာၾကားလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခု နည္းလမ္းျဖင့္ မက္လုံးေပးပါက ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ နုိင္ငံျခားသား ပုိမုိ လာေရာက္မည္ဟု  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ဆက္လက္ ရွင္းျပသည္။

ထုိ မက္လုံးေပး အစီအစဥ္အတြက္  ဟုိတယ္တစ္လုံးလွ်င္ ေန႔စဥ္ အခန္း ၁၀ ခန္း သုံးရန္ လ်ာထားေၾကာင္း၊ ဟုိတယ္ေပါင္း ၃၁ ခု ရိွသည့္အတြက္ အခန္းေပါင္း ၃၁ဝ ပါဝင္မည္ဟု  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ရွင္းျပသည္။

တည္းခုိခ ႏႈန္းထား ကန္႔သတ္သည့္ ၃ လ အစီအစဥ္ကုိလည္း  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ရွင္းျပသည္။

ဇူလုိင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလမ်ားတြင္ ဟုိတယ္အခန္းခကုိ တစ္ရက္ ေဒၚလာ ၃ဝ သတ္မွတ္သည္ဟု  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က ေျပာသည္။

ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္ကုိ ျပည္ပဧည့္သည္တင္ေဆာင္သည့္ ေလယာဥ္မ်ား ပုံမွန္ ဆင္းနုိင္ေရးအတြက္ နုိင္ငံျခားဧည့္ရရိွရန္ ေဆာင္ရြက္နုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု  ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဌးေအာင္က  ရွင္းလင္း ေျပာၾကားသည္။



--
Send email to - editors@moemaka.com to contact and contribute with MoEmAKa

MoeMaKa on Facebook Page from here  (For Burma / Myanmar User)

MoeMaKa News & Media covering Burmese Community
PO Box 320-207, San Francisco, CA 94132-0207, USA.
http://MoeMaKa.Com - Burmese Language
http://MoeMaKa.Org - English Edition
http://MoeMaKa.Net - Audio & Video Archives